Η πληροφόρηση στην βάση της ευτυχίας

Η πληροφόρηση στην Βάση της Ευτυχίας
Στον Βούδα έχει αποδοθεί η πρόταση ότι η άγνοια είναι μια από τις πηγές των ανθρώπινων βασάνων. Αυτή η διατύπωση έγινε αρκετές εκατοντάδες χρόνια πριν και μέχρι σήμερα είναι συνδεδεμένη με μια έννοια φιλοσοφική ή και μεταφυσική που θα μπορούσε να φτάσει μέχρι την θρησκευτικότητα. Αποδίδοντας την έννοια αυτή στον χώρο της φιλοσοφίας την στερούμε ωστόσο από την πραγματική και την ουσιαστική σημασία που της ανήκει εφόσον αναγνωρίσουμε τον ρόλο της άγνοιας στην καθημερινή μας ζωή. Συνήθως θα θέλαμε να αποδώσουμε στην άγνοια ένα περιεχόμενο που να της προσδίδει μια βαρύτητα και να την δικαιολογεί στον εαυτό μας τουλάχιστον. Έτσι πολύ συχνά αναφερόμενοι σε αυτή την άγνοια θέλουμε να της προσδώσουμε μια ανώτερη έννοια και να την συσχετίσουμε με την αλήθεια, γι΄ αυτό μας αρέσει να λέμε ότι αυτή η άγνοια μπορεί να αφορά την σχέση μας με την αλήθεια. Πολλες φορές, επίσης, αναφερόμαστε σε άγνοια της αληθινής φύσης του ανθρώπου, των πραγμάτων κλπ., και αυτό δεν είναι ψέμα, αλλά προτού φτάσουμε να συζητήσουμε για την αληθινή φύση πρέπει να δούμε την πραγματική φύση μέσα στην πραγματικότητα των πραγμάτων. Διότι στην αντίληψή μας πάντοτε είμαστε δικαιολογημένοι να αγνοούμε την αλήθεια. Αν θελήσουμε ωστόσο να δούμε την πραγματικότητά μας, αυτή μας πληροφορεί πως πέρα από την αλήθεια αγνοούμε τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας και τα προβλήματά του. Αγνοούμε την δυστυχία, ενδεχομένως πολύ κοντινών μας ανθρώπων και ακόμη περισσότερο αγνοούμε όλα εκείνα τα πράγματα που υφίστανται στην ζωή μας και εξασφαλίζουν την δική μας δυστυχία. Ακόμη δε περισσότερο, αγνοούμε τις καταστροφές που προκαλούμε στο περιβάλλον, ανθρώπινο και φυσικό, με τον τρόπο ζωής μας. Αγνοούμε την έκταση της αρρώστειας και της πείνας στον πλανήτη μας, αλλά και το χειρότερο, πολλές φορές αγνοούμε πράγματα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην βελτίωση των συνθηκών της ζωής μας και της υγείας μας.

Η άγνοια των πραγμάτων, όπως το ακούμε ή το συζητάμε, θα μπορούσαμε απλά να πούμε ότι αναφέρεται σε κάποια πράγματα που κάνοντας μια μικρή προσπάθεια θα μπορούσαμε να τα γνωρίσουμε. Ωστόσο η κατάσταση είναι και βαθύτερη και πολύ πιο επικίνδυνη γιατί μέσα στα πράγματα τα οποία αγνοούμε είναι η άγνοιά μας. Αγνοούμε την άγνοιά μας, όπως αγνοούμε και την ψευδαισθητικότητα μέσα στην οποία ζούμε.

Συνεπώς το ζητούμενο είναι να βγούμε από μια άγνοια εντός της οποίας, όπως είναι φυσικό, δεν γνωρίζουμε ποια πράγματα περιέχονται. Έτσι ο άνθρωπος βρίσκεται μπροστά σε μια τεράστια υποχρέωση, έναντι του εαυτού του κυρίως, για να υπερβεί την άγνοια. Η άγνοια αυτή σαν πρώτο και άμεσο αποτέλεσμα, γιατί δεν έχει νόημα ν΄ αναφερθούμε διεξοδικά σε όλες τις επιπτώσεις που έχει στον άνθρωπο, έχει την πλάνη. Πλάνη η οποία δεσπόζει και κυριαρχεί στα πιστεύω, τις αντιλήψεις, τις νοοτροπίες μας και πολλά άλλα. Αν ωστόσο λέγαμε ότι θέλουμε να διαφύγουμε από την άγνοια, δεν θα περνάγαμε άμεσα στην γνώση, γιατί αυτή είναι μια πιο μακρινή υπόθεση αλλά, εστιαζόμενοι στην εποχή μας θα πρέπει να προστρέξουμε στην αναζήτηση της πληροφορίας που μπορεί να μας δώσει τα πρώτα στοιχεία αναγκαία για την επεξεργασία της πραγματικότητας.

Η πληροφόρηση για τα πράγματα, για τα συμβαίνοντα και για τα γεγονότα είναι το πρώτο βήμα που θα μπορούσε να οδηγήσει μερικώς αρχικά στην απαλλαγή από την άγνοια. Ζούμε στην κοινωνία της πληροφορίας που στηρίζεται στην ανάπτυξη της πληροφορικής. Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, τα βιβλία, τα περιοδικά, οι εφημερίδες, το διαδίκτυο και τα μέσα που προσφέρει παρέχουν στον άνθρωπο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα, μερικές φορές, που χρειάζεται για να αποκτήσει όλη εκείνη την πληροφορία που θα καταργήσει την άγνοια σε αρκετούς τομείς της ζωής του. Διότι εν προκειμένω το ζητούμενο δεν είναι η απόκτηση και η συσσώρευση της πληροφορίας αλλά η αξιολόγηση και η αξιοποίησή της στην κατεύθυνση της κατάργησης της άγνοιας. Η κατάργηση της άγνοιας βρίσκεται στην βάση της απαλλαγής του ανθρώπου από πολλά από τα βάσανά του. Βέβαια μέσα στα βάσανα θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί θεωρητικές καταστάσεις σχετικά με την έκβαση της πορείας της ανθρώπινης τύχης, αλλά τα πράγματα είναι πολύ πιο πρακτικά. Η αρρώστεια είναι βάσανο, ο πόνος είναι βάσανο, η πείνα είναι βάσανο, η ανυδρία είναι βάσανο. Και μια και το άρθρο αυτό γράφεται την Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το AIDS μπορούμε απλά να σκεφτούμε ότι η πληροφόρηση σχετικά με την συγκεκριμένη αρρώστια και τους τρόπους πρόληψής της μπορεί να σώσει πολλούς ανθρώπους από τα βάσανά τους.

Αν λοιπόν το ζητούμενο είναι η απόκτηση της ευτυχίας που επιτυγχάνεται μέσω της απαλλαγής από την άγνοια, τότε η πληροφόρηση και η πληροφορία βρίσκονται στην ρίζα της ανθρώπινης ευτυχίας.

Από το περιοδικό "Οδοδείκτες" τεύχος 29, του Ιανού Γεωργίου.