Friday, June 29, 2007

ΦΩΤΙΕΣ

ΦΩΤΙΕΣ
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΑΣΩΝ

Οι πυρκαγιές στα μεσογειακά δάση της χώρας μας επηρεάζουν γενιές και γενιές Ελλήνων από την αυγή του πολιτισμού μας. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και σήμερα, 3,500 χρόνια μετά, δεν έχουμε μάθει να ζούμε με αυτές. Τις θεωρούμε ένα παροδικό φαινόμενο - το οποίο θα εκλείψει μόνο όταν ο άνθρωπος αλλάξει συμπεριφορά απέναντι στο δάσος -, και έτσι κανείς μας δεν προετοιμάζεται γι' αυτές.

"Είμαστε μοναδικά όντα φωτιάς σ' ένα μοναδικό πύρινο πλανήτη" Stephen Pyne

Αύγουστος του 1989. Μόλις είχα επιστρέψει από την εθελοντική συμμετοχή μου στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς που έκαψε σχεδόν όλο το βόρειο τμήμα της Σιθωνίας στη Χαλκιδική. Η αγωνία μου για ένα πενθήμερο ήταν μεγάλη, επειδή η φωτιά απειλούσε, μαζί με τα δάση, να εξαφανίσει και τις πειραματικές επιφάνειες που χρησιμοποίησα για το διαδακτορικό μου, λίγες εβδομάδες πριν από την επίσημη παρουσίασή του. Τελικά, η εμπειρία των συναδέλφων μου από το Δασαρχείο Πολυγύρου έσωσε το κυρίως δάσος και μαζί μ’ αυτό, τρία χρόνια ατελείωτων καταγραφών, στατιστικών επιξεργασιών και συμπερασμάτων.

Πρώτη μου δουλειά μόλις έφθασα στο σπίτι ήταν να απαλλαγώ από τα καπνισμένα ρούχα μου και να κεράσω τον εαυτό μου μια παγωμένη μπίρα, τη μόνιμη φαντασίωση κάθε εμπλεκόμενου σε δασική πυρκαγιά. Στην τηλεόραση οι φωτιές είχαν και πάλι τη θερινή τιμητική τους. Η ρουτίνα των ειδήσεων και η φοβερή κούραση με είχαν σχεδόν αποκοιμίσει, όταν συνέβη ένα γεγονός καθοριστικό για τη μετέπειτα επιστημονική μου διαδρομή. Ο Τέρενς Κουΐκ - όταν ήταν στον ΑΝΤ1 - είχε καλέσει τον καθηγητή και δάσκαλό μου Σπύρο Ντάφη για να συζητήσουν το θέμα των πυρκαγιών. Ένας από τους διαπρεπέστερους καθηγητές της Δασολογίας και γνώστης της οικολογίας των ελληνικών οικοσυστημάτων, ο Σπύρος Ντάφης, εξηγούσε, με τη συνηθισμένη ηρεμία του, τα αίτια των πυρκαγιών, όταν ο δημοσιογράφος τον ρώτησε: “Και μετά τις πυρκαγιές, κ. καθηγητά, τι πρέπει να κάνουμε;” “Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να μην κάνουμε τίποτε, απλώς να προστατέψουμε το δάσος από τη βοσκή και τους καταπατητές”, απάντησε, ήρεμα πάντα, ο καθηγητής.

Ο Τέρενς Κουΐκ σχεδόν έπεσε από το κάθισμά του, τόση ήταν η έκπληξή του. Γαλουχημένος, όπως όλοι μας, με το μύθο της αναγκαιότητας των μεταπυρικών αναδασώσεων δεν ήθελε να πιστέψει τα λόγια του καλεσμένου του. “Μα είναι δυνατό, κ. καθηγητά, να το λέτε εσείς αυτό!!! Ένας ειδικός! Ένας καθηγητής πανεπιστημίου! Είναι δυνατό να μην αναδασώσουμε τις καμένες εκτάσεις; Πώς μπορείτε να λέτε τέτοια πράγματα; Υπάρχει επιστημονική εμπειρία… υπάρχει έρευνα…”

Ο καθηγητής μου ένιωσε, είμαι βέβαιος, ακριβώς ό,τι κι εγώ πολλές φορές τα κατοπινά χρόνια: Ορισμένες αλήθειες πρέπει να λέγονται με προσοχή΄ ο κίνδυνος να εκτεθείς είναι μεγάλος εάν αυτό που λες δεν γίνεται απόλυτα κατανοητό.

“Στην Ελλάδα κανείς δεν μελέτησε τι συμβαίνει έπειτα από μια πυρκαγιά”, απολογήθηκε ο Σπύρος Ντάφης. “Εύχομαι αυτό να γίνει σύντομα…”

Έτσι βρέθηκα να μελετώ την οικολογία των δασικών πυρκαγιών. Η εξειδίκευσή μου στη φυτοκοινωνιολογία, δηλαδή στη μελέτη των κοινωνικών σχέσεων που αναπτύσσουν τα φυτά τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με το περιβάλλον τους, αποτέλεσε τη βάση για μια βαθύτερη κατανόηση της σχέσης των φυτών με το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών.

Θερμά, ξηρά καλοκαίρια και μέτρια βροχεροί, ήπιοι χειμώνες χαρακτηρίζουν το μεσογειακό κλίμα. Απαντά στη Μεσογειακή λεκάνη, στην Καλιφόρνια, στη Χιλή, στο νοτιοδυτικό άκρο της Αφρικής και της Αυστραλίας, μεταξύ του 30ού και του 40ού παραλλήλου του βόρειου και νότιου ημισφαιρίου. Στις περιοχές αυτές η προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία είναι ίση με την ανακλώμενη. Τα ψυχρά ρεύματα των δύο ημισφαιρίων διασχίζουν τις θάλασσες που τις βρέχουν. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι, αν εκλείψουν τα ρεύματα αυτά, το μεσογειακό κλίμα θα εξαφανιστεί. Σ’ αυτές τις τόσο απομακρυσμένες μεταξύ τους περιοχές, που δεν είχαν καμία χλωριδική επαφή, αναπτύσσεται ένας πανομοιότυπος τύπος βλάστησης, γνωστός ως “αείφυλλη σκληρόφυλλη βλάστηση”. Η ομοιότητα δεν είναι τυχαία. Τα φυτά που συνθέτουν τη βλάστηση στις περιοχές με μεσογειακό κλίμα πρέπει να επιβιώσουν στη μακριά άνομβρη θερινή περίοδο. Σιγά σιγά, άριχσε να σχηματίζεται στο μυαλό μου το εκπληκτικό παζλ της μεσογειακής βλάστησης: Λεπτές ισορροπίες εκατομμυρίων χρόνων, ασύλληπτες λογικές επιβίωσης, προσαρμογές στις αντιξοότητες. Μια ισχυρή θέληση για ζωή από όντα που δεν διαθέτουν εγκέφαλο, δεν περπατούν ούτε αισθάνονται όπως τα ζώα και ο άνθρωπος.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την αειφυλλία. Αν τα είδη που συνθέτουν τις μεσογειακές φυτοκοινωνίες ήταν φυλλοβόλα, θα χρειάζονταν κάθε άνοιξη έως και 5πλάσια ποσότητα νερού για την παραγωγή νέων φύλλων. Ως αείφυλλα, εξοικονομούν τεράστιες ποσότητες νερού, που το χρησιμοποιούν τους θερινούς μήνες.

Άλλη προσαρμογή είναι η σκληροφυλλία. Για να μειώσουν την απώλεια νερού από τους επιδερμικούς πόρους (εφυμενική διαπνοή), τα φυτά συγκεντρώνουν κάτω από την επιδερμίδα των φύλλων τους αδιάβροχες κηρώδεις ουσίες που τους προσδίδουν χαρακτηριστική σκληρότητα. Έτσι παγιδεύουν το νερό, που αλλιώς θα εξατμιζόταν κατά τη διάρκεια των υψηλών θερινών θερμοκρασιών.

Η διαπνοή είναι μια απαραίτητη φυσιολογική δραστηριότητα των φυτών που συμμετέχει στη μεταφορά νερού και διαλυμένων ανόργανων στοιχείων από τις ρίζες προς τα φύλλα. Προκειμένου να μην εξαντληθεί το εδαφικό νερό στη διάρκεια του καλοκαιριού, τα μεσογειακά φυτά κλείνουν τα στόματα των φύλλων - από τα οποία διαχέεται η υγρασία στο περιβάλλον - κατά τις θερμές ώρες. Μεταπίπτουν δηλαδή σε θερινή νάρκη, μειώνοντας στο ελάχιστο τη βιολογική τους δραστηριότητα.

Μια φυτοκοινωνία αναπτύσσεται σε ανοιχτούς χώρους. Εκατομμύρια σπόροι διάφορων ετήσιων φυτών μεταφέρονται με τον άνεμο. Παπαρούνες, μαργαρίτες, αγριοφράουλες κάνουν το μοναδικό ταξίδι της ζωής τους με τη μορφή των σπόρων, πριν ριζώσουν κάπου. Αν φύτρωναν όλοι, κάθε φυτό θα απαιτούσε μέρος του ελάχιστου εδαφικού νερού για να αναπτύξει τη βιομάζα του. Αντιμέτωπες με αυτό τον κίνδυνο, οι μεσογειακές φυτοκοινωνίες ανέπτυξαν δύο αμυντικούς μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι η μεγάλη πυκνότητα των θάμνων, που, κυριολεκτικά, κρύβουν τον ήλιο από το έδαφος και δεν επιτρέπουν στους νέους σπόρους να φυτρώσουν. Ο δεύτερος, μια εκπληκτική προσαρμογή, η αλληλοπάθεια. Ορισμένοι μεσογειακοί θάμνοι τροφοδοτούν το έδαφος με ουσίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των ετήσιων φυτών. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν στα μεσογειακά οικοσυστήματα τα συνήθη ετήσια φυτά άλλων δασικών τύπων.

Η πυκνότητα των θάμνων και η αλληλοπάθεια, όμως, επιδρούν και στους σπόρους των ίδιων των μεσογειακών θάμνων και πεύκων’ ενώ οι θάμνοι πολλαπλασιάζονται με πρεμνοβλάστηση και ριζοβλάστηση, τα πεύκα δεν διαθέτουν τέτοια ικανότητα. Κάτω από αυτές τις ασφυκτικές συνθήκες, οι σπόροι τους που πέφτουν στο έδαφος δεν επιβιώνουν. Τα μεσογειακά πεύκα αδυνατούν να ανανεωθούν, εκτός και εάν υπάρξει προσωρινή απελευθέρωση του εδάφους από τον ανταγωνισμό των πυκνών θάμνων και την αλληλοπάθεια που προκαλούν. Η φύση δεν διαθέτει ούτε πριόνια ούτε τσεκούρια. Την ευκαιρία αυτή θα τους προσέφερε μόνο μια πυρκαγιά.

Μπορεί η φύση να μετατρέψει το θάνατο σε ζωή, την καταστροφή σε δημιουργία; Μπορεί ο Φοίνικας να μην ήταν μύθος; Τα δέντρα δεν έχουν πόδια για να τρέξουν, ούτε φτερά για να πετάξουν, δεν ανοίγουν φωλιές στο έδαφος για να προφυλαχθούν. Πώς θα εκμεταλλεύονταν το γυμνό έδαφος που δημιουργούσε η φωτιά, αφού θα ήταν και τα ίδια θύματά της; Καθώς οι έρευνές μας προχωρούσαν και συνδυάζονταν με τα αποτελέσματα των άλλων συναδέλφων μας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ξετυλιγόταν το κουβάρι των νέων μας γνώσεων πάνω στην απίστευτη δυναμική αντίδραση της φύσης.

Οι θερινές καταιγίδες με αστραπές και κεραυνούς είναι συχνές στα μεσογειακά κλίματα. Η πιθανότητα πρόκλησης πυρκαγιάς στην κατάξερη βλάστηση είναι μεγάλη. Ο καθηγητής των Δασικών Πυρκαγιών Δημήτρης Καϊλίδης υπολόγισε ότι, χωρίς τον άνθρωπο, κάθε πευκοδάσος καιγόταν τουλάχιστον μία φορά κάθε 100 με 150 χρόνια από κεραυνό. Με τη διαδικασία της φυσικής επιλογής τα σκληρόφυλλα αείφυλλα φυτά ανέπτυξαν και άλλες προσαρμογές, δημιουργώντας μια ιδιόμορφη βλάστηση εξαιρετικής αντοχής στις πυρκαγιές: την πυρόφυτη βλάστηση.

Υπάρχουν δυο βασικές μορφές πυρόφυτων. Τα παθητικά πυρόφυτα ανέπτυξαν ιδιαίτερη αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και στις ίδιες τις φλόγες, ως αποτέλεσμα ποικίλων μηχανικών και χημικών διεργασιών. Ορισμένα είδη αντέχουν τις υψηλές θερμοκρασίες χάρη στον παχύ φλοιό τους (φελλοφόρος δρυς), άλλα αναφλέγονται δύσκολα γιατί έχουν πολύ σκληρό ξύλο (ίταμος και κάποιες δρύες) ή υψηλή περιεκτικότητα μεταλλικών στοιχείων στο ξύλο τους (αλμυρίκι). Η κουκουναριά ρίχνει τα χαμηλά κλαδιά της, δημιουργώντας ομβρελοειδή κόμη πολλά μέτρα πάνω από το έδαφος, όπου καμιά φλόγα δεν τη φθάνει. Μερικές πτέριδες και άλλα φυτά προφυλάσσουν τα αναπαραγωγικά τους όργανα κάτω από το έδαφος.

Αντίθετα, τα ενεργητικά πυρόφυτα συνήθως καίγονται εύκολα, αλλά η βλαστητική ανάπτυξή τους ευνοείται από την πυρκαγιά. Το πουρνάρι παράγει μετά τη φωτιά παραβλαστήματα και ριζοβλαστήματα από τη βάση του κορμού και τις ρίζες αντίστοιχα. Η κουμαριά, τα ρείκια, οι άρκευθοι, το φυλίκι, ο σχίνος και άλλα δημιουργούν ριζώματα που μοιάζουν με ρόζο και βρίσκονται σε αδράνεια επί πολλά χρόνια. Μετά τη φωτιά, τα ριζώματα ξυπνούν από το λήθαργό τους και δίνουν μέσα σε λίγες ημέρες τα πρώτα βλαστάρια με τη μορφή παραβλαστημάτων. Η ταχύτητα αύξησης των παραβλαστημάτων και των ριζοβλαστημάτων είναι πολύ μεγάλη. Στο τέλος της επόμενης από την πυρκαγιά βλαστητικής περιόδου φθάνουν σε ύψος μέχρι και 60% του μητρικού φυτού.

Πάνσοφη η φύση, δεν αφήνει τίποτε στην τύχη. Η σουσούρα, ένα είδος ρεικιού που βρίσκεται στα πιο φτωχά και ξηρά εδάφη της χώρας μας και ενοχοποιείται για το φαινόμενο της αλληλοπάθειας, παραμένει βιολογικά ανενεργή δύο-τρία χρόνια μετά τη φωτιά, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στα νεαρά φυτά της πεύκης να ριζώσουν και να αναπτυχθούν.

Τέλος, υπάρχει και η υποομάδα των ενεργητικών πυρόφυτων με διασπορά σπόρων που διεγείρονται από τη φωτιά. Σ’ αυτήν ανήκουν τα θερμόβια πεύκα, ιδίως η χαλέπιος, που μαζί με την τραχεία και την κουκουναριά σχηματίζουν τα μεσογειακά πευκοδάση μας. Βρισκόμαστε μπροστά σε νέα μεγαλειώδη επίδειξη της δυνατότητας προσαρμογής που διαθέτει το φυτικό βασίλειο. Σε όλα σχεδόν τα φυτά, οι ώριμοι καρποί πέφτουν στο έδαφος’ στα θερμόβια πεύκα, όμως, το 30% των ώριμων κώνων παραμένει κλειστό στο δέντρο από 5 ως και 10 χρόνια. Αν ξεσπάσει πυρκαγιά, διεγείρονται ειδικοί μηχανισμοί και τα κουκουνάρια ανοίγουν, διασκορπίζοντας μερικές χιλιάδες σπόρους σε έκταση 4 στρεμμάτων γύρω από κάθε δέντρο. Καθώς τα δέντρα βρίσκονται σε αποστάσεις μικρότερες από 10 μέτρα μεταξύ τους, φαντάζεστε την πυκνότητα των νέων φυτών…

Από την πρώτη στιγμή που ένα νέο μεσογειακό δάσος αρχίζει τη μεταπυρική διαδικασία φυσικής αναγέννησης, ετοιμάζεται για την επόμενη πυρκαγιά. Σ’ αυτό βοηθούν και πάλι οι μεσογειακές κλιματικές συνθήκες: στη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους οι τιμές θερμοκρασίας και υγρασίας είναι εντελώς ακατάλληλες για την επιβίωση των σαπροφυτικών μυκήτων που αποσυνθέτουν την οργανική ύλη. Έτσι συσσωρεύονται στο έδαφος τόνοι από ξηρές βελόνες, φύλλα, κλαδιά, νεκρούς θάμνους και δέντρα: μια βιομάζα ιδιαίτερα εύφλεκτη, λόγω και της θερινής ξηρότητας, η οποία απλώς περιμένει τον κεραυνό, την ανθρώπινη αμέλεια ή τον εμπρησμό για να εκδηλωθεί ξανά το φαινόμενο. Τα μεσογειακά πεύκα είναι φωτόφιλα΄όταν τα χαμηλότερα κλαδιά δεν φωτίζονται, αχρηστεύονται και ξηραίνονται, δεν πέφτουν όμως από τα δέντρα. Χρόνια ολόκληρα κρέμονται νεκρά κλαδιά με ξηρές βελόνες κοντά στο έδαφος. Έτσι, μια απλή έρπουσα φωτιά μετατρέπεται εύκολα σε επικόρυφη, άρα και με δυναμικότερη προοπτική εξέλιξης. Εξάλλου τα πεύκα είναι διαποτισμένα με την εύφλεκτη ρητίνη, όπως εύφλεκτα είναι και τα αιθέρια έλαια των θάμνων που εμπλουτίζουν το δασικό μικροπεριβάλλον. Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών πυρκαγιών, τόσο μεγαλύτερη είναι η συγκεντρωμένη καύσιμη βιομάζα και τόσο η εκδήλωση του φαινομένου πιο βίαιη.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ώριμο μεσογειακό δάσος που κάηκε και προστατεύθηκε, χωρίς να αναγεννηθεί με φυσικό τρόπο. Αντίθετα, σε περιοχές που δεν κάηκαν τον τελευταίο αιώνα τα πεύκα λιγοστεύουν κάθε χρόνο, χωρίς δυνατότητα αναγέννησης.

Οι δασικές πυρκαγιές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη διατήρηση των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Απλώς, η οικολογική τους σημασία δεν έγινε μέχρι σήμερα κατανοητή επειδή τα αποτελέσματά τους συγχέονται με τη μεταπυρική οικονομική δραστηριότητα του ανθρώπου, ιδιαίτερα με την υπερβόσκηση και την οικοπεδοποίηση που οδηγούν σε αποδάσωση. Σ’ αυτό το συμπέρασμα καταλήξαμε με το φίλο και συνεργάτη δρα Γιώργο Τσιουρλή, ειδικό στη μεσογειακή οικολογία, ύστερα από μελέτη αμέτρητων μοντέλων εξέλιξης των οικοσυστημάτων των πευκοδασών με αποκλεισμό της φωτιάς. Η ισχυρότατη οικολογική σχέση μεταξύ πυρκαγιών και μεσογειακών οικοσυστημάτων εξηγεί γιατί οι πυρκαγιές δεν αντιμετωπίζονται εύκολα. Ο άνθρωπος είναι ακόμη τεχνολογικά αδύναμος απέναντι στα φυσικά φαινόμενα, όπως οι σεισμοί, οι πλημμύρες ή οι δασικές πυρκαγιές. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα θα αντιδρούν σε κάθε προσπάθεια αλλαγής του αιώνιου κύκλου φωτιάς-αναγέννησης.

Έντονη είναι η ανησυχία για τις επιπτώσεις των πυρκαγιών στην πανίδα των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Οι έρευνες, σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν συμφωνούν ως προς τις εκτιμήσεις, επειδή κάθε πυρκαγιά διαφέρει από τις υπόλοιπες σε ένταση, συχνότητα, διάρκεια, μορφή κ.λπ. Γενικά όμως, με βάση τη λογική, θα έλεγα ότι, εάν οι φωτιές επηρέαζαν σοβαρά την πανίδα, πολλά ζώα θα αποτελούσαν μουσειακά είδη στη χώρα μας εδώ και αιώνες. Έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι, με το ξέσπασμα δασικής πυρκαγιάς, τα ρακούν απλώς έτρεχαν μακριά της και στη συνέχεια, ούτε απέφευγαν ούτε προτιμούσαν περισσότερο από ό,τι συνήθως τις περιοχές που είχαν καεί. Σε πειράματα στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης διαπιστώσαμε ότι κατά τη διάρκεια καύσης βελονοτάπητα οι θερμοκρασίες κάτω από την επιφάνεια του εδάφους είναι ιδιαίτερα ανεκτές από τα περισσότερα ζώα που ζουν ή φωλιάζουν εκεί΄ τα μυρμήγκια ή τα σκουλήκια, μάλιστα, συνέχιζαν τη δραστηριότητά τους κάτω από τις φλεγόμενες βελόνες.

Όλοι οι ερευνητές συμφωνούμε ότι το οικολογικό πρόβλημα που δημιουργείται τις τελευταίες δεκαετίες δεν οφείλεται τόσο στις πυρκαγιές όσο, κυρίως, στην αυξημένη συχνότητά τους. Εξαιτίας του ανθρώπου, ένα μεσογειακό δάσος δεν καίγεται πλέον μία φορά τον αιώνα, αλλά πολύ συχνότερα.


Κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες του δασολογικού χώρου μετείχαν στο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρίας στην Καλαμάτα, τον Φεβρουάριο του 1992, όπου παρουσίασα τα πρώτα αποτελέσματα των μετρήσεών μας. Πώς θα δέχονταν ότι όλα όσα γνωρίζαμε πριν από δύο χρόνια για τις πυρκαγιές είχαν ανατραπεί; “Εάν υπερπροστατεύσουμε το μεσογειακό δάσος από τη φωτιά, φοβόμαστε ότι θα μοιάσουμε στη μητέρα που, στην προσπάθεια να προστατέψει το παιδί της από το κρύο, το σφίγγει τόσο δυνατά πάνω της ώστε τελικά το πνίγει”. Θερμό χειροκρότημα ακολούθησε το τελικό συμπέρασμα της εισήγησής μου. Η αρχή είχε γίνει και ήταν πετυχημένη.

Το 1994 ξεκίνησε, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή της Δασολογικής Σχολής Νίκο Στάμου, το μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα “Science for Stability”. Στους πολύπλευρους στόχους του κυριαρχούσε η ίδρυση του πιο σύγχρονου εργαστηρίου δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης. Τη διεύθυνσή του ανέλαβε ο ειδικός πυρκαγιολόγος Κώστας Καλαμποκίδης. Φορτωμένος με πολλές εμπειρίες από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο όπου δίδασκε, ο Κώστας ήρθε ειδικά γι’ αυτό το πρόγραμμα. Ακολούθησαν τρία ακόμη ερευνητικά προγράμματα, όπως αυτό για τη μεταπυρική συμπεριφορά του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης, με επιστημονικούς υπεύθυνους τον Στέλιο Γκατζογιάννη και τον Αλέξη Καραλίβανο. Η συμμετοχή μου στα προγράμματα αυτά μου προσέφερε, πέρα από τις εμπειρίες, το κέρδος της συνεργασίας με λαμπρούς επιστήμονες. Έπρεπε να καταγράψουμε τι πραγματικά συμβαίνει στη χώρα μας, χωρίς προκαταλήψεις ούτε προς το ανθρώπινο δυναμικό ούτε προς το φαινόμενο των πυρκαγιών.

Χρόνο με το χρόνο στην Ελλάδα ο κρατικός μηχανισμός προγραμματίζει, σχεδιάζει και εκτελεί την αντιπυρική προστασία της χώρας, διαθέτοντας δισεκατομμύρια δραχμές, αξιόλογο και έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό και δασοπυροσβεστικά μέσα καθόλου ευκαταφρόνητα σε ποιότητα και ποσότητα. Κι όμως, κάθε χρόνο οι δασικές πυρκαγιές ολοκληρώνουν, απρόσκοπτες σχεδόν, το προγραμματισμένο από τη φύση έργο τους. Απομένουν, έτσι, στο τέλος του καλοκαιριού κατάκοπες και απογοητευμένες οι δασοπυροσβεστικές υπηρεσίες να αναζητούν τι έφταιξε κάθε φορά και ο περιορισμός του φαινομένου αναβάλλεται για την επόμενη χρονιά, να απολογούνται οι επικεφαλής για τις εκτάσεις που καίγονται, λες και ευθύνονται αυτοί για την ανθρώπινη αδυναμία ελέγχου των θεομηνιών, χωρίς ποτέ να επιβραβευθούν για τις εκτάσεις που σώζουν. Όταν, δε, καίγεται κάποιο “επώνυμο” περιαστικό δάσος, η κριτική που ασκείται στις υπηρεσίες ξεπερνά κάθε όριο.

Κανείς δεν μπορεί ν’ αμφισβητήσει την έξαρση των πυρκαγιών στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Παρά την ανάπτυξη του φιλοδασικού αισθήματος, οι φωτιές αυξάνουν χρόνο με το χρόνο. Τι προκάλεσε την αύξηση του αριθμού τους;

Μέχρι και την περίοδο του Μεσοπολέμου, τα περιοικιστικά δάση υπήρξαν τροφοδότες καύσιμης ύλης των τοπικών κοινωνιών. Πολλά δέντρα, αλλά κυρίως εύφλεκτοι θάμνοι, απομακρύνονταν έγκαιρα μέσα από τα δάση και καίγονταν ελεγχόμενα, στις θερμάστρες, στα τζάκια και στους φούρνους. Έτσι, το κάψιμο της καλαμιάς ή των κλαδιών σπάνια έβρισκε δρόμο διαφυγής στα γύρω δάση και όταν συνέβαινε αυτό, η επέμβαση ήταν άμεση: Εκείνη την εποχή ερασιτέχνες ή επαγγελματίες υλοτόμοι, βοσκοί, ρητινοσυλλέκτες, μελισσοκόμοι και πολλοί άλλοι κυκλοφορούσαν συνεχώς στο δάσος.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο και τον Εμφύλιο Πόλεμο, το κύμα φυγής στο εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας ερήμωσε την ύπαιθρο και οι ανάγκες σε ξύλο μειώθηκαν, ενώ χάθηκαν οι χιλιάδες ευκαιριακοί δασοπροστάτες. Ταυτόχρονα, το πετρέλαιο θέρμανσης και ο ηλεκτρισμός μείωναν την ανάγκη ξύλευσης όσων παρέμεναν στην επαρχία. Έτσι, τεράστιες ποσότητες εύφλεκτης βιομάζας, που κανείς δεν χρειαζόταν, άρχισαν να συσσωρεύονται γύρω από τους γειτονικούς στα δάση οικισμούς.

Η απότομη, άναρχη επέκταση των πόλεων σύντομα δημιούργησε προβληματικές συνθήκες διαβίωσης για τους κατοίκους τους. Κλεισμένοι σε διαμερίσματα μικρά, ανήλια και χωρίς αέρα, αισθάνθηκαν την επιθυμία να επιστρέψουν στην ύπαιθρο. Φυσικά, ελάχιστοι γύριζαν στον τόπο τους, αφού οι θέσεις εργασίας είχαν συγκεντρωθεί στα μεγάλα αστικά κέντρα, ιδίως του Λεκανοπεδίου και της Θεσσαλονίκης. Έτσι ξεκίνησε μια, χωρίς προηγούμενο, οικοπεδοποίηση κάθε διαθέσιμης έκτασης στις περιαστικές περιοχές. Και όταν οι νόμιμες εκτάσεις τελείωσαν, άρχισε το παράνομο εμπόριο γης που απελευθέρωναν οι τυχαίες ή μη πυρκαγιές. Η έλλειψη δασικού κτηματολογίου, τα κενά των νόμων, η απροθυμία των Αρχών για λήψη ριζικών μέτρων, οι συνεχείς νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων δημιούργησαν τους εμπρηστές, που εμπορεύονταν τη γη που δεν τους ανήκε. Η συνεχής υποβάθμιση της ζωής στην πόλη δημιούργησε την ανάγκη απόκτησης και μιας δεύτερης θερινής κατοικίας σε μια από τις απέραντες παραλιακές εκτάσεις της χώρας. Σύντομα χιλιάδες σπίτια άρχισαν να κτίζονται μέσα ή κοντά στα παραθαλάσσια δάση. Όσοι δεν κατάφεραν να αποκτήσουν τη δική τους πρώτη ή δεύτερη κατοικία μέσα στα πεύκα, περιορίστηκαν σε τακτικές εκδρομές στα δάση, όπου η χρήση της ψησταριάς ανέκαθεν αποτελούσε βασική έκφραση αναψυχής.

Οι νέοι μόνιμοι κάτοικοι και οι περιστασιακοί εκδρομείς είχαν κάθε λόγο να προστατέψουν το δάσος, αφού κάθε πυρκαγιά έθετε σε κίνδυνο την περιουσία, ακόμη και τη ζωή τους. Οι εμπρησμοί από δόλο μειώθηκαν, οι φωτιές όμως αυξήθηκαν. Αγνοώντας τις πραγματικές οικολογικές σχέσεις φωτιάς-μεσογειακού δάσους και, κυρίως, την ευκολία και τα αίτια που προκαλούν την έκρηξη μιας πυρκαγιάς, οι νεόκοποι λάτρεις των περιαστικών και παραθαλάσσιων δασών δεν ήξεραν ότι κυριολεκτικά “έπαιζαν με τη φωτιά”. Το δάσος σήμερα, εκτός από τους εμπρηστές, αντιμετωπίζει και εκατομμύρια καύτρες που μεταφέρουν τα καλοκαιρνά μελτέμια από τις χιλιάδες καμινάδες των ψησταριών ή από το κάψιμο των ξερών χόρτων.

Όποιος κτίζει κοντά σε δάσος υποθηκεύει την ασφάλεια του σπιτιού του. Είναι εξίσου επικίνδυνο με το κτίσιμο σε χειμάρρους, σεισμογενή ρήγματα ή στην άμμο της παραλίας. Η φωτιά, ως φαινόμενο, θα εκδηλώνεται πάντα με την ίδια σφοδρότητα όσο κι αν ο άνθρωπος βελτιώσει τα μέσα δασοπυρόσβεσης που διαθέτει, είτε υπάρχουν εμπρηστές είτε όχι. Είναι βέβαιο ότι, εάν αυτή η σκληρή αλήθεια είχε ειπωθεί πριν από καιρό, πολλές νόμιμες ή παράνομες οικοπεδοποιήσεις δασικών εκτάσεων θα είχαν αποτραπεί.

Βλέπουμε καθημερινά πόσο εύκολα καίγονται τα “επώνυμα”, υψηλής προστασίας περιαστικά δάση. Εκατομμύρια πολίτες και ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός απλώς παρακολουθούν το φαινόμενο, ανήμποροι να αντιδράσουν. Μπορούμε επομένως να συμπεράνουμε τι δυνατότητες προστασίας παρέχονται στα ανώνυμα δάση μας, τα μονίμως κακοδιαχειρισμένα και εγκαταλειμμένα, που ούτε δεξαμενές νερού διαθέτουν στην περιοχή τους ούτε κοντινή δύναμη πυρόσβεσης ούτε είναι στόχος προτεραιότητας για τα πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα. Και όμως, μέσα και γύρω από τα δάση αυτά δίνονται διαρκώς άδειες οικοδόμησης, χωρίς να απαιτείται αντιπυρική μελέτη, χωρίς να εξηγεί κανείς στους ανυποψίαστους πολίτες τους κινδύνους που διατρέχουν, όταν μάλιστα εμπλουτίζουν εξωτερικά τις οικίες τους με κάθε είδους ξύλινες κατασκευές για να τις δέσουν με το περιβάλλον.

Μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα αποτελεί η παγιωμένη άποψη ότι πίσω από κάθε φωτιά υπάρχει και μια οργανωμένη ομάδα εμπρηστών. Δυστυχώς, κανείς δεν αμφιβάλλει πια ότι, ακόμη και δίπλα στο σκουπιδότοπο, τη φωτιά την ανάβουν αποσταθεροποιητές ή οικοπεδοφάγοι, βοσκοί ή ψυχοπαθείς.

Η συνεχής αναφορά σε εμπρηστές ξεκίνησε, δικαιολογημένα, από τη δράση των καταπατητών της αττικής γης. Οι επιστημονικές καταγραφές του καθηγητή Νίκου Στάμου, όμως, δείχνουν ότι τη δεκαετία 1983-1992, από τις 13,196 πυρκαγιές, οι εξακριβωμένοι και οι πιθανοί εμπρησμοί ανέρχονταν σε 2,351 (18%). Ένα ποσοστό 75% των πυρκαγιών οφείλεται σε αμέλεια… Όμως, οι κρατικές υπηρεσίες, προσπαθώντας να δικαιολογήσουν την αναποτελεσματικότητα των αντιπυρικών μέτρων, καλλιέργησαν το μύθο ότι κάθε φωτιά οφείλεται σε εμπρησμό. Το αποτέλεσμα ήταν να πιστέψουν όλοι ότι για να κάψεις ένα δάσος πρέπει να είσαι επιστήμονας-εμπρηστής, με αυξημένες γνώσεις στην τοπογραφία, τη σύνθεση της βλάστησης, την πρόβλεψη του καιρού και να διαθέτεις εμπρηστικούς μηχανισμούς τελευταίας τεχνολογίας. Αυτό φυσικά είχε τρομακτική επίδραση στην αύξηση των πυρκαγιών. Ο αποπροσανατολισμένος πολίτης είναι πεπεισμένος ότι, εφ΄όσον δεν έχει δόλο, δεν μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά. Έχουμε μετατραπεί σε μια εφησυχάζουσα κοινωνία που δεν προσέχει ούτε πού πετά ένα αναμμένο τσιγάρο. Αξίζει να σημειώσω ένα περιστατικό προς μίμηση. Ένα ζευγάρι νέων, πάνω σε μια μοτοσικλέτα, στον περιφερειακό της Κατεχάκη είδε έναν οδηγό να πετά το τσιγάρο του έξω από το παράθυρο. Τον πλησίασαν και ευγενικά του είπαν πόσο εύκολα μπορεί η πράξη του να προκαλέσει πυρκαγιά. Ο οδηγός σταμάτησε και έσβησε το τσιγάρο του. Η αξιέπαινη αντίδραση όσων συμμετείχαν στο συμβάν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα πως εμείς οι ίδιοι μπορούμε να βοηθήσουμε στην προστασία των δασών μας.

Η ιδέα των εμπρηστών πολλές φορές προκάλεσε την υστερική αντίδραση των διωκτικών Αρχών και τη σύλληψη οποιουδήποτε καταγγέλλεται ότι κυκλοφορεί ύποπτα στο δάσος. Κι όμως, μέσα στα ίδια δάση, οι ίδιοι οι καταγγέλλοντες καίνε τα ξερά χόρτα τους ή ανάβουν ψησταριές ενώ επικρατούν θερμοκρασίες πάνω από 35ο C και άνεμοι ισχυρότεροι από 7 μποφόρ, χωρίς κανείς να τους κάνει έστω μια παρατήρηση.

Στην πυρόπληκτη Ελλάδα, μεγάλο μέρος του προβλήματος θα έλυνε η σωστή πληροφόρηση. Η εκπαίδευση στο θέμα των δασικών πυρκαγιών θα δημιουργήσει πολίτες που θα γνωρίζουν και θα είναι σε θέση να ζουν με τις φωτιές, ανθρώπους που δεν θα τις προκαλούν αλλά και δεν θα τις φοβούνται.

Σε καλύτερα οργανωμένες χώρες εκπονούνται συνεχώς ολοκληρωμένα προγράμματα ενημέρωσης των πολιτών και εκπαίδευσης των μαθητών - κάτι που θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει και εδώ από τις πρώτες τάξεις του σχολείου -, εκδίδονται, καθημερινά, δελτία επικινδυνότητας για πρόκληση πυρκαγιάς, και πληροφορίες για τις ενέργειες που πρέπει να αποφεύγονται σε επικίνδυνες καιρικές συνθήκες. Στη χώρα μας, εκτός από ανούσια τηλεοπτικά σποτάκια που διαφημίζουν τον τρόπο εκπαίδευσης των πυροσβεστών ή πόσους υπολογιστές έχει το συντονιστικό κέντρο, τίποτε σημαντικό δεν γίνεται. Και δεν θα ‘θελα να σχολιάσω ότι ενώ ολόκληρη η Ελλάδα καιγόταν, αυτά συνέχισαν να προβάλλονται.

Κανείς δεν πληροφορεί τους πολίτες τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς. Ούτε πώς θα απεμπλακούν σε περίπτωση αποκλεισμού ούτε πώς θα διαφυλαχθούν οι περιουσίες ούτε πώς θα βοηθήσουν στο έργο της κατάσβεσης. Ο αυτοσχεδιασμός χαρακτηρίζει την αντιμετώπιση κάθε πυρκαγιάς. Γι’ αυτό, ακόμη και στις μικρότερες πυρκαγιές επικρατεί συνήθως το χάος. Είναι ίσως φοβερό, αλλά ακόμη και επαγγελματίες πυροσβέστες ελάχιστα γνωρίζουν πώς πρέπει να πράξουν την ώρα της φωτιάς. Παρασύρονται από τρομοκρατημένους πολίτες και υποχωρούν σε ικεσίες ή απειλές, εγκαταλείποντάς τους οποιουδήποτε στοιχειώδεις σχεδιασμούς.

“Φωτιά στο δάσος!” Ποιος είναι ο καταλληλότερος φορέας να αναλάβει την προστασία του; Μέχρι και το 1997 την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης είχε η Δασική Υπηρεσία, η οποία χρεώθηκε την αποτυχία της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Την επόμενη χρονιά, και με συνοπτικές διαδικασίες, η ευθύνη αυτή ανατέθηκε στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, στην οποία μεταφέρθηκε ολόκληρος ο εξοπλισμός και μεγάλος αριθμός υπαλλήλων. Αντίθετα, ο προληπτικός σχεδιασμός παρέμεινε αρμοδιότητα της Δασικής Υπηρεσίας. Κατά πόσο είναι σωστή αυτή η πολιτική απόφαση, μόνο ο χρόνος θα το δείξει. Ωστόσο, αιφνιδίασε πολλούς, καθώς είχε προηγηθεί ομόφωνο πόρισμα της Βουλής, η οποία, ύστερα από μακροχρόνια έρευνα και αφού ζήτησε τη γνώμη πολλών επιστημόνων, είχε καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις που εστιάζονταν στην οργάνωση ανεξάρτητου φορέα δασοπροστασίας.

Με τη μεταβίβαση της ευθύνης άρχισε μια νέα περίοδος στην ιστορία της δασοπυρόσβεσης. Νέοι άνθρωποι, νέες νοοτροπίες, νέες τεχνικές. Παράλληλα, παροπλίστηκαν δασικοί υπάλληλοι με εμπειρία δεκαετιών και μαζί με αυτούς ένα τεράστιο κατασβεστικό δυναμικό, οι υλοτόμοι, που τους ακολουθούσαν στο δάσος και ταχύτατα άνοιγαν αντιπυρικές ζώνες και στις πιο δύσβατες περιοχές.

Εάν συγκρίνουμε τις τεχνικές που εφαρμόζουμε σήμερα με αυτές των προηγούμενων χρόνων, πρέπει να σταθούμε ιδιαίτερα σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι ότι και οι δύο φορείς αντιμετωπίζουν τις φωτιές στο χώρο που γνωρίζουν καλύτερα: οι δασικοί μέσα στο δάσος’ οι πυροσβέστες έξω από αυτό, κοντά στους δρόμους και τα σπίτια. Το δεύτερο, ότι και οι δύο φορείς χρησιμοποιούν τα μέσα που ξέρουν καλύτερα: οι δασικοί το τσεκούρι και το πριόνι, ανοίγοντας αντιπυρικές ζώνες’ οι πυροσβέστες τη μάνικα και το νερό, χρησιμοποιώντας φυσικά ανοίγματα για να μπουν στο δάσος. Η διαφορά νοοτροπίας σχετίζεται και με την αποτελεσματικότητα της αεροπυρόσβεσης. Οι ρίψεις νερού απλώς καθυστερούν τη φωτιά. Απαιτείται η παρουσία επίγειων δυνάμεων που θα εκμεταλλευθούν την ανακοπή της ταχύτητας. Είναι αυτονόητο ότι καλύτερα αποτελέσματα θα δώσει ο μηχανισμός που κινείται μέσα στο δάσος.

Σε όλα αυτά υπάρχει μια πραγματικότητα που κανείς δεν μπορεί να αγνοεί, ειδικά όταν έχει την πολιτική ευθύνη προστασίας του δασικού πλούτου της χώρας. Όταν οι δασικοί έσβηναν τη φωτιά μέσα στα δάση, στόχευαν να την κρατήσουν μακριά από τους οικισμούς. Πολύ συχνά οι καύτρες ξεπερνούσαν όλα τα μέτρα και έφθαναν μέχρι τα σπίτια, όπου όμως έβρισκαν μια ξεκούραστη και με καλό ηθικό πυροσβεστική υπηρεσία που λειτουργώντας στο φυσικό της χώρο προστάτευε ζωές, κατοικίες και περιουσίες. Τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας φαίνονται στις καταγραφές των ζημιών από τις φωτιές. Μέχρι και το 1997 καίγονταν μόνο μεμονωμένα σπίτια κι αυτό σπάνια. Τα τρία τελευταία χρόνια κάηκαν ολόκληροι οικισμοί.

Θολώνει το νου η ενημέρωση που παρέχεται στους πολίτες κάθε φορά που μια δασική πυρκαγιά βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα ΜΜΕ, με τη λειτουργική αρχή τους ότι η κακή είδηση πουλά περισσότερο, τροφοδοτούν το συναίσθημα με εικόνες καμένων δέντρων, ζώων, σπιτιών… Το συμπέρασμα που βγαίνει από τα ρεπορτάζ είναι ότι δεν υπάρχει αύριο μετά τη φωτιά. Η λογική εγκαταλείπεται, το προγονικό ένστικτο αυτοσυντήρησης θεριεύει. Με μόνο δασοπυροσβεστικό όργανο την κλάρα, με σαγιονάρες και φανελάκια, οι άνθρωποι ρίχνονται ακόμη και στο μέτωπο της φωτιάς, περιοχή μέγιστου κινδύνου. Η απειλή από τις φλόγες και τις ρίψεις νερού των αεροπλάνων αγνοείται στην προσπάθεια να σωθεί έστω και ένα δέντρο.

Ακόμη και οργανωμένες ομάδες εθελοντών δασοπυροσβεστών στερούνται και το βασικό εξοπλισμό, που θα τους προσφέρει στοιχειώδη ασφάλεια. Χωρίς οργανωμένους χώρους υποδοχής, χωρίς ένταξη των εθελοντών σε ομάδες, χωρίς τη συνοδεία ομαδάρχη, χωρίς ασύρματο και φαρμακείο, ζητείται η εμπλοκή των πολιτών στην προσπάθεια κατάσβεσης. Έχουν χαθεί άνθρωποι μέσα στις φλόγες και αυτό έγινε αντιληπτό μόνο όταν ανησύχησαν οι οικείοι τους. Το κράτος οφείλει είτε να οργανώσει με καλύτερο συντονισμό την εθελοντική προσφορά στη δασοπυρόσβεση είτε να την απαγορέψει. Θα πρέπει να θεωρηθεί ποινικό αδίκημα η έκκληση για βοήθεια σε άτομα που εκτίθενται σε πραγματικό κίνδυνο δίχως την παραμικρή πρόβλεψη για την ασφάλειά τους.


Οι φωτιές έκαιγαν ακόμη στο Σέιχ-Σου της Θεσσαλονίκης, όταν ανακοινώθηκαν από τα παράθυρα των τηλεοπτικών σταθμών τα μέτρα αποκατάστασης της βλάστησης. Αναγγέλθηκαν αλλαγές στον τύπο της βλάστησης, κυρίως η αντικατάσταση της εύφλευκτης πεύκης από δύσφλεκτα πλατύφυλλα φυλλοβόλα δέντρα, η άμεση αποψίλωση και αναδάσωση κ.α. Οι προτάσεις αυτές υλοποιήθηκαν, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς σχέδιο. Η ζημιά που έκανε η φωτιά ωχριά μπροστά στη μη αναστρέψιμη καταστροφή που ήδη έγινε στο οικοσύστημα.

Η παραπληροφόρηση διέπει και τις μεταπυρικές πρωτοβουλίες. Ο ακροατής, που δεν έχει καμιά επιστημονική γνώση για τη λειτουργία των οικοσυστημάτων, βομβαρδίζεται από τηλεοπτικές συζητήσεις για τις επιπτώσεις της φωτιάς στο περιβάλλον και στην υγεία όλων μας, όπου περισσεύει η καταστροφολογία. Νιώθει ότι η ζωή του θα τελειώσει μέσα σε πλημμύρες εξαιτίας των δασών που κάηκαν. Είναι φοβαρό για τα παιδιά-ακροατές από τη μία να τους ζητάμε να μορφωθούν περισσότερο για να ζήσουν καλύτερα στο μέλλον, και από την άλλη να ακούν ότι στο χώρο που ζουν δεν υπάρχει αυτό το μέλλον.

Παγιδευμένοι σ’ αυτό το κλίμα, οι πολίτες ζητούν την άμεση λήψη μέτρων, ασκώντας ισχυρή πίεση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, που στη συνέχεια μεταφέρεται στην κυβέρνηση’ η τελευταία, αντί να λειτουργήσει ως βαλβίδα εκτόνωσης της κατάστασης, μεταφέρει με τη σειρά της την πίεση στις Δασικές Υπηρεσίες. Οι εντολές αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων έχουν μόνο ποσοτικές παραμέτρους. Ποτέ ποιοτικές. Κανέναν δεν ενδιαφέρει τι φυτεύεται, αρκεί οι φυτεύσεις να καλύπτουν μεγάλη έκταση. Στο πληγωμένο από τη φωτιά οικοσύστημα καλούνται τα σχολεία, οι φορείς, οι σύλλογοι, οι πολίτες γενικά, να συμμετάσχουν σε άχρηστες και πολλές φορές επιζήμιες αναδασώσεις. Αγνοείται απ’ όλους ότι η φύση έχει προστατέψει και έχει φυλάξει πλούσιο αναγεννητικό υλικό, που είναι έτοιμο να ξαναδημιουργήσει το δάσος. Βαριά μηχανήματα, προκειμένου να ανοίξουν χώρους φύτευσης, ξηλώνουν τους θάμνους, που θα παραβλάσταιναν σύντομα και θα προστάτευαν άμεσα το έδαφος. Οι σπόροι των πεύκων σκεπάζονται με το χώμα του οργώματος ή συνθλίβονται από τις ρόδες των οχημάτων. Στη θέση των ντόπιων, άριστα προσαρμοσμένων, φυτών τοποθετείται ό,τι διαθέσιμο έχουν τα κρατικά φυτώρια, όπως αγγελικές, πικροδάφνες, πυράκανθοι, που προορίζονται για τα πάρκα ή τις αυλές των σπιτιών και είναι τελείως ακατάλληλα για δασικά οικοσυστήματα.Ο φόβος των πλημμυρών οδηγεί στην υπερβολή των αντιπλημμυρικών έργων. Υπερεκτιμώντας την προστασία που προσφέρουν τα δάση από τις πλημμύρες, φορείς όπως η Δασική Υπηρεσία και οι Οργανισμοί Αποχέτευσης κατασκευάζουν φράγματα λίγα μόλις μέτρα μακρύτερα το ένα από το άλλο. Ωστόσο, τα φράγματα οικολογικά κάνουν το μικρότερο κακό. Μεγαλύτερο προκαλούν τα αντιδιαβρωτικά έργα. Για την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση σε περίπτωση ισχυρής βροχής τοποθετούνται τα τελευταία χρόνια χιλιάδες μέτρα ξηρών κλαδιών, που προέρχονται από τα καμένα δέντρα, ή και ολόκληρων κορμών. Τα κλαδοπλέγματα και τα κορμοδέματα, όπως ονομάζονται, τοποθετούνται σε γραμμές, κατά μήκος των χωροσταθμικών καμπυλών, σε απόσταση 10 μέτρων περίπου η μία γραμμή από την άλλη. Οι εμπνευστές τους θεώρησαν ότι, όταν η αναγέννηση του οικοσυστήματος αρχίσει από μόνη της να προστατεύει το έδαφος, τα κλαδοπλέγματα, ως οργανική ύλη, θα έχουν αποσυντεθεί. Δεν υπολόγισαν, όμως, ότι οι σαπροφυτικοί μύκητες δυσκολεύονται να αναπτυχθούν στις ιδιαίτερα θερμές και ξηρές μεσογειακές κλιματικές συνθήκες. Όταν υπάρχουν κλαδοπλέγματα που τρία χρόνια μετά την τοποθέτησή τους δεν έχουν ακόμη χάσει της ξηρές βελόνες τους, πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να διαλυθεί ένα κλαδί πάχους 2 έως 3 εκατοστών; Έτσι, τοποθετούνται στα δάση μας χιλιάδες μέτρα ξηρής, ιδιαίτερα εύφλευκτης ύλης σε διάταξη καύσης. Το 1998 μεγάλο μέρος της Πεντέλης ξανακάηκε μέσα σε τρία χρόνια, καθώς η φωτιά εκμεταλλεύτηκε αυτές τις κατασκευές για την εξάπλωσή της. Σε 17,000 στρέμματα διπλοκαμένου δάσους η υποβάθμιση του οικοσυστήματος είναι μη αναστρέψιμη. Πραγματική καταστροφή.

Πρέπει, τέλος, να αναφερθούν και οι πρωτόγνωρες για την Ελλάδα φωτιές που κατάκαψαν μεγάλα τμήματα της Πίνδου και του Μαίναλου. Δυστυχώς, η επιστημονική καταγραφή δεν έχει ακόμη μελετήσει αυτές τις πυρκαγιές, γιατί είναι σπανιότατες. Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι και στην περίπτωση αυτή, η φύση θα κάνει τη δουλειά της με τον τρόπο που αυτή γνωρίζει. Όπως έκανε πάντα.

“Ας δούμε την πραγματικότητα κατάματα, χωρίς στρουθοκαμηλισμούς, και ας μεταφέρουμε τις γνώσεις που αποκτούμε έξω από αυτή την αίθουσα. Υπάρχουν εκατομμύρια αυτιά που είναι πρόθυμα να μας ακούσουν”. Ο άνθρωπος που μιλά με τόση θέρμη στην ημερίδα στη Θεσσαλονίκη ξέρει καλά τι λέει. Ο Γιώργος Ευτυχίδης, συντονιστής στο δίκτυο ΠΥΡ-ΣΟΣ - στο οποίο συμμετέχουν οι σημαντικότεροι Έλληνες επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα των δασικών πυρκαγιών - είναι άριστος γνώστης του φαινομένου. Ο κόσμος σήμερα είναι ευαισθητοποιημένος περισσότερο από κάθε άλλη εποχή για τα δάση μας. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτό το ενδιαφέρον ώστε να τον ενημερώσουμε. Η φωτιά είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση των μεσογειακών οικοσυστημάτων και αποτελεί επαναλαμβανόμενο φαινόμενο. Αυτοί που διατυπώνουν δημόσιο λόγο πρέπει να εκπαιδεύσουν τους πολίτες να ζουν με τις φωτιές, εκφραζόμενοι με περισσή ευαισθησία και κυρίως γνώση. Δεν γίνονται καλύτεροι οι τρομοκρατημένοι πολίτες. Χρειάζεται επίσης γενναιότητα. Είναι δύσκολο να λες δημόσια ότι πρέπει να μειωθούν οι αναδασώσεις, ότι ο εμπλουτισμός με φυλλοβόλα είναι μια εγκληματική οικολογικά ενέργεια, ότι με τα κλαδοπλέγματα είναι σαν να τοποθετείς μπαρούτι στο δάσος που αναγεννιέται, ότι η Πολιτεία πρέπει να σταματήσει τη δαπάνη δισεκατομμυρίων για άχρηστες παρεμβάσεις, δίνοντας οικονομικό κίνητρο σε όσους επωφελούνται ώστε να προκαλέσουν νέες πυρκαγιές.

Τα ελληνικά δάση επιβίωσαν σε μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε ένας υψηλού βαθμού πολιτισμός, ο οποίος βασίστηκε πολύ στην ξυλεία. Οι Έλληνες μεγαλούργησαν σαν θαλασσοκράτορες χρησιμοποιώντας ξύλινα πλοία. Το ξύλο βοήθησε να κτιστεί η Ακρόπολη και τ’ άλλα θαυμαστά μνημεία. Τα δάση επιβίωσαν από δεκάδες πολεμικές επιχειρήσεις με εισβολείς και εμφύλιους πολέμους. Άντεξαν και προστάτεψαν τον κατατρεγμένο λαό κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Κι όμως, αυτά τα δάση κινδυνεύουν στις μέρες μας με αφανισμό, από το ζήλο και την αγάπη που τους δείχνει η σημερινή ευημερούσα κοινωνία μας.

Κείμενο: Παύλος Κωνσταντινίδης (Ερευνητής του ΕΘ.Ι.Α.ΓΕ)

Πηγή: Γαιόραμα (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2001)


77 comments:

ΦΑΝΤΙ said...

Εξαιρετικό άρθρο!!!! Όαση γνώσης μέσα σε μια έρημο ασχετοσύνης.

Και το λέω γιατί χωρίς να είμαι ειδικός, έχω διαβάσει στο παρελθόν πέντε πράγματα και έχω διαπιστώσει πως όλοι οι επιστήμονες περιβάλλοντος υιοθετούν αυτήν την μη-προστατευική κατεύθυνση.

Γιατί όμως οι δικές σας επιστημονικές φωνές δεν ακούγονται; Γιατί δεν παίρνεις πολλά σχόλια στο blog σου; Δεν είναι δύσκολο να τα καταλάβει κανείς, ακόμη και ένας απλός πολίτης. Έτσι νομίζω τουλάχιστον.

Η παρέμβαση του ανθρώπου στο δάσος ήταν πάντοτε για να το εκμεταλευτεί. Όσο η τεχνολογία και τα μέσα που διαθέτει εξελίσσονται χωρίς να συνυάζονται απο πραγματικό ενδιαφέρον και γνώση για τον πράσινο σύντροφό του, τόσο πιο πολύ θα τον "στραγγαλίζει" όπως πολύ σωστά γράφηκε.

Και τώρα το δάσος, έχει να αντιμετωπίσει, εκτός απο τις κολόνες της ΔΕΗ που δεν έχουν απο που αλλού να περάσουν παρά μέσα απο αυτό, τις κατασκηνώσεις, τις κεραίες και τις εξοχικές κατοικίες, την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και όλα εκείνα τα μέτρα "προστασίας" που ανέφερες. Ο άνθρωπος νομίζει πως έτσι, με την ΧΡΗΣΤΙΚΗ - ΙΔΟΚΤΗΣΙΑΚΗ νοοτροπία του πως μπορεί να διατηρήσει το δάσος για δικό του όφελος!!! Είμαι απαισιόδοξος διότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει.

Τα εξήγησες παραπάνω με εξαιρετικό τρόπο. Προσπαθούμε χωρίς γνώσεις να διορθώσουμε κάτι που υπό άλλες συνθήκες και σε άλλες εποχές ήταν μια φυσική, φυσιολογική διαδικασία ανανέωσης του δάσους. Αλλά γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε το αυτονόητο, να μη χτίσουμε, να μην φτιάξουμε δρόμους, να μην μπούμε καθόλου μέσα στο δάσος; Γιατί δεν μπορούμε να το αφήσουμε στην ησυχία του;!

Δεν είναι μόνο ότι δίνει μια τόνα αισιοδοξίας το άρθρο σου, κάτι που χρειάζεται αυτές τις στιγμές, είναι που περιέχει πολύ σημαντική γνώση σε ένα τοπίο παραπληροφόρησης. Αλλά γιατί δεν ακούγονται αυτές οι φωνές, οι δικές σας επιστημονικές φωνές και επικρατούν πάντοτε όλες οι άλλες, οι άσχετες ;;;;; Γιατί;;;

Anonymous said...

πολύ καλό άρθρο. βοήθησε αν μπορείς τα παιδιά της anadasosi.blogspot.gr.

εγώ από μέρους μου θα το διαδώσω

Στους τέσσερις ανέμους said...

Εξαιρετικό ποστ!!! Μακάρι να τα ξέραμε αυτά προτίτερα. Έβαλα link στο blog μου γιά το ποστ σου αν δεν σε πειράζει. Είναι πολύ σημαντικά αυτά που λες και πιστεύω πως πρέπει να διαδοθούν αυτές οι γνώσεις έτσι ώστε να υπάρξει πιθανότητα αποφυγής παλιών λαθών.
Θα ήθελα όμως να ρωτήσω και την γνώμη σου γιά την περίπτωση της φωτιάς στην Πάρνηθα. Όταν κάποιο δάσος βρίσκετε κοντά σε μία τόσο μεγάλη πόλη όπως η Αθήνα με όλα της τα προβλήματα συμπεριλαμβανομένου και της έλλειψης πρασίνου και πάρκων γενικότερα, αυτό το συνορεύον δάσος ωφελεί σημαντικά την πόλη. Σε περίπτωση λοιπόν πυρκαγιάς, αν θεωρήσουμε πως η αναδάσωση είναι πιό καταστροφική ακόμα γιά το δασικό οικοσύστημα που προϋπήρχε το οποίο έχει φυσικούς μηχανισμούς για την αναγέννηση του, τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να μειώσουμε το impact που θα έχει στην πόλη η έλλειψη αυτού του δάσους γιά αρκετό διάστημα, αφού αποφεύγουμε αναδάσωση και αφήνουμε το δάσος να ανακάμψει από μόνο του; Φαντάζομαι οτί από την φύση του και μόνο θα πρέπει να περάσει ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα γιά να δημιουργηθεί καινούργιο δάσος πάνω σε καμμένο.

Με φιλικούς χαιρετισμούς
Ελεάννα

Anonymous said...

"Πρέπει, τέλος, να αναφερθούν και οι πρωτόγνωρες για την Ελλάδα φωτιές που κατάκαψαν μεγάλα τμήματα της Πίνδου και του Μαίναλου. Δυστυχώς, η επιστημονική καταγραφή δεν έχει ακόμη μελετήσει αυτές τις πυρκαγιές, γιατί είναι σπανιότατες. Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι και στην περίπτωση αυτή, η φύση θα κάνει τη δουλειά της με τον τρόπο που αυτή γνωρίζει. Όπως έκανε πάντα."

Ο δρυμός της Παρνηθας δεν ήταν απλά ένα ακόμη περαστικό δάσος (προιόν αναδάσωσης όπως το δάσος της Καισαριανής ή το Σεϊχ Σου) αλλά ένα παρθένο ελατοδάσος που είχε επομείνει πάνω σε ένα βουνό με χαμηλό υψόμετρο (φαντάζομαι, γιατί ειδικός δεν είμαι, εξαιτίας της μορφολογίας της οροσειράς που διαμόρφωνει ένα προστατευμένο οροπέδιο). Θα ήθελα να ρωτήσω ορισμένα πράγματα.

1ο σε ότι αφορά την πανίδα και συγκεκριμένα τα μεγάλα θυλαστικά που ζούσαν στον δρυμό, τι ΑΜΕΣΑ ανακουφιστικά μέτρα πρέπει να ληφθούν για να επιζήσουν όσα από αυτά έχουν καταφύγει σε γειτονικές περιοχές (ίσως και τραυματισμένα), καθώς και πως μπορούν -αν μπορούν- να επανενταχθούν στο φυσκό περιβάλλον;


2ο στις σημερινες κληματολογικες συνθήκες που σαφώς ειναι πιο θερμές από την εποχή που δημιουργήθηκε το δάσος, με δεδομένη την πίεση των ανθροπογενων δραστηριοτήτων που πιεζουν την Πάρνηθα (ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι δεν θα "πατήσουν" μέσα στην καμένη περιοχή), υπάρχει περίπτωση να γίνει φυσική αναδάσωση στο ελατοδασος της Παρνηθας όπως μπορεί να γίνει ίσως στην Πύνδο ή η καταστροφή είναι οριστική;


3o Είναι σαφές ότι αν γίνει "αναδάσωση" του στυλ βάζουμε μερικές χιλιάδες δεντράκια (ότι να 'ναι) δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα, αλλά μήπως στην περίπτωση της Πάρνηθας η μοναδική περιπτώση να ξαναυπάρξει το δάσος για κάποιες επόμενες γενιές είναι να υπαρξεί μια επιστημονικά σχεδιασμένη ανθρώπινη παρέμβαση με βάθος δεκαετιών και ανάλογου οικονομικού κόστους. Μήπως πχ. πρέπει να γίνουν τα φράγματα από τους κορμούς φέτος και να απομακρυνθούν του χρόνου ή μετά από 2 χρόνια; Μήπως πρέπει να γίνει τεχνιτή αναδάσοση με τα είδη φυτών που θα επιτρέψουν στα έλατα να ξαναβγούν κάποτε; Μήπως πρέπει να γίνουν προσπάθειες να δημιουργηθούν φυτώρια από τα είδη της χλωρίδας της περιοχής ώστε να είναι δυνατόν μετά από χρόνια να αρχίσει να γίνεται κάποιος επιστημονικά σχεδιασμένος εμπλουτισμός του δάσους;

Anonymous said...

Απλά για να συμπληρώσω τον προηγούμενο, παραπέμπω τα λόγια του ίδιου ερευνητή για την συκγεκριμένη καταστροφή(από flash.gr):
«Η φωτιά στην Πάρνηθα διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες- η οικολογική καταστροφή είναι μη αναστρέψιμη γιατί το έλατο για να αναπτυχθεί χρειάζεται σκιά από άλλα δέντρα» είπε ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης Παύλος Κωνσταντινίδης.

Anonymous said...

Συγχαρητήρια!

christina said...

Λογικό επιχείρημα, όταν θεωρούμε δεδομένο οτι θα εμποδιστεί η βόσκηση και άλλες καταστρεπετικές παρεμβάσεις.

Μονο που δεν το βλέπω πιθανο και φοβαμαι μηπως τελικά χασουμε και το οικοσυστημα και την ευκαιρια να υπαρξει ενα ασχετο, εστω, δασος.

Anonymous said...

"Η φωτιά είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση των μεσογειακών οικοσυστημάτων"
Σε λιγο θα μας πεις να την βοηθησουμε κιολας!

"Τα ελληνικά δάση επιβίωσαν σε μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε ένας υψηλού βαθμού πολιτισμός, ο οποίος βασίστηκε πολύ στην ξυλεία." Μαλλον δεν εχεις ακουσει και για την μιλητο.

kalliopi said...

Anonymous..

--"Η φωτιά είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση των μεσογειακών οικοσυστημάτων"
Σε λιγο θα μας πεις να την βοηθησουμε κιολας!--

Γι' αυτό έχουμε ήδη βοηθήσει, έτσι δεν είναι; Η ανθρώπινη αμέλεια οφείλεται για το μεγαλύτερο ποσοστό των πυρκαγιών. Ας μάθουμε λοιπόν να προστατεύουμε εμείς οι ίδιοι το δάσος και γενικώς το πράσινο ως κόρην οφθαλμού, πριν επισύρουμε κατηγορίες ή ειρωνείες...

Και κάτι άλλο: Αυτά δεν τα λέω εγώ, αλλά επιστήμονες που έχουν μελετήσει το θέμα.. Μήπως θα έπρεπε να δίνουμε περισσότερη σημασία στις έρευνες και τα συμπεράσματά τους απ' ό,τι δίνουμε στους δημοσιογράφους και εν γένει στα ΜΜΕ; Η δουλειά των ΜΜΕ άλλωστε είναι να μας ενημερώνουν για τα γεγονότα και όχι να μας λένε την γνώμη τους για το τι μέλλει γενέσθαι, αυτό είναι δουλειά άλλων αρμόδιων ατόμων. Η καταστροφολογία τους είναι περιττή. Ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εφόσον έγιναν αυτές οι καταστροφές, ώστε να μην βλέπουμε στο μέλλον τέτοια φαινόμενα.

kalliopi said...

Anonymous...

--Θα ήθελα να ρωτήσω ορισμένα πράγματα.--

Πολύ εύλογα τα ερωτήματά σου. Μόνον ένας δημιουργικός διάλογος θα επιφέρει τις σωστές ενέργειες και σίγουρα όχι ο γνωστός συρφετός που επικρατεί στα κανάλια, ακόμα κι όταν πηγαίνουν εκεί άτομα άξια λόγου, ό,τι σημαντικό έχουν να πουν χάνεται στις αοριστολογίες της "είδησης που πουλάει".
Ας καταλάβουν κάποιοι ότι δεν είμαστε τόσο ηλίθιοι όσο νομίζουν ότι είμαστε! Εμείς τους δίνουμε την δύναμη που έχουν, χρειαζόμαστε περισσότερους ενεργούς πολίτες.

--αλλά μήπως στην περίπτωση της Πάρνηθας η μοναδική περιπτώση να ξαναυπάρξει το δάσος για κάποιες επόμενες γενιές είναι να υπαρξεί μια επιστημονικά σχεδιασμένη ανθρώπινη παρέμβαση με βάθος δεκαετιών και ανάλογου οικονομικού κόστους.--

Πολύ σωστά το έθεσες, μια επιστημονικά σχεδιασμένη παρέμβαση και όχι ενέργειες που το μόνο που κάνουν είναι να δείχνουν την απελπισία μας και δεν κάνουν στην ουσία τίποτα, εκτός από μία πράξη αμεσότητας που δεν ωφελεί κανέναν.
Ας γίνει ένας προσεκτικός σχεδιασμός και ας προστατεύσουμε αυτό το δάσος που κάηκε -και όλα φυσικά τα δάση- από καταπατητές! Δεν έχουμε περιθώρια πλέον για άλλη αδράνεια εκ μέρους των ανθρώπων που νοιάζονται, και άλλη καταπάτηση από ανθρώπους που έχουν συμφέροντα.

Το κοινό συμφέρον όλων μας είναι το (ΕΥ-)ΖΗΝ και αυτό είναι αδύνατο δίχως τις βασικές ουσίες την ζωής αυτής. Τι συμφέροντα θα ΄χουν όλοι αυτοί που σήμερα καταπατούν τα δάση αυτού του πλανήτη (και που φυσικά ο νόμος τους το επιτρέπει, διότι ξέρουν ότι θα νομιμοποιηθούν), όταν δεν θα υπάρχει πλέον ο εκμεταλλευόμενος που θα επιφέρει κέρδη στον εκμεταλλευτή ;! Όταν δεν θα υπάρχει βιωσιμότητα, για τι ατομικά συμφέροντα μιλάμε;

--σε ότι αφορά την πανίδα και συγκεκριμένα τα μεγάλα θηλαστικά που ζούσαν στον δρυμό--

Σ΄αυτό πραγματικά δεν μπορώ να απαντήσω, τόσα ζώα που χάθηκαν.. σίγουρα όμως αν νοιαστούμε θα μπορέσουμε να δώσουμε μία λύση σ' αυτό το θέμα.


--«Η φωτιά στην Πάρνηθα διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες- η οικολογική καταστροφή είναι μη αναστρέψιμη γιατί το έλατο για να αναπτυχθεί χρειάζεται σκιά από άλλα δέντρα» είπε ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης Παύλος Κωνσταντινίδης.--

Ό,τι ήταν η Πάρνηθα χάθηκε, δεν θα ξαναγίνει όπως ήταν, το θέμα είναι να παραμείνει δάσος, να προστατευθεί η περιοχή ώστε να μην γίνει τσιμέντο, όπως τόσο συχνά βλέπουμε, είναι τραγικό όταν σκέφτεσαι ότι το πράσινο λιγοστεύει τόσο πολύ σε παγκόσμιο επίπεδο, τελικά ο άνθρωπος μήπως ξέχασε την ουσία του;

Χρειαζόμαστε ιδέες από ανθρώπους που έχουν μελετήσει, έχουν ερευνήσει, έχουν περάσει την ζωή τους αγαπώντας τα δάση και θέλοντας να τα προστατέψουν. Δεν θέλουμε να ακούμε "γαβγίσματα" από ομιλητές, αλλά έναν δημιουργικό διάλογο με αρχή, μέση και τέλος.

kalliopi said...

Mirage..

Αυτό το γιατί...

Το θέμα δεν είναι ότι δεν ακούγονται, ακούγονται πολλές αξιόλογες φωνές, το θέμα είναι ποιος τις ακούει, και ποιος προχωράει την σκέψη και τις ιδέες τους..

Ένα άτομο δεν έχει καμία δύναμη έναντι μιάς ομάδας. Ας μαζευτούμε λοιπόν κι ας δράσουμε, όπως δρουν ανενόχλητα και ανεξέλεγκτα οι ομάδες των καταπατητών.

kalliopi said...

Στους τέσσερις ανέμους..

Αυτή η αμεσότητα που λες είναι χαρακτηριστική, τόσα χρόνια οι επιστήμονες βγαίνουν και λένε για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, για το τι μπορούμε να κάνουμε για να το μειώσουμε, υπάρχουν εκατομμύρια βιβλία που μπορούν να μας ενημερώσουν για να προλάβουμε μία πυρκαγιά ή μια άλλη καταστροφή, αλλά εμείς πρέπει να φτάσουμε στο παρά πέντε, πρέπει να βιώσουμε την καταστροφή και μετά να θέλουμε άμεσα μέτρα ;
Τις συνέπειες απ' την καταστροφή αυτού του δάσους θα τις δούμε και θα τις βιώσουμε στο πετσί μας, ακριβώς όπως βλέπουμε και βιώνουμε τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής. Ας αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας, ας μην επιβαρύνουμε άλλο την Γη.

--και της έλλειψης πρασίνου και πάρκων γενικότερα--

Να αυξηθεί το πράσινο, να αυξηθούν τα πάρκα, να μειωθούν τα αυτοκίνητα και οι ρύποι. Αυτά είναι στο χέρι μας, στο χέρι του καθενός από εμάς. Ας κάνουμε λοιπόν το αυτονόητο. Ας ενημερωθούμε για το πώς μπορούμε να αυξήσουμε το πράσινο στην πόλη. Ας γίνουμε εθελοντές, ας προσφέρουμε, ας μην περιμένουμε από τους άλλους να κάνουν πάντα πράγματα "επειδή είναι η δουλειά τους". Είναι δουλειά όλων αυτή. Ό,τι ωφελεί το άτομο, ωφελεί όλο τον πλανήτη, ό,τι βλάπτει το άτομο, βλάπτει όλο τον πλανήτη.

--αν θεωρήσουμε πως η αναδάσωση είναι πιό καταστροφική ακόμα γιά το δασικό οικοσύστημα που προϋπήρχε το οποίο έχει φυσικούς μηχανισμούς για την αναγέννηση του--

Ίσως θα μπορούσε να γίνει αναδάσωση, αλλά επιστημονικά σχεδιασμένη. Ας ερευνήσουμε, ας μελετήσουμε, γιατί κάθε μέρα αφαιρούμε τις δυνατότητες έρευνας και μελέτης από τους επιστήμονές μας και από τα παιδιά μας για μία ΑΜΕΣΗ λύση ;

Σ' ευχαριστώ για το link :)

kalliopi said...

Ελένη ευχαριστώ :)

Nikoxy, να 'σαι καλά :)

Passer-by, ας προσπαθήσουμε... κι ας χάσουμε...

Anonymous said...

Το άρθρο σου έχει σίγουρα βάση.

Στη χρονική όμως στιγμή που γράφεται μοιάζει σα να επικροτεί τους εμπρηστές. Δηλαδή, κάτι σαν "παιδιά βάλτε φωτιές στα δάση, να τα ανανεώσουμε" ένα πράγμα.

Από την ανάλυσή σου λείπουν τα εξής :

1. Ανθρώπινος παράγοντας (Η ανανέωση των δασών γινόταν από τη φύση κάθε 150 χρόνια. Τώρα οι πυρκαγιές συμβαίνουν κάθε 5 χρόνια, μετά τα δάση χτίζονται και γίνονται πόλεις η βοσκοτόπια. Καμία σχέση με τη φυσική διαδικασία που περιγράφεις. Καμία σχέση με ανανέωση)

2. Διαταραχή στη χλωρίδα και πανίδα (οι επιστήμονες που διατυπώνουν τέτοιες γνώμες έχουν αναρωτηθεί τη διαταραχή στο οικοσύστημα; Κάποτε Η ελλάδα καλυπτόταν κατά 80% με δάση οξιάς. Οι πυρκαγιές προκάλεσαν την πλήρη αντικατάσταση της οξιάς από το πεύκο, το οποίο μετά την πυρκαγιά έχει φοβερή ικανότητα πολλαπλασιασμού. Επίσης, στην Πάρνηθα που κάηκε, πως θα ξαναφέρουμε το κόκκινο ελάφι που εξαφανίστηκε; Μήπως θα φέρουμε και τα άλλα πολλά και μοναδικά είδη χλωρίδας και πανίδας από πουθενά; Η διαταραχή στα οικοσυστήματα από τις πυρκαγιές είναι εξαιρετικά σοβαρή και δε μπορούμε να συνηγορούμε σε τέτοιες αναλύσεις).

3. Υποκριτικό μίας τέτοιας ανάλυσης (Η ανάλυση που κάνεις τη στιγμή που διατυπώνεται μοιάζει υποκριτική. Βρισκόμαστε στο Ελλαδιστάν και όχι σε κάποιο παράδεισο. Ο άνθρωπος ισοπεδώνει τη φύση με τρομακτικούς ρυθμούς. Δεν είδα φυσική ανανέωση δασών στην Πεντέλη. Είδα μόνο σπίτια να φυτρώνουν παντού. Η προπαγάνδιση μίας τέτοιας άποψης και από ειδήσεων μόνο σα βαυκαλισμός συνειδήσεων ή ακόμη χειρότερα σα δικαιολόγηση πράξεων εμπρησμού (παράγετε κοινωνικό έργο) μοιάζει.

Τελειώνοντας, θέλω να πω ότι η ανάλυση περί φυσικής ανανέωσης των μεσογειακών δασών μπορεί να είναι σωστή θεωρητικά. Είναι όμως τελείως εξωπραγματική σήμερα γιατί παίρνει υπόψη της ένα οικοσύστημα χωρίς τον άνθρωπο. Έτσι μιλάει για "φυσική" κάθε 150 χρόνια ανανέωση, την ώρα που κάθε δάσος καίγεται κάθε 15.

Οι αναδασώσεις είναι συμβολικού χαρακτήρα. Δεν πρόκειται ούτε να αποκαταστήσουν το οικοσύστημα, ούτε να σώσουν τίποτα. Έχουν όμως άλλο ρόλο. Περιφρουρούν το δάσος από καταπατητές και ευαισθητοποιούν τους συμμετέχοντες. Η οικολογική κουλτούρα σε μία κοινωνία δεν προκύπτει από παρθενογένεση. Προκύπτει από το παιδάκι που θα φυτέψει με τα χεράκια του ένα δεντράκι σε ένα καμένο δάσος. Γι' αυτό αναδάσωση όλοι τώρα.

kalliopi said...

Inlovewithlife...

--Δηλαδή, κάτι σαν "παιδιά βάλτε φωτιές στα δάση, να τα ανανεώσουμε" ένα πράγμα.--

Το άρθρο εξηγεί πολύ καλά για το θέμα των εμπρησμών και των ανθρώπινων αμελειών, δεν νομίζω ότι γίνεται τέτοια αναφορά.
Και αντιγράφω:

"Όλοι οι ερευνητές συμφωνούμε ότι το οικολογικό πρόβλημα που δημιουργείται τις τελευταίες δεκαετίες δεν οφείλεται τόσο στις πυρκαγιές όσο, κυρίως, στην αυξημένη συχνότητά τους. Εξαιτίας του ανθρώπου, ένα μεσογειακό δάσος δεν καίγεται πλέον μία φορά τον αιώνα, αλλά πολύ συχνότερα."

"Η συνεχής αναφορά σε εμπρηστές ξεκίνησε, δικαιολογημένα, από τη δράση των καταπατητών της αττικής γης. Οι επιστημονικές καταγραφές του καθηγητή Νίκου Στάμου, όμως, δείχνουν ότι τη δεκαετία 1983-1992, από τις 13,196 πυρκαγιές, οι εξακριβωμένοι και οι πιθανοί εμπρησμοί ανέρχονταν σε 2,351 (18%). Ένα ποσοστό 75% των πυρκαγιών οφείλεται σε αμέλεια..."

Δεν προτρέπει,λοιπόν, πουθενά το άρθρο τους εμπρηστές να κάψουν δάση, τους προτρέπει δε η ίδια η ελληνική κυβέρνηση...

Δεν θα απαντήσω στα επόμενα σχόλιά σου γιατί πιστεύω ότι δεν κατανόησες το νόημα του άρθρου και έρχεσαι απλώς να επιφέρεις κατηγορίες γι' αυτό. Δεν είπε κανείς ότι η αναδάσωση είναι λάθος, το άρθρο λέει ότι ό,τι μπορεί να γίνει μπορεί να γίνει σε συνδυασμό με ώριμη σκέψη, μελέτη, έρευνα και δράση.
Άλλωστε τόσα χρόνια, και με τόσες φωτιές, τις ακούμε αυτές τις φωνές απελπισίας που λένε "Λύση εδώ και τώρα" και όμως βλέπουμε ότι αυτού του τύπου οι ενέργειες δεν έχουν καταφέρει τίποτα απολύτως.. για ποιον παράδεισο λοιπόν νομίζεις ότι μιλάει το άρθρο..;

--Δεν είδα φυσική ανανέωση δασών στην Πεντέλη. Είδα μόνο σπίτια να φυτρώνουν παντού.--

Γιατί δεν το είδες αυτό; Επειδή δεν έγινε αναδάσωση μήπως ; Ή επειδή δεν προστατεύθηκε το δάσος;

--ή ακόμη χειρότερα σα δικαιολόγηση πράξεων εμπρησμού (παράγετε κοινωνικό έργο) μοιάζει.--

Μου κάνει εντύπωση αυτό που λες, γιατί το άρθρο δεν λέει τίποτε τέτοιο.. απλώς βάζει τα πράγματα στην θέση τους. Η ανθρώπινη αμέλεια είναι περισσότερο καταστροφική από τους εμπρηστές !

--Οι αναδασώσεις είναι συμβολικού χαρακτήρα. Δεν πρόκειται ούτε να αποκαταστήσουν το οικοσύστημα, ούτε να σώσουν τίποτα. Έχουν όμως άλλο ρόλο. Περιφρουρούν το δάσος από καταπατητές και ευαισθητοποιούν τους συμμετέχοντες.--

Δεν σώζουν τίποτα; Μάλιστα!
Περιφρουρούν το δάσος; Μάλιστα!
Ευαισθητοποιούν τους συμμετέχοντες (για να μην νιώθουν τύψεις); Μάλιστα!

ΦΑΝΤΙ said...

Ε ναι το γράφω και εγω στο Πένθος ποιός ενδιαφέρεται πραγματικά να γνωρίσει την Φύση; (δες πόσοι λίγοι κατάλαβαν το άρθρο σου, φαίνεται απο τα σχόλια, αναδάσωση άμεσα για να εμπεδώσουν τάχα την κουλτούρα στα παιδιά, ενω το πρόβλημα το έχουν οι μεγάλοι). Σιγά μην αλλάξει νοοτροπία ο Ελληνάρααααας μέσα στα επόμενα 50 χρόνια.

Να μαζευτούμε Καλιόπη, να μαζευτούμε. Αλλά είμαστε τόσο λιγοι, απελπιστικά ελάχιστοι. Ακόμη και οι επίσημες οικολογικές οργανώσεις είναι κατακερματισμένες έτσι δεν είναι; Θα κατέβουν μόνες τους στην εκλογές... Δεν τολμάω να γραφώ σε κάποια απο αυτές, φοβάμαι θα χαθούμε στην ασυνενοησία και την αντιπαλότητα. Δες τα τελευταία σχόλια, ο κύριος έχει Οικολογικές ευαισθησίες αλλά δεν του αρέσουν οι Σχεδιασμοί, η Επιστημονική ανάλυση και οι σωστές προτεραιότητες.

Η πλειοψηφία, η μάζα, δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να ΜΑΘΕΙ, να γνωρίσει την ΦΥΣΗ, οι πολλοί είναι αγκυλωμένοι στις συνήθειές τους, δεν θέλουν να αλλάξουν. Δεν είπα δεν επιθυμούν να δράσουν, να κάνουν κάτι συγκεκριμένο. Όπως σε όλα όμως τα πράγματα, αυτό θα ήταν λογικά το επόμενο στάδιο. Για να αλλάξει πρακτικά κάτι, πρώτα πρέπει να αλλάξει γνωστικά! Πρέπει να αλλάξει η Οπτική Γωνία των πολλών, να γνωρίσουν πως ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ η ΦΥΣΗ. Προς το παρόν γνωρίζουμε μόνο πως λειτουργεί η τεχνολογία μας.... Αλλά όπως παντού έτσι και αλλού ο Έλληνας, ο Ελληνάρας πρώτα δρα και μετά σκέφτεται....!

Εδω την στιγμή που καιγόταν η Πάρνηθα στο ελληνικό blog με τους περισσότερους επισκέπτες, αντάλασσαν τραγουδάκια...!! Τι συζητάμε τώρα.

Προσωπικά όποτε έχω χρόνο σε διαβάζω και σε προτείνω και στους άλλους. Η επισκεψιμότητα όμως blogs σαν τα δικά μας είναι απελπιστική ... Και να μαζευτούμε δεν βλέπω τι μπορούμε να πετύχουμε, είμαστε ελάχιστοι και απομονωμένοι. Υπάρχει ήδη μια κοινή προσπάθεια

http://whispering-planet.blogspot.com/index.html

Αλλά δες την επισκεψιμότητα, οι bloggers σαλιαρίζουν σε άλλα πιο ανώδυνα blogs - που να καίνε τώρα φαιά ουσία για τις Κλιματικές Αλλαγές;;; Έτσι σταμάτησα και εγω να γράφω παρόλο που με ενδιαφέρει και θα μπορούσα να ενημερώσω. Δεν είναι το βασικό μου επάγγελμα και δεν βλέπω ανταπόκριση .... χαμένος κόπος. Συζητώ με νέους ανθρώπους, διαβάζω και απο τα blogs, χειρότεροι δυστυχώς και απο τους μεγάλους, πρωταθλητές προχειρότητας, επιπολαιότητας σε σκέψη και πράξη, ατομισμού, εγωκεντρισμού, σκέτος ατομικός ενθουσιασμός χωρίς αυτο-πειθαρχία, συλλογική επιδίωξη και μακροπρόθεσμη στόχευση. Πλήρης άγνοια, παντελής έλλειξη ενδιαφέροντος για εξέλιξη, συντηρισμός, εφησιχασμός, καταναλωτισμός, "καλο"πέραση. Είναι χαμένη υπόθεση αυτή η κοινωνία, λυπάμε που το λέω.

Ελπίδα said...

Συγχαρητήρια! Πολύ ενδιαφέρον μπλογκ και θέματα!
Σας έβαλα λιγκ στο δικό μου. Ελπίζω να μη σας πειράζει!

Anonymous said...

ΑΜΕΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ 01
TEXT 01.

Γέλαγα όσο έβλεπα την Πάρνηθα στις φλόγες.
'Οχι από σαδισμό ούτε γιατί είχα περάσει εγώ ή οι φίλοι μου νωρίτερα με τα στουπιά.
Γέλαγα για το θλιβερό μπαράζ δηλώσεων και υποσχέσεων που θα ακολουθούσε μόλις οι "αρμόδιοι" και οι "υπεύθυνοι" θα γυρνούσαν για λίγες ώρες από τις παραλίες και θα στήνονταν μαυρισμένοι και καλοξυρισμένοι μπροστά στις κάμερες.
Δεν είδα άλλο τηλεόραση μετά.
Δεν διάβασα κανένα πύρινο άρθρο και δεν χάζεψα καμία κρανίου τόπου φωτογραφία.
Μπήκα στο Ιnternet, μίλησα και έβρισα με φίλους και φίλες από όλη την Ελλάδα, άκουσα κάποιες εκπομπές στο ραδιόφωνο γιατί τουλάχιστον εκείνες δεν είχαν αποτρόπαιες εικόνες.
Δεν ήθελα να δω και επίσης, δεν θέλω να δω παρά μόνο σε λίγο καιρό που η Πάρνηθα θα μοιάζει με αυτό που ήταν.
Κρατάω ως τελευταία εικόνα την επιτύμβια στήλη καπνού πού κοιτούσα μαγνητισμένος να υψώνεται στον ορίζοντα όταν ήμασταν μαζεμένοι για ούζα την περασμένη Τετάρτη στον νέο σταθμό μετρό του Κεραμεικού.
Τα blogs και οι παρέες είναι θυμωμένα.
Όλοι βρίζουν κανείς δεν ελπίζει στις δηλώσεις και στις ενέργειες του κράτους.
Πάλι κούφιες υποσχέσεις γύρω από το κουφάρι της Πάρνηθας την ώρα που κάποιοι ήδη σχεδιάζουν επεκτάσεις του σχεδίου πόλης και έχουν πάρει τους χάρακες και τα μοιρογνωμόνια και τέμνουν στους χάρτες τα καμένα για μελλοντικά τσιμέντα, πισίνες, αλσάκια...


Βαρεθήκαμε.
Στα blogs κυκλοφορεί από την Τετάρτη οργή.
Προτάσεις από παντού.
Εφικτές κι ανέφικτες.
Όμως δεν πάει άλλο και το πράγμα πρέπει να φτάσει στα ανώτερα κλιμάκια, χωρίς μεσάζοντες,
Αλλιώς ας περιμένουμε τους εξωγήινους να μας σώσουν.

Ας πάρει το θέμα στα χέρια του ΤΩΡΑ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ας υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση με βάση το Σύνταγμα, αλλά και το επείγον και το ιδιαίτερο της περίπτωσης.
Ας γίνουν όλα με την μορφή του υπερεπείγοντος για να δούμε αν τελικά η Βουλή μπορεί να μαζευτεί και το καλοκαίρι ή να "περάσει" νόμο νύχτα, εκτός από τις αυξήσεις των βουλευτικών αποζημιώσεων.
Ας δοθεί λύση, από τον Πρόεδρο κι ας κηρυχθεί η Πάρνηθα και όλα τα φετινά καμένα στη χώρα μας "Νεκρή Ζώνη" προστατευόμενη για δοθέν χρονικό διάστημα ακόμη κι από ειδικά στελεχωμένο σώμα του ελληνικού στρατού.
Ας κλείσει η Πάρνηθα για δέκα χρόνια.
Ας κλείσουν τα καμένα στη διάρκεια της αναδάσωσης που θα πρέπει να γίνει υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Να κλειδώσουμε επιτέλους τα βουνά.
Δεν ξέρω ούτε εγώ ούτε άλλοι bloggers ακριβώς την διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί.
Αλλά πια, εκτός από τους ήρωες της Πυροσβεστικής που κάθε χρόνο παλεύουν στα βουνά, χρειάζεται και ειδικό σώμα προστασίας.
Όχι πια δασοπροστασίας, γιατί δάση δεν υπάρχουν.
Ειδικό Σώμα Επανάκτησης των δασών, υπό την αιγίδα και ουσιαστικά άμεση διοίκηση του Προέδρου, με στρατιωτικό υποδιοικητή του Μηχανικού και αυξημένες εξουσίες στις καμένες και υπό εντατική αναδάσωση περιοχές ευθύνης του.

Μοιάζει με στρατιωτικό νόμο στα δάση;
Δεν διαφωνώ.
Αλλά αν δεν κηρύξουμε "στρατιωτικό νόμο" για την ανάσα μας, για την ανάσα των αγαπημένων μας, ακόμη και για την αισθητική μας που έγινε στάχτη με πολλούς τρόπους την εβδομάδα που πέρασε, για ποιόν λόγο θα πρέπει να τον κηρύξουμε?
Αν αργήσουμε, θα ξεχαστούμε πάλι στην λήθη της καθημερινότητας.
Ο λόγος είναι στην Ηγεσία της χώρας.
Στο υψηλότερο Στέλεχός της.
Και τα κόμματα, οφείλουν όλα να την υποστηρίξουν με την μορφή του υπερεπείγοντος, τώρα!
Αν πάλι ακολουθηθεί η κλασσική οδός, εκείνη όπου "το μαχαίρι φτάνει στο κόκαλο" και "οι εμπρηστές θα τιμωρηθούν" ή "καμία οικοδομή δεν θα σηκωθεί στα καμένα", απλώς θα ξέρουμε ότι εκτός από τη Φύση με τις πλημμύρες του Φθινοπώρου. η Οικολογική Τρομοκρατία, όταν θα αρχίσουν να μπαίνουν τα μπετά στις πρώτες 'αναδασωτέες" εκτάσεις, θα δώσει απαντήσεις όπως γίνεται στη Βραζιλία και έγινε στον Καναδά και την Καλιφόρνια.

Anonymous said...

Είναι η πρώτη φορά που αφήνω σχόλιο σε blog παρά το γεγονός ότι συχνά πυκνά κάνω μια βόλτα από τα ιστολόγια ελλήνων (κυρίως) blogger. Συγχαρητήρια καταρχάς για το άρθρο. Περιείχε πράγματα τα οποία ναι μεν τα είχαμε ακούσει πολλοί, δεν είχαν στηριχθεί όμως κατάλληλα.
Θα ήθελα όμως να ακούσω και μια άποψη σχετικά με το τί πρέπει να γίνει με τις υπάρχουσες συνθήκες. Τί θα μπορούσαμε να κάνουμε σαν πολίτες. Ζω στο κέντρο, σε ένα δήμο κοντά στον Υμητό. Καμία σχέση με δάσος η περιοχή που ζω, το διευκρινίζω για να μην φανεί ότι ρωτάω για ίδιο όφελος. Αν όμως ζούσα σε ένα σπίτι ας πούμε στην Πεντέλη, το οποίο το αγόρασα-έχτισα χωρίς να γνωρίζω όλα αυτά που αναφέρει το άρθρο, τώρα-εκ των υστέρων-τί θα μπορούσα να κάνω για να αποτρέψω την πιθανότητα (ή πιο σωστά να την ελαχιστοποιήσω) να γίνω "εξ αμελείας εμπρηστής"? Προφανώς, ο καθαρισμός της γύρω από το σπίτι περιοχής απο ξερά φύλλα και χαμόκλαδα είναι κάτι το οποίο είναι εύκολα αντιληπτό σαν μέτρο, αλλά πως θα μπορούσα για παράδειγμα να αποτρέψω την καμινάδα μου να προκαλέσει καταστροφή? Ποια άλλα μέτρα θα μπορούσε-επιβάλλονταν να λάβει ένας ιδιοκτήτης μιας τέτοιας κατοικίας? Όπως αναφέρει και το άρθρο, πολλοί είναι αυτοί που βρέθηκαν να ζουν εκεί χωρίς να ξέρουν σε τι κίνδυνο μπαίνουν και σε τι κίνδυνο θέτει η παρουσία τους το δάσος. Τί θα μπορούσαμε να πούμε σε εκείνους?

Anonymous said...

Ρε παιδιά, για καθίστε.

Δεν έγραψα ποτέ ότι η ανάλυσή σας δεν ισχύει ή ότι δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Ούτε έγραψα πράγματα παράλογα. Έγραψα απλώς ότι μία επιστημονική μελέτη περί του φυσικού τρόπου ανανέωσης των μεσογειακών δασών στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι άκαιρη.

Υπάρχει σίγουρα άγνοια όλου του κόσμου για αυτά τα θέματα αλλά υπάρχει αυτή τη στιγμή διάθεση να γίνει κάτι. Το κάτι αυτό είναι το ζητούμενο. Να έρθετε στις όποιες συναντήσεις της μπλογκόσφαιρας γίνουν, για να μας δώσετε τα φώτα σας. Η παρουσία σας θα είναι πολύ χρήσιμη. Αν για σας αυτό το κάτι δεν είναι η αναδάσωση αλλά κάτι άλλο ή πολλά μαζί και αλλάζει τα πράγματα, δε θα υπάρχει κανείς που θα πει όχι.

Don Vyasa said...

Μιλάς σωστά και σε υποστηρίζω απόλυτα. Η υπομονή είναι μεγάλη αρετή. Η μνήμη ακόμα μεγαλύτερη.
Υπομονή και θα ακουστείς. Γινόμαστε περισσότεροι.
Φιλικά,
Don

Anonymous said...

Σωστή και ψύχραιμη ενημέρωση όπως μάλλον δεν μπορούν να καταγράψουν τα ΜΜΕ. Συγχαρητήρια

aggelos-x-aggelos said...

Πολύ ενδιαφέροντα τα όσα γράφεις. Είχα δει πριν λίγο καιρό ένα ντοκιμαντέρ στον Σκάι για ανάλογο φαινόμενο σε ζούγκλες με πολύ πυκνή βλάστηση και μέσα μου ευχόμουν να ίσχυε και για την Πάρνηθα. Να και μία ευχή που πραγματοποιήθηκε.

Άρα το μόνο που μένει να γίνει -και μου φαίνεται αρκετά οικονομικό- είναι να μη γίνουν οικόπεδα οι καμένες εκτάσεις. Έτσι όπως τα λες μου μοιάζει σαν τον μόνο πρέπον ακτιβισμό.

Θα βάλω link αυτό το κείμενο στον επικήδειο που έγραψα σαν ακτίνα ελπίδας!

Anonymous said...

Τα θερμά μου συγχαρητήρια. Χίλια ευχαριστώ για το υπέροχο άρθρο που μας χάρισες και για την ελπίδα που είχαμε χάσει μέσα στην άγνοια και την παραπληροφόρηση.

Το δάσος της Πάρνηθας και των άλλων περιοχών λοιπόν απλά ανανεώνεται! Μακάρι να το αφήσουμε, κι ας μην προλάβουμε εμείς να το ξαναδούμε. Ας προλάβουν οι επόμενες γενιές να το θαυμάσουν, και μάλιστα καλύτερο.

Ευχαριστώ και πάλι.

Φιλικά και με εκτίμηση,
Γρηγόρης.

Byronas said...

Εκπληκτικό άρθρο! Κάποια από αυτά τα είχα ακούσει αλλά δεν είχα διαβάσει τόσες λεπτομέρειες για το θέμα.

Τι θα γίνει όμως τώρα που οι οργισμένοι πολίτες της Αθήνας θα ζητήσουν άμεση αναδάσωση; Και με την προεκλογική περίοδο στα σκαριά, λέτε το δάσος της Πάρνηθας να γίνει θέμα του κάθε λαϊκιτζή πολιτικού και να το ξεχάσουμε και αυτό;

tassos georgakopoulos said...

Μπράβο Καλλιόπη!!
Κατατοπιστικότατο. Κάποιος πρέπει να ξεκολήσει από την άγνοια όσους αρκουνται στην πληροφορηση του καναπέ.

s_pablo said...

Λίγο επικίνδυνο το άρθρο αυτό.

Μερικές φορές οι επιστήμονες στην σπουδή τους να κοινοποιήσουν την τρομερή ανακάλυψη που έχουν κάνει πέφτουν σε ένα τρομερό σφάλμα: Αγνοούν την επικαιρότητα του θέματος. Και εξηγούμαι.

Όλα ωραία και καλά και φοβερά χρήσιμες οι πυρκαγιές 150 χρόνια πριν, τότε που η παρεμβατικότητα του ανθρώπου στη φύση άγγιζε το 1 τοις χιλίοις. Τώρα όμως, που η φύση έχει πλέον κοινωνικοποιηθεί, αδυνατώ να βρω τον τρόπο που θα αναγεννηθεί το δάσος μέσα από τις στάχτες του.

Προτείνω δε στον καθηγητή να πάει να μείνει, όχι στους πρόποδες της Πάρνηθας, αλλά σε κάποιον παρακείμενο δήμο και να μας ενημερώσει για το πόσο υπέροχα θα περάσει μέχρι (και αν) ολοκληρωθεί το έργο της αναδάσωσης.

Anonymous said...

s_pablo,

"Προτείνω δε στον καθηγητή να πάει να μείνει, όχι στους πρόποδες της Πάρνηθας, αλλά σε κάποιον παρακείμενο δήμο και να μας ενημερώσει για το πόσο υπέροχα θα περάσει μέχρι (και αν) ολοκληρωθεί το έργο της αναδάσωσης."

Πρώτον η επιστήμη, η γνώση και η πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με πρόσκαιρες και μικρόψυχες ανθρώπινες "προτιμήσεις".

Δεύτερον, χέστηκε και το δάσος και ο πλανήτης για την καλοπέραση των κατοίκων της γύρω περιοχής, του λεκανοπεδίου και του πλανήτη Γη!
Δεν έχουμε τους ίδιους βιορυθμούς οπότε τη ζωή μας και τη ζωή τους!

Μην μπερδεύεσαι φίλε μου, ακόμα και με τη χρήση πυρηνικών χιλιάδων εκαττομυρίων μεγατόνων, αν δεν εξαϋλώσουμε πλήρως τον πλανήτη, η ζωή, με οποιαδήποτε μορφή, θα ξαναβρεί το δρόμο της. Δεν καταστρέφουμε τον πλανήτη, απλά τον κάνουμε αφιλόξενο. Και μάντεψε ποιοί είναι οι φιλοξενούμενοι που θα πάρουν πόδι...

Περαστικά μας!

Iasonas said...

Ως ομολογουμένως άσχετος, με ευχαρίστησε πολύ που διάβασα το post, αφού συγκράτησα κάποια χρήσιμα πράματα, ιδιαίτερα ως προς τη προχειρότητα των αναδασώσεων που επιχειρούνται. Συγχρόνως όμως νιώθω πως αγνοούνται κάποια βασικά στοιχεία.
Δεν μπορώ να εκφέρω κάποια αντίθετη γνώμη στα δασολογικά ζητήματα, αφού δεν τα γνωρίζω, αλλά νομίζω πως δεν είναι δυνατόν να καταγράφονται όλοι οι εμπρησμοί, ενώ συγχρόνως θα ήταν πιο χρήσιμο αν γνωρίζαμε το ποσοστό καμμένης έκτασης που οφείλεται σε εμπρησμούς , το οποίο λογικά θα ήταν ανώτερο του 18%. Επιπλεόν, δεν αναφέρεται το ποσοστό των πυρκαγιών που οφείλονται αποκλειστικά σε φυσικούς παράγοντες.
Πέραν των παραπάνω, καλώς ή κακώς, η ανθρώπινη παρεμβατικότητα στα οικοσυστήματα, μικρά ή μεγάλα, είναι πιστεύω σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο από ότι μπορούν αυτά να αντέξουν ή να προσαρμοσθούν. Για παράδειγμα, η αυξημένη συχνότητα πυρκαγιών η οποία οφείλεται αποκλειστικά στον ανθρώπινο παράγοντα (είτε αυτό λέγεται αμέλεια, είτε λέγεται εμπρησμός), δεν δίνει, από όσω μπορώ να καταλάβω, στα οικοσυστήματα τον απαραίτητο χρόνο για την αναγέννησή τους. Μην ξεχνάμε πως ένα μέρος της πυρκαγιάς έκαψε εκτάσεις που είχαν ξανακαεί στο πρόσφατο παρελθόν.
Τέλος, έχω την αίσθηση, πως τουλάχιστον όσω αναφορά τον αστικό πληθυσμό του λεκανοπεδίου, δεν υπάρχει η πολυτέλεια να αναμένουμε τη φυσική αναγέννηση του δασικού τοπίου. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τουλάχιστον στις μέρες μας, η πλήρης αποχή του ανθρώπινου στοιχείου είναι αδύνατη, και άρα έχουμε επιφορτισθεί με τη κηδεμονία του φυσικού τοπίου, που συμπεριλαμβάνει τόσο τη πυροπροστασία όσο και την αναδάσωση Τουλάχιστον όμως, μπορούμε να ελπίζουμε πως συγκροτημένες και αμερόληπτες επιστημονικές τοποθετήσεις σαν και αυτή του post, μπορούν να εισακουσθούν και να καθοδηγήσουν τόσο την οργανωμένη πολιτεία, όσο και τον απλό πολίτη, σε καλύτερη αντίληψη και αντιμετώπιση των δασικών οικοσυστημάτων.

philos said...

Πραγματικά χάρηκα που το ποστ σου διαβάστηκε από τόσο κόσμο και δόθηκε σε πολύ κόσμο να έρθει σε επαφή με μία επιστημονικά τεκμηριωμένη άποψη.

Και ελπίζω να δοθεί μέσω των δημοσιογράφων που τυχόν θα διαβάσουν ή έχουν διαβάσει το ποστ σου να το αναδημοσιευσουν σε εφημερίδες για ακόμη μεγαλύτερη ανάγνωση. Έτσι ώστε οι πληροφορίες που προσφέρεις να εντυπωθούν σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού.

Το εύγε όλο δικό σου!

s_pablo said...

reactor69,

Στο δικό μου το μυαλό η επιστήμη υπηρετεί τον άνθρωπο. Μάλιστα το ίδιο ισχύει και στο μυαλό των περισσότερων επιστημόνων.

Δεν αμφιβάλλω ότι το δάσος έχει χεσμένους τους ανθρώπους, αλλά δεν τους έχω εγώ. Αν κάποιος βάζει το δάσος πάνω από τους ανθρώπους του προτείνω να κάνει παρέα με τα δέντρα.

Για να μην παρεξηγηθώ, είμαι υπέρ της προστασίας των δασών και της σωστής αναδάσωσης (από τη στιγμή που μακροπρόθεσμα εμείς θα ωφεληθούμε), αλλά με ενοχλεί η επιστήμη που δεν δίνει λύσεις και όταν τις δίνει το κάνει από καθ' έδρας και αναντίστοιχα προς τις κοινωνικές ανάγκες.

s_pablo said...

Και κάτι ακόμα πάνω σ'αυτό που λέγαμε για την επιστήμη(για όσους γνωρίζουν αγγλικά γιατί βαριέμαι να μεταφράζω), και επειδή υπάρχουν και άλλοι επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με το θέμα.

Q: Won’t forests hit by catastrophic events come back on their own without assistance from forest managers?

A: Indeed, some forests can regenerate on their own without assistance. However, after wildfires in particular, available seed sources are diminished and it can take decades for forests to come back on their own. In many cases competing brush and invasive species can suppress seedlings, hindering natural regeneration. Additionally, we cannot ignore the needs of humans and wildlife and in many cases quick recovery efforts will help improve forests to meet the needs of communities, rehabilitate watersheds and habitat for wildlife and fish.

Scientific Reference:

Carlton, GC. & Bazzaz, FA. 1998. Resource congruence and forest regeneration following an experimental hurricane blowdown. Ecology. 79:1305-1319.

Elliot, KJ., Hitchcock, SL., and Kruger, L. 2002. Vegetation response to large scale disturbance in a southern Appalachian forest: Hurricane Opal and salvage logging. USDA Forest Service, Southern Research Station, Coweeta Hydrologic Laboratory

Hobbs, S.D., S.D. Tesch, P.W. Owston, R.E. Stewart, J.C. Tappeiner II, and G.E. Wells. (Eds.). 1992. Reforestation practices in southwestern Oregon and northern California. Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis. 465 p.

kalliopi said...

Mirage..

--Είναι χαμένη υπόθεση αυτή η κοινωνία, λυπάμε που το λέω.--

Είναι χαμένη υπόθεση το σύστημα αυτής της κοινωνίας, και δεν λυπάμαι καθόλου που το λέω.

kalliopi said...

Ελπίδα να 'σαι καλά :) Φυσικά και δεν με πειράζει.

Anonymous.. πρέπει πάση θυσία να προστατευθούν τα δάση, κι αυτό πρέπει να γίνει απ' όλους μας με σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση. Η παιδεία είναι ένα μεγάλο ζήτημα, πρέπει να ευαισθητοποιηθούν όλοι, γιατί μας αφορά όλους.

Το παράλογο inlovewithlife είναι αυτό που επισήμανε και ο Mirage..
--ποιός ενδιαφέρεται πραγματικά να γνωρίσει την Φύση; (δες πόσοι λίγοι κατάλαβαν το άρθρο σου, φαίνεται απο τα σχόλια, αναδάσωση άμεσα για να εμπεδώσουν τάχα την κουλτούρα στα παιδιά, ενω το πρόβλημα το έχουν οι μεγάλοι).--
Αυτή η αμεσότητα δεν αφορά αυτούς που γνωρίζουν την φύση, η φύση ξέρει να περιμένει, εμείς δεν ξέρουμε και από την βιασύνη μας ή το πάθος μας να κάνουμε κάτι καλό και ουσιώδες καταλήγουμε να κάνουμε μια τρύπα στο νερό. Γνώση και δράση πάνε μαζί.

Don Vyasa, ναι, να ακουστούν αυτοί που πρέπει, ή μάλλον να μάθουμε να ακούμε αυτούς που πρέπει, γιατί από το πλήθος πληροφοριών που φτάνουν στ' αυτιά μας, το 80% και ίσως και περισσότερο είναι πλανητικές δηλώσεις που ενισχύουν τον φανατισμό μας και όχι την καθαρή σκέψη μας.
Σ' ευχαριστώ.

tsimitakis.. αλίμονο, αυτοί που υποτίθεται ότι μας ενημερώνουν, έχουν χάσει κατά κύριο λόγο την μπάλα, κυρίως στην τηλεόραση βέβαια.

aggelos-x-aggelos, Είμαστε η φύση, δεν είναι κάτι ξέχωρο από μας, απ'την στιγμή όμως που υπάρχει οικονομικό όφελος για κάποιους από τις πυρκαγιές, αυτές δεν θα πάψουν ποτέ στον βαθμό που έφτασαν να γίνονται. Ήδη τα πράγματα έχουν εξελιχθεί πολύ γρήγορα όσον αφορά την καταστροφή εν γένει του περιβάλλοντος, τώρα βιαζόμαστε για σπίτια και οικόπεδα, χωρίς να νοιαζόμαστε για το ένα και μοναδικό ουσιαστικό σπίτι μας, τη Γη.

Reactor69, ναι, η φύση δεν βιάζεται, οι δικοί μας χρόνοι και οι χρόνοι της φύσης δεν είναι οι ίδιοι.. Ας το προστατεύσουμε από δω και πέρα γι' αυτούς που θα μείνουν όταν εμείς λείπουμε, αλλά με σλόγκαν όπως "Θέλουμε περισσότερα" και "Δεν υπάρχουν όρια" κτλ., έχουμε συνηθίσει ολοένα και να ζητάμε περισσότερα, αλλά όχι περισσότερο πράσινο, όχι περισσότερη λογική, όχι περισσότερο καθαρό αέρα, αλλά περισσότερες ψευδείς υλικές απολαύσεις, περισσότερο τίποτα !
Να 'σαι καλά.

Byronas, έχουμε μία εκπληκτική ικανότητα να ξεχνάμε, ελπίζω να μην γίνει αυτό, άλλωστε η εποχή που ζούμε επιστά περισσότερο από κάθε άλλη φορά την προσοχή του καθενός από εμάς. Ο καθένας μας έχει ευθύνη για ό,τι γίνεται, κι ο καθένας ας πάρει την ευθύνη του.

tassos georgakopoulos, η άγνοια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας. Και όλοι μας χρειαζόμαστε σωστή ενημέρωση και σωστή παιδεία. Και επειδή αναφέρεις και την προεκλογική περίοδο, να θυμηθούμε ότι η ψήφος έχει δύναμη, και ιδίως οι νέοι που έχουν υιοθετήσει το σλόγκαν "Και να ψηφίσω τι θα γίνει, πάλι οι ίδιοι θα βγουν", πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι έτσι. Οι νέοι έχουν πολύ μεγάλη δύναμη, ας την αξιοποιήσουν με ποικίλους τρόπους. Το θέμα είναι αν τους δίνουμε εμείς οι "μεγάλοι" αυτή την δυνατότητα, να αξιοποιούν τα ταλέντα τους.

kalliopi said...

s_pablo δεν έκαναν καμία βαρυσήμαντη ανακάλυψη, το άρθρο ας μην ξεχνάμε είχε δημοσιευτεί το 2001, από τότε μέχρι και σήμερα θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει πολλά !

--τότε που η παρεμβατικότητα του ανθρώπου στη φύση άγγιζε το 1 τοις χιλίοις--

Δηλαδή τώρα να βλέπουμε να τρώνε τις δασικές εκτάσεις και να μην κάνουμε τίποτα λέγοντας "Τώρα όμως, που η φύση έχει πλέον κοινωνικοποιηθεί...";

Η προτροπή σου δε είναι κάπως άκαιρη γιατί αυτή η φωτιά και όλες οι φωτιές που γίνονται είτε από εμπρησμούς είτε από ανθρώπινη αμέλεια αφορά όλον τον πλανήτη και όλους τους κατοίκους του, και όχι μόνο τους κατοίκους που ζουν κοντά σε δάση.

Συμφωνώ και με την απάντηση
--Και μάντεψε ποιοί είναι οι φιλοξενούμενοι που θα πάρουν πόδι...-- της Reactor69

Iasona...

--Τέλος, έχω την αίσθηση, πως τουλάχιστον όσον αναφορά τον αστικό πληθυσμό του λεκανοπεδίου, δεν υπάρχει η πολυτέλεια να αναμένουμε τη φυσική αναγέννηση του δασικού τοπίου.--

Είναι προτιμότερο αν μπορέσουμε να διαφυλάξουμε την φυσική αναγέννηση των δασών, παρά να κάνουμε κάτι άμεσο για να προστατευθούμε εμείς και να μην νοιαζόμαστε για το συνολικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Η συμμετοχή μας είναι απαραίτητη, όπως σωστά αναφέρεις, αλλά προς ποια κατεύθυνση, αυτό είναι το ερώτημα.

--Τουλάχιστον όμως, μπορούμε να ελπίζουμε πως συγκροτημένες και αμερόληπτες επιστημονικές τοποθετήσεις σαν και αυτή του post, μπορούν να εισακουσθούν και να καθοδηγήσουν τόσο την οργανωμένη πολιτεία, όσο και τον απλό πολίτη, σε καλύτερη αντίληψη και αντιμετώπιση των δασικών οικοσυστημάτων.--

Αυτό αναζητούμε, οργανωμένες και ουσιώδεις κινήσεις.
Είναι σαν να κάψουμε σοβαρά το χερι μας σε μεγάλο βαθμό και μεγάλο σημείο, θα απαιτήσουμε από τον γιατρό να μας το καλύψει απλά γιατί βιαζόμαστε να ξαναγίνουμε όπως πριν, όχι, το χέρι θα χρειαστεί το χρόνο του, και με την δική μας βοήθεια και φροντίδα, και με τις δικές του αυτοθεραπευτικές ικανότητες θα επουλωθεί μόνο του.

Εμείς και οι προηγούμενες γενιές πριν απο μας, κάναμε ήδη αρκετά για την καταστροφή του πρασίνου. Ας μάθουμε τουλάχιστον εμείς και ας διδάξουμε και τα παιδιά μας να ζουν αρμονικά με την φύση, και όχι σε αντιπαράθεση με αυτήν. Δεν είναι τίποτα δύσκολο, απλές κινήσεις είναι καθημερινότητας που πρέπει να υιοθετήσουμε, αλλαγή τρόπου ζωής, καθώς αυτός πλέον δεν είναι συμβατός.

philos..

Να 'σαι καλά, και γω χάρηκα και μακάρι να δούμε τέτοιες κινήσεις και όχι απλά κάτι για να εφησυχαστούμε και να γυρίσουμε στην καθημερινότητα λέγοντας "πάει κι αυτό".

s_pablo..

Οι επιστήμονες έχουν μια συγκεκριμένη δουλειά να κάνουν, να ερευνούν, να μελετούν και να βγάζουν επιστημονικά συμπεράσματα, το αν θα τα κάνουμε πράξη έγκειται στο κράτος, δηλαδή σε όλους εμάς.

--Στο δικό μου το μυαλό η επιστήμη υπηρετεί τον άνθρωπο--

Υπηρετεί την Ύπαρξη, το Είναι και όχι τον άνθρωπο μονάχα.

--Αν κάποιος βάζει το δάσος πάνω από τους ανθρώπους του προτείνω να κάνει παρέα με τα δέντρα.--

Μήπως να βάλουμε τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τις βιομηχανίες πάνω και από τα δέντρα και από τον άνθρωπο;
Αυτό δεν γίνεται ήδη; Όλα για τον άνθρωπο.. Δεν είναι έτσι όμως, ο άνθρωπος χωρίς τα δέντρα δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Λίγος σεβασμός.

--αλλά με ενοχλεί η επιστήμη που δεν δίνει λύσεις--

Οι έρευνες και τα συμπεράσματα που βγαίνουν από την επιστήμη είναι λύση. Το αν θα γίνουν πράξη είναι ένα άλλο ζήτημα.

--Additionally, we cannot ignore the needs of humans--

Ας μας εξηγήσει κάποιος τέλος πάντων για αυτές τις ανάγκες του ανθρώπου και για το πόσες από αυτές είναι πλαστές και δημιούργημα όλων αυτών που έχουν ΑΜΕΣΑ οικονομικά οφέλη από αυτές μας τις "ανάγκες".

Δεν ξέρω αν πρόσεξες μία πολύ σημαντική φράση στην αρχή του άρθρου που λέει
"Στην Ελλάδα κανείς δεν μελέτησε τι συμβαίνει έπειτα από μια πυρκαγιά", απολογήθηκε ο Σπύρος Ντάφης. "Εύχομαι αυτό να γίνει σύντομα..."

Αυτό ζητάμε λοιπόν, εμπεριστατωμένη μελέτη, δεν λέει το άρθρο όχι στην αναδάσωση, αλλά όχι στις ΑΜΕΣΕΣ, γρήγορες, βιαστικές λύσεις, που είναι προσωρινές λύσεις, και εντελώς ανούσιες.

Δεν λέμε λοιπόν όχι στην αναδάσωση, δεν λέμε όχι στην προστασία και φροντίδα του δάσους, λέμε όχι στις βιαστικές κινήσεις που δεν ωφελούν ούτε δάση ούτε ανθρώπους.
Λέμε ναι στην μελέτη και επιστημονική έρευνα που μπορεί να μας πει πολλά.

Anonymous said...

S_pablo,

Αυτό που δεν σου κάθεται φίλε μου, είναι πως το δάσος της Πάρνηθας δεν θα εξυπηρετεί πλέον τις δικές σου ανάγκες για οξυγόνο, αλλά τις ανάγκες άλλων για θέα, βίλες, βοσκή κτλ.

Εχετε απόλυτο δίκιο και είναι μάταιο να προσπαθήσω να σας δείξω και την άλλη πλευρά. Στην τελική, η ιδιοτέλεια είναι η μεγαλύτερη αρετή του είδους μας.

Θα ακολουθήσω τη συμβουλή σας και θα πάρω τα βουνά. Ο Υμηττός είναι δίπλα στο σπίτι μου οπότε από φίλους μέχρι στιγμής no problem!
Πάλι καλά που, εκτός των πολλών εθελοντών -να είναι καλά- υπάρχει και το πανάκριβο ραντάρ του στρατού(και όχι μόνο!) οπότε φυλάσσεται επαρκώς.

Ναι αγαπητέ, σαν τους Ινδιάνους. Οπου οξυγόνο και πατρίς!

Δεν φαντάζεσαι με πόση χαρά μας βλέπω να παίρνουμε από τα τρία το μακρύτερο. Αν το δεις από την πλευρά της βιολογίας, το φαινόμενο ένα ον να καταστρέφει με τέτοιους ρυθμούς, αλλά και τόσο συνειδητά το οικοσύστημά του, είναι κάτι πραγματικά ασύλληπτο και σίγουρα πρωτόγνωρο!

Στο βουνό θ' ανέβω με τη μηχανή, στο Ιnternet συνδέεσαι με υπολογιστή... Περαστικά μας και πάλι!

s_pablo said...

kalliopi

Δεν λέμε λοιπόν όχι στην αναδάσωση, δεν λέμε όχι στην προστασία και φροντίδα του δάσους, λέμε όχι στις βιαστικές κινήσεις που δεν ωφελούν ούτε δάση ούτε ανθρώπους.
Λέμε ναι στην μελέτη και επιστημονική έρευνα που μπορεί να μας πει πολλά

--------------------------------

Κατ' αρχάς συγχαρητήρια για ένα πολύ ενδιαφέρον blog.

Δεύτερον χαίρομαι που αντιλαμβάνεστε τα λόγια μου. Από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου στο blog σας ξεκίνησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για το θέμα αυτό.

Αυτό που με ενόχλησε ήταν η άκριτη αποδοχή των συμπερασμάτων του. Όπως είδατε υπάρχει και "τρίτος δρόμος προς την αναδάσωση". Σε όλες τις έρευνες που διάβασα η παραδοχή είναι απλή. Εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν η φυσική αναγέννηση είναι η καλύτερη λύση.

Χαίρομαι επίσης που αμφισβητείτε κι εσείς, όχι έναν όπως εγώ, αλλά τρεις επιστήμονες. Οτιδήποτε ακούγεται από επιστημονικά χείλη δεν είναι και θέσφατο.

Βλέπω όμως ότι μένετε στην Αθήνα. Είστε ειλικρινά έτοιμη να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες της φυσικής αναγέννησης. Γιατί η δραματική αύξηση της θερμοκρασίας (με αποτέλεσμα θανάτους από θερμοπληξία) και οι επερχόμενες πλημμύρες (με τις καταστροφές σε περιουσίες) δεν είναι πλαστές. Θα τις ζήσετε από τον επόμενο μήνα που θ' αρχίσουν οι καύσωνες και τον Σεπτέμβρη με τις πρώτες βροχές.

Και τέλος, αν δεν μας ενδιαφέρουν οι άνθρωποι, αυτά τα δύσμοιρα τα ελαφάκια που ξεσπιτώθηκαν δεν μας ενδιαφέρουν? Και αυτά θα θέλουν να επιστρέψουν στο φυσικό τους χώρο.

Όσο για την προτροπή σας για σεβασμό στη φύση την αντιπαρέρχομαι. Έφυγα από την Αθήνα για να μπορώ να βρίσκομαι σε ένα πιο φυσικό περιβάλλον μακρυά από τα τσιμέντα και θυσίασα πολλά από τη ζωή μου γι' αυτή μου την απόφαση.

Θα μπορούσα να επικροτήσω το άρθρο και να γίνω και περισσότερο συμπαθής έτσι. Αλλά πιστεύω στην έρευνα και όταν βλέπω "απόλυτες αλήθειες" σκιάζομαι.

s_pablo said...

reactor 69

Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω τι σας έχει πιάσει. Με κατηγορείτε ότι δεν βλέπω την άλλη πλευρά, ενώ ουσιαστικά μόνο αυτό κάνω.

Μια αργή διαδικασία αναδάσωσης που θα έπαιρνε 5, 10 ή 15 χρόνια δεν θα ωφελούσε περισσότερο τους καταπατητές? Δηλαδή πιστεύετε ότι η άμεση αναδάσωση θα επέτρεπε να χτιστούν βίλες και η φυσική αναγέννηση θα το απέτρεπε? Πως αλήθεια?

Δεν καταλαβαίνετε ότι θέλουμε το ίδιο πράγμα, μόνο που εγώ βάζω στην εξίσωση και τον ανθρώπινο παράγοντα. Μεγάλωσα στους πρόποδες του Υμηττού και έχω δει τα αποτελέσματα της ανθρώπινης παρέμβασης. Δεν ήμουν υπερήφανος όταν έρχονταν μπούφοι στην αυλή μου για να βρούν καταφύγιο από τα "τέρατα" που έφτιαχναν την Αττική Οδό. Όμως ήταν ένα αναγκαίο έργο και θα ήμουν ψεύτης αν έλεγα ότι παρά τις αρχικές μου αντιρρήσεις δεν καλοσώρισα την ολοκλήρωση του.

Μακάρι να ήταν όλα αγγελικά πλασμένα, αλλά δεν είναι. Σκεφτείτε το την επόμενη φορά που θ' ανοιξετε το κλιματιστικό σας και θα βάλετε κι εσείς το μικρό σας λιθαράκι στο φαινόμενο του θερμοκηπίου

Anonymous said...

S_pablo,

Το σημείο στο οποίο διαφωνούμε φίλε μου είναι ότι η αναδάσωση θα γίνει από ελληνική κυβέρνηση, από έλληνες εργολάβους και θα κριθεί από έλληνες δημοσιογράφους και έλληνες πολίτες. Δηλαδή θα γίνει "αναδάσωση".

Ναι, αν μπορούσατε να μου εγγυθείτε πως θα γίνει σωστά, με σχέδιο, έρευνα και προγραμματισμό, μα πάνω απ' όλα με σεβασμό και κατανόηση του οικοσυστήματος, τότε θα συμφωνούσα απόλυτα, θα επικροτούσα και θα έπαιρνα και μέρος ως εθελοντής.

Αλλά επειδή ζούμε στη χώρα των αρπακολλατζήδων, των καιροσκόπων και των λαϊκιστών. Επειδή ζούμε σε μια χώρα που δεν έχει πολίτες αλλά Ελληνάρες, μπορεί να αναγνωρίζω την ανάγκη ενός τέτοιου πνεύμονα για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω πως καλύτερα ν' αργήσει και να γίνει σωστά, παρά να βάλουν χέρι όλοι οι άσχετοι.

Ας το προστατέψουμε, κι ας το αφήσουμε να ξαναζωντανέψει, σαν μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Ας πληρώσουμε και μια φορά το τίμημα και το πολιτικό κόστος για την παντελή ανυπαρξία πολιτών σε αυτή τη χώρα.

G. Tsolakis said...

Γεια σου ,

καποια φιλη μου εστειλε το blog σου για να διαβασω το αρθρο σου για τις αναδασωσεις,

ηθελα να σου στειλω το δικο μου blog στο οποιο εχω δημοσιευσει το αρθρο σου, μαζι με άλλα άρθρα από το αρχείο μου με ειδήσεις για περιβαλλοντικά θέματα.

αν και μετά την Πάρνηθα τι να λεμε και τι κάνουμε, όλα τα άλλα φαίνονται ανεπαρκή , ίσως να σου φανεί χρήσιμο η ίσως να φανεί χρήσιμο στους αναγνώστες σου .

είναι το εξής www.mpegr.blogspot.com

φιλικά

Τσολάκης Γ.

kalliopi said...

Don Vyasa... πλανητικές = πλασματικές !:)

Anonymous...

--Τί θα μπορούσαμε να κάνουμε σαν πολίτες. τί θα μπορούσα να κάνω για να αποτρέψω την πιθανότητα (ή πιο σωστά να την ελαχιστοποιήσω) να γίνω "εξ αμελείας εμπρηστής"? Όπως αναφέρει και το άρθρο, πολλοί είναι αυτοί που βρέθηκαν να ζουν εκεί χωρίς να ξέρουν σε τι κίνδυνο μπαίνουν και σε τι κίνδυνο θέτει η παρουσία τους το δάσος. Τί θα μπορούσαμε να πούμε σε εκείνους?--

Εύλογες ερωτήσεις. Προς το παρόν σε παραπέμπω εδώ : http://www.ophilos.eu/2006/08/blog-post_28.html
που έχει κάποιες πληροφορίες.

s_pablo..

--Βλέπω όμως ότι μένετε στην Αθήνα. Είστε ειλικρινά έτοιμη να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες της φυσικής αναγέννησης. Γιατί η δραματική αύξηση της θερμοκρασίας (με αποτέλεσμα θανάτους από θερμοπληξία) και οι επερχόμενες πλημμύρες (με τις καταστροφές σε περιουσίες) δεν είναι πλαστές. Θα τις ζήσετε από τον επόμενο μήνα που θ' αρχίσουν οι καύσωνες και τον Σεπτέμβρη με τις πρώτες βροχές.--

Εγώ είμαι έτοιμη να δεχτώ τις συνέπειες των πράξεών μου αλλά απ' ό,τι φαίνεται τώρα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δεχόμαστε και τις συνέπειες των πράξεων των άλλων. Και αυτό θα κάνουμε, δεν βλέπω άλλη λύση. Προσωπικά κάνω πολλές προσπάθειες για να ενημερωθεί ο κόσμος και να αρχίσει να παίρνει πρωτοβουλίες - κι αυτό μπορεί ο καθένας μας να το κάνει, έστω για το κοντινό του περιβάλλον -, γιατί δεν μάθαμε σήμερα ούτε χθες για τις συνέπειες που θα αναγκαζόμασταν να βιώσουμε αν συνεχίζαμε έτσι όσον αφορά το περιβάλλον. Παρ' όλ' αυτά ακόμη ο κόσμος εμμένει σε παλιές συνήθειες που έχουν φέρει την κατάσταση εδώ, και όταν κάποιος μιλάει και ενημερώνει γίνεται και γελοίος, έχω ακούσει πάμπολλες φορές την φράση "εσύ θ' αλλάξεις τον κόσμο;".
Και ναι, εγώ, εσύ, όλοι μας αλλάζουμε τον κόσμο με τις πράξεις μας, είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο.
Και κατανοούμε ότι αυτή την στιγμή δεν αξιοποιούμε ούτε το 1/10 των γνώσεών μας για την πρόληψη και ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Λοιπόν, μία άμεση λύση, με την έννοια που παίρνει συνήθως, είναι μία φυγοπονία, και το ανθρώπινο είδος - που παρεπιμπτόντως είναι απλώς στην κορυφή του ζωικού βασιλείου, τίποτε λιγότερο ή περισσότερο - θα αναγκαστεί να βιώσει τις συνέπειες των πράξεών του. Και επειδή μέχρι στιγμής δείχνει ότι αυτό δεν το καταλαβαίνει, ψάχνει για μαγικά χαπάκια ή για μαγικά ραβδάκια που θα κάνουν πάλι τον κόσμο βιώσιμο.. Συγνώμη, αλλά σ' αυτό το θέμα, είμαι κατηγορημαντική. Ναι, θα το ζήσω, και θα το ζήσουμε όλοι μας, είτε το θέλουμε είτε όχι. Νομίζεις ότι αυτό το "γρήγορα να πάμε να φυτέψουμε δεντράκια" θα επιφέρει κάτι για το ΣΥΝΟΛΟ ;

Βλέπεις ο κόσμος δεν ΓΝΩΡΙΖΕΙ και ψάχνει. Είναι τυχαίο ότι διατίθονται τόσα χρήματα για μεταπυρικές ενέργειες, και όχι για την πρόληψη; Αυτή η νοοτροπία επιτέλους πρέπει να πάψει.

--Μια αργή διαδικασία αναδάσωσης που θα έπαιρνε 5, 10 ή 15 χρόνια δεν θα ωφελούσε περισσότερο τους καταπατητές? Δηλαδή πιστεύετε ότι η άμεση αναδάσωση θα επέτρεπε να χτιστούν βίλες και η φυσική αναγέννηση θα το απέτρεπε? Πως αλήθεια?--

Για να γίνει αυτό και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΕΙ ΤΟ ΔΑΣΟΣ. Ακόμη και για μία άμεση αναδάσωση όπως λες, θα χρειαστούν πολλά χρόνια.

jnf6... για να καούμε και μεις; :Ρ
Όσα συμβολικά τα είδαμε, ας γίνει επιτέλους κάτι ουσιαστικό.

Συμφωνώ απόλυτα με την Reactor69.

Anonymous said...

Καλλιόπη,

"Συμφωνώ απόλυτα με την Reactor69."

You are killing me! (not softly...)
:)))

kalliopi said...

Με μεγάλη μου χαρά μεταφέρω το μήνυμα που έλαβα από τον Δρ. Παύλο Κωνσταντινίδη.

Αγαπητή κα Καλλιόπη,
Χθες δημοσιογράφος της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ μ' ενημέρωσε ότι υπάρχει στο διαδίκτυο ένα παλιό μου άρθρο από το ΓΑΙΟΡΑΜΑ. Σήμερα τελείως τυχαία έπεσα επάνω στην ιστοσελίδα σας και έμεινα έκπληκτος όταν το είδα ολόκληρο δημοσιευμένο. Το είχα ξεχάσει και ειλικρινά συγκινήθηκα που το ξαναδιάβασα σε μια πολύ δύσκολη για την χώρα μας και το περιβάλλον της περίοδο. Πολύ περισσότερο με εξέπληξαν τα θετικά σχόλια των συμμετεχόντων στη συζήτηση που ακολουθεί. Το ότι έγινε κατανοητό σχεδόν από το σύνολο των αναγνωστών του είναι
πολύ παρήγορο. Ξέρετε είναι πολύ
δύσκολο να λες πράγματα που αντιβαίνουν με τη κοινή και επικρατούσα λογική που αναπαράγεται σε μια περιοχή του πλανήτη που την
περιβαντολλογική ενημέρωση την ανέλαβαν τα ΜΜΕ και όχι το επίσημο κράτος με τις δομές μεταφοράς της
επιστημονικής γνώσης που διαθέτει (σχολεία, συλλόγους, κ.λ.π.).
Εργάζομαι πολλά χρόνια στα θέματα των δασικών πυρκαγιών και κυρίως σε
αυτά που άπτονται των οικολογικών τους επιπτώσεων και με την
αντιμετώπιση των ιδίων των δασικών πυρκαγιών. Τόποι όπως το Blog
που διαχειρίζεστε φαίνεται ότι είναι χώροι καταγραφής ανησυχιών και προβληματισμών. Συγχαρητήρια.
Και μερικές παρατηρήσεις: Σε ότι αφορά στην αναδάσωση καμένων
μεσογειακών οικοσυστημάτων. Εάν είχα τη δύναμη θα την είχα απαγορεύση δια νόμου όχι μόνο από τους εθελοντικούς φορείς, αλλά και από τις ίδιες τις δασικές υπηρεσίες. Το δάσος δεν είναι η γέφυρα που την πήρε το
ποτάμι και θα την κτίσουμε μεγαλύτερη και δυνατότερη. Το δασικό οικοσύστημα έχει νομοτέλειες που δημιουργήθηκαν εδώ και εκατομμύρια χρόνια. ΑΝ δεν κατανοήσουμε τι θέλει η φύση καλύτερα είναι να μην
καταπιανώμαστε με αυτήν. Αρκετός ερασιτεχνισμός υπάρχει και πολλές
ζημιές έγιναν.
Σε ότι αφορά στη σχέση των δασικών πυρκαγιών (αυτών που προκαλούνται από φυσικά αίτια) με τα δασικά μεσογειακά (και μόνο αυτά) οικοσυστήματα θα μπορούσα να υποδείξω αρκετές περιοχές που έχασαν τα πεύκα τους, διότι
απλούστατα δεν έτυχε να καούν τα τελευταία 150 χρόνια. Είναι άδικο την αποδάσωση που οφείλεται στην μεταπυρική ανθρώπινη οικονομική παρουσία (βοσκή, ξεχερσώσεις, τσιμεντοποίηση), να την χρεώνουμε σε ένα φυσικό φαινόμενο, όπως η φωτιά.
Δεν έμαθα να κρύβω τα λόγια όταν πρόκειται για επιστημονικέςαπόψεις, οι οποίες ήδη έγιναν αποδεκτές από συναδέλφους μου εντός και εκτός συνόρων.
Έμαθα και στην κριτική. Όμως σχόλια όπως αυτό του inlovewithlife που
στερούνται στοιχειώδους επιστημονικής γνώσης καλύτερα να αποφεύγονται.
Ποτέ η Ελλάδα δεν καλυπτότανε από 80% με οξιά. Η οξιά είναι ψυχρόβιο
είδος και αδυνατεί να αναπτυχθεί σε υψόμετρα κάτω από 800-1000 μ. και
ουδέποτε εμφανίσθηκε νοτιότερα από το όρος ΟΞΙΑ της Στερεάς Ελλάδας.
Φωτιές σε δάση οξιάς δεν έχουμε και όταν σπανίως συμβούν, η
παραβλαστητική ικανότητα του είδους αυτού εξασφαλίζει μια ταχύτατη
αναγέννηση. Σε κανένα σημείο του πλανήτη η οξιά δεν συνυπάρχει με το
θερμόβιο πεύκο (χαλέπιο καιτραχεία) των παραλιών μας. Επίσης θα ήθελα
να επισημάνω στον ίδιο κύριο ή κυρία ότι δεν υπάρχει μεσογειακό δάσος που κάηκε προστατεύτικε και δεν αναγεννήθηκε με φυσικό τρόπο. Το να δίνουμε εκατομμύρια για αναδασώσεις και να κάνουμε αυτό που η φύση κάνει καλύτερα και ανέξοδα, το μόνο που θα πετύχουμε είναι να δημιουργήσουμε μια νέα κάστα εμπρηστών που είναι οι αποκαταστάτες του δάσους (δηλαδή
αυτών που εκμεταλλεύονται αυτά τα κεφάλαια). Για να γίνω πιο
κατανοητός, ερωτώ γιατί να μην κάψω και την υπόλοιπη Κασσάνδρα ή το
Πήλιο, αφού θα εκμεταλλευθώ τα αφθόνως διατιθεμένα καφάλαια.
Δυστυχώς οι υποχρεώσεις μου δεν μου επιτρέπουν να σας γράψω περισσότερα. Μπορείτε το κείμενό μου αυτό να το χρησιμοποιήσετε όπως θέλετε. Θα προσπαθήσω να παρακολουθώ τις συζητήσεις σας και να επεμβαίνω όπου μπορώ να βοηθήσω.

Με εκτίμηση
Δρ. Παύλος Κωνσταντινίδης
Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών
Θεσσαλονίκης

kalliopi said...

Anonymous ..

--Τί θα μπορούσαμε να κάνουμε σαν πολίτες--

Τι πρέπει να προσέχετε για να αποτρέψετε την εκδήλωση πυρκαγιάς

* Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά την διάρκεια των θερινών μηνών.
* Μην ανάβετε τους θερινούς μήνες υπαίθριες ψησταριές στα δάση ή σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα.
* Αποφύγετε τις υπαίθριες εργασίες που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (οξυγονοκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που δημιουργεί σπινθήρες).
* Μην πετάτε ποτέ αναμμένα τσιγάρα όταν βρίσκεσθε σε υπαίθριους χώρους.
* Μην αφήνετε σκουπίδια στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
* Σεβασθείτε τα απαγορευτικά πρόσβασης σε περιόδους υψηλού κίνδυνου.


Αν το σπίτι σας βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος ή δασική έκταση

* Δημιουργήστε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας καθαρίζοντας και απομακρύνοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα, τις πευκοβελόνες, τα ξερά φύλλα, τα κλαδιά κλπ.
* Κλαδέψτε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία τους και την κατάσταση των κλαδιών τους.
* Απομακρύνετε όλα τα ξερά κλαδιά από τα δέντρα και τους θάμνους.
* Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους τη στέγη και τα μπαλκόνια. Κλαδέψτε τα έτσι ώστε να υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι σας.
* Αραιώστε γύρω από το κτίσμα την δενδρώδη βλάστηση έτσι ώστε τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Για λόγους ακόμη μεγαλύτερης ασφάλειας και όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, απομακρύνετε την δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση γύρω από το κτίσμα σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων.
* Μην τοποθετείτε πλαστικές υδρορροές ή πλαστικούς οχετούς νερού στους τοίχους του κτίσματος.
* Προφυλάξετε, εξωτερικά, τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες, τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
* Καλύψτε τις καμινάδες και τους αγωγούς εξαερισμού του κτίσματος με ειδικό, μη εύφλεκτο, συρμάτινο σύρμα έτσι ώστε οι σπίθες να μην μπορούν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτιρίου.
* Μην αποθηκεύετε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
* Αποφύγετε την κατασκευή ακάλυπτων δεξαμενών καυσίμου κοντά στο σπίτι σας.
* Τοποθετείστε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
* Προμηθευτείτε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη συντήρηση τους.
* Εξοπλιστείτε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς.
* Μία δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένας σωλήνας νερού, μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά.


Πώς πρέπει να ενεργήσετε μόλις αντιληφθείτε πυρκαγιά

* Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στο Κέντρο της Πυροσβεστικής (στον αριθμό κλήσης 199) και δώστε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεσθε, καθώς και πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βλέπετε την πυρκαγιά.
* Περιγράψτε το είδος της βλάστησης που καίγεται.
* Προσδιορίστε την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
* Μην κλείσετε το τηλέφωνο προτού δώσετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες


Αν η πυρκαγιά πλησιάζει
Τι πρέπει να κάνετε έξω από το σπίτι σας

* Διατηρήστε την ψυχραιμία σας.
* Απομακρύνετε αμέσως όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτίσματος και μεταφέρετέ τα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους. Η ανάφλεξή τους μπορεί να συμβάλει στην μετάδοση της πυρκαγιάς στο κτίριο.
* Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες, κλπ) έτσι ώστε να εμποδίσετε τις καύτρες να διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτιρίου.
* Κλείστε όλες τις παροχές στις συσκευές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το κτίσμα.
* Μαζέψτε άμεσα όλες τις τέντες που έχετε ανοίξει στα μπαλκόνια και τα παράθυρα του κτίσματος.
* Ανοίξτε την πόρτα του κήπου για να διευκολύνετε την πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων.
* Τοποθετείστε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του κτιρίου έτσι ώστε να ανέβει κάποιος άμεσα στη στέγη του. Η σκάλα θα πρέπει να τοποθετηθεί στην πλευρά του κτιρίου που βρίσκεται αντίθετα από την κατεύθυνση που έρχεται η πυρκαγιά.
* Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος με τις βρύσες που έχετε στο εξωτερικό του κτίσματος και απλώστε τους σωλήνες έτσι ώστε να καλύπτεται όλη η περίμετρος του.
* Εάν η ορατότητα είναι μειωμένη ανάψτε τόσο τα εσωτερικά όσο και τα εξωτερικά φώτα του κτιρίου για να γίνει περισσότερο ορατό μέσα από τους καπνούς.


Αν η πυρκαγιά είναι στο κατώφλι σας
Μην επιχειρείτε την εγκατάλειψη του χώρου σας, εκτός εάν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη.
Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα οικοδόμημα κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι μεγάλη, ενώ αντίθετα είναι μικρή μέσα σε αυτοκίνητο το οποίο βρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.

* Μπείτε μέσα στο σπίτι μαζί με όλη την οικογένεια σας και τα κατοικίδια ζώα σας.
* Κλείστε καλά όλες τις πόρτες και τα παράθυρα και φράξτε όλες τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει καπνός στο εσωτερικό του κτιρίου.
* Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.
* Απομακρύνετε προς το εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.
* Κλείστε όλες τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς στο εσωτερικό του κτιρίου.
* Γεμίστε τις μπανιέρες, τις λεκάνες και τους κουβάδες έτσι ώστε να υπάρχει άμεσα εφεδρικό νερό.

* Συγκεντρωθείτε όλοι μαζί σε ένα χώρο.
* Προβλέψτε να έχετε ένα φακό και εφεδρικές μπαταρίες δίπλα σας σε περίπτωση που διακοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα.
* Αν το σπίτι σας είναι ξύλινη κατασκευή, αναζητήστε καταφύγιο σε γειτονικό κτιστό σπίτι.
* Αν διαταχθεί εκκένωση της περιοχής ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.


Μόλις περάσει η πυρκαγιά

* Μόλις περάσει η πυρκαγιά βγείτε έξω από το σπίτι σας και σβήστε αμέσως τις μικροεστίες που παραμένουν.
* Ελέγχετε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και όλους τους εξωτερικούς χώρους του κτίσματος για πιθανές μικροεστίες και αναζωπυρώσεις.

http://www.civilprotection.gr/instruction_forest_fire.htm

G. Tsolakis..

Ευχαριστώ πολύ, αυτό τον καιρό ανακάλυψα το blog σας και είναι πραγματικά ενδιαφέρον. Δεν έχω προλάβει ακόμη να το δω καλά αλλά θα του δώσω την πρέπουσα σημασία, μόλις βρω χρόνο.

Reactor69 :)))

Anonymous said...

Προς Καλιόπη και κ. Κωνσταντινίδη.

κ. Κωνσταντινίδη. Δεν αμφισβήτησα ποτέ την επιστημονικότητα του άρθρου σας (ουτε θα μπορούσα άλλωστε). Αυτό που επεσήμανα είναι ότι στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορεί να παρερμηνευθεί (χωρίς να φταίτε βέβαια εσείς ή η Καλιόπηπου το πόσταρε). Παραθέτω σχόλιο του φίλου reactor69 από πιο πάνω που κατ' εμέ είναι παρερμηνεία του άρθρου.

"Τα θερμά μου συγχαρητήρια. Χίλια ευχαριστώ για το υπέροχο άρθρο που μας χάρισες και για την ελπίδα που είχαμε χάσει μέσα στην άγνοια και την παραπληροφόρηση.
Το δάσος της Πάρνηθας και των άλλων περιοχών λοιπόν απλά ανανεώνεται! Μακάρι να το αφήσουμε, κι ας μην προλάβουμε εμείς να το ξαναδούμε. Ας προλάβουν οι επόμενες γενιές να το θαυμάσουν, και μάλιστα καλύτερο.
Ευχαριστώ και πάλι.
Φιλικά και με εκτίμηση,
Γρηγόρης."

Πιστεύω ακράδαντα πως το δάσος της Πάρνηθα δεν ανανεώνεται απλά. Άλλο η φυσική ανανέωση που παίρνει 150 χρόνια και άλλο το κάθε 15 χρόνια κάψιμο από τον άνθρωπο. Αυτό δεν είναι ανανέωση.

Και μία ειλικρινής ερώτηση προς τον κ. καθηγητή και προς κάθε ενδιαφερόμενο που τυχόν γνωρίζει. Θα αποκατασταθεί το οικοσύστημα της Πάρνηθας ποτέ στην αρχική του κατάσταση (και μιλάω για τα ελατοδάση και τη λοιπή πλούσια χλωρίδα και πανίδα); Κατά τη γνώμη μου ποτέ δε θα επιστρέψει στα ίδια επίπεδα ακόμη και με φυσική ανανέωση.

ΥΓ. Παρακαλώ τους ενδιαφερόμενους να έρθουν στην αυριανή συνάντηση και να βοηθήσουν με τις γνώσεις τους στο θέμα.

Anonymous said...

Eξαιρετικό άρθρο.
Κατατοπιστικό και καλογραμμένο.
Συγχαρητήρια.
Θα το στείλω σε φίλους και γνωστούς.

s_pablo said...

Χάρηκα που ο κος Κωνσταντινίδης επικοινώνησε μαζί σας (μας). Δεν χάρηκα όμως που είναι τόσο απόλυτος. Δια νόμου απαγόρευση των αναδασώσεων? Είναι τόσο βέβαιος πια πως κατέχει μια τόσο σπάνια και απόλυτη επιστημονική αλήθεια? Ακόμα κι ο Χριστός αμφισβήτησε τον εαυτό του.

Ήλπιζα ότι σε περίπτωση που θα επικοινωνούσε θα μας ενημέρωνε για το τι μπορούμε να κάνουμε. Έντάξει, ν' αφήσουμε το δάσος να αναγεννηθεί. Καμιά καισαρική δεν μπορούμε να κάνουμε? Όλα πια στην τύχη?

Άκουγα σήμερα στις ειδήσεις ότι τα όρια του οξυγόνου στην Αθήνα έφτασαν σε κρίσιμα σημεία. Μήπως να απαγορεύσουμε δια νόμου και την αναπνοή?

s_pablo said...

reactor69

Συμμερίζομαι την αγωνία σας. Ομολογώ ότι όταν είδα το παιδοβούβαλο στη βουλή να υπόσχεται άμεση αναδάσωση ανατρίχιασα.

kalliopi said...

inlovewithlife..

Τι συζητάμε τώρα, θέλετε να κάνετε κάτι ΤΩΡΑ που γυρίζει ο τροχός, μη και το ξεχάσουμε όταν η επικαιρότητα θα έχει άλλο ΤΟΡ θέμα;

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να προστατεύσουμε το δάσος πρώτιστα. Και όχι μόνο την Πάρνηθα, επειδή είναι δίπλα μας και μας "καίει" να την "αναδασώσουμε", γιατί "θέλουμε" πίσω τα ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ.

Αν θέλουμε άμεση δράση, ας προστατεύσουμε την Πάρνηθα και όλα τα δάση ΔΙΑ ΝΟΜΟΥ, ώστε να μην δούμε σε λίγα χρόνια επέκταση του Καζίνο, να μην δούμε στα Δερβενοχώρια περισσότερα σπίτια, ας μην φάνε ΚΑΙ αυτό το δάσος οι οικοπεδοφάγοι.

--Πιστεύω ακράδαντα πως το δάσος της Πάρνηθα δεν ανανεώνεται απλά--

Αυτό άσε να το ακούσουμε από άλλα στόματα, εγώ έχω ακούσει ότι μπορεί να ανανεωθεί αλλά σε πολύ μεγάλο διάστημα χρόνου. Αλλά, εμείς τα θέλουμε όλα ΤΩΡΑ, τώρα γιατί ΕΜΕΙΣ ΤΩΡΑ ΖΟΥΜΕ. Και δεν μας φτάνει αυτό, εμείς προωθούμε την νοοτροπία της αδιαφορίας των δασών, εμείς προωθούμε το σύστημα που χαρίζει την καμένη γη για να γίνουν καζίνο και βίλες, και εμείς όταν γίνεται η καταστροφή θυμόμαστε ότι θέλουμε κάτι ΤΩΡΑ γιατί για μετά βρε αδερφέ, ΔΕΝ ΜΑΣ ΝΟΙΑΖΕΙ.!!!

--Θα αποκατασταθεί το οικοσύστημα της Πάρνηθας ποτέ στην αρχική του κατάσταση (και μιλάω για τα ελατοδάση και τη λοιπή πλούσια χλωρίδα και πανίδα);--

Αυτή η ερώτηση είναι φυσικά μια ερώτηση με ένα νόημα, αλλά δεν είναι η ΑΜΕΣΗ ερώτηση που ψάχνεις.
Αυτό που θα έπρεπε να ρωτήσεις είναι: ΘΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΤΑ ΔΑΣΗ ; ΚΑΙ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ;

Θα βγούμε όλοι στους δρόμους τώρα να δείξουμε την δύναμή μας, να δουν ότι νοιαζόμαστε, μπλαμπλαμπλα, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΔΗΛΩΣΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ;

Επειδή καίγονται τα δάση; Επειδή θέλουμε αναδάσωση, και γρήγορα μάλιστα, τι μελέτες κτλ. πάρτε ένα δεντράκι ο καθένας κι ανεβείτε το βουνό!!! Επειδή ο νόμος αυτή την στιγμή επιτρέπει αυτούς τους εμπρησμούς και την εκμετάλλευση της καμένης γης; Ας αποφασίσουμε πριν πράξουμε. Αλλά μην σκεφτούμε και χαλάσουμε και φαιά ουσία, προς θεού.

s_pablo..

Δεν είναι πολύ ωραίο που αυτά ακούγονται μόνο ΜΕΤΑ από μια φωτιά;
Εξαιρετικό! Άντε λίγο ακόμα, και μετά πάλι του χρόνου.....

Γιατί όλοι ξέρουμε να πετάμε από εδώ και από εκεί κατηγόριες και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη. Ε λοιπόν, είναι πολύ απλό, εμείς, όλοι εμείς φταίμε, που αφήνουμε μία κατάσταση να συμβαίνει, που εξακολουθούμε να βγάζουμε ΔΥΟ οικογένειες στην πανέμορφη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ μας να μας κυβερνούν και να τα τρώνε καλά τα δασάκια μας.

Όχι, δεν θέλουμε ΑΜΕΣΗ αλλαγή, θέλουμε ΡΙΖΙΚΗ αλλαγή και ΡΙΖΙΚΗ ανανέωση.

--Άκουγα σήμερα στις ειδήσεις ότι τα όρια του οξυγόνου στην Αθήνα έφτασαν σε κρίσιμα σημεία.--

Νομίζω ότι δεν έχεις συνειδητοποιήσει τι έχουν να δουν ακόμη τα μάτια μας από την ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο περιβάλλον! Ή θα έπρεπε να πω την ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ του περιβάλλοντος;;;

Anonymous said...

πολυ καλό αρθρο.
Ετσι ειναι η πραγματικότητα αλλα δυστυχώς δεν μπορουμε να την δεχτουμε.Μας ενδιαφέρει τι θα γινει αυριο,μεθάυριο και οχι σε 50 χρόνια.το δάσος ισως και να εξακολουθει να υπάρχει σε 100 χρόνια, εμεις ομως οχι.Ειμαστε λίγο "εαυτούληδες" τι να κάνουμε.Μας 'καιει' λίγο παραπάνω γιατί η μισή Ελλάδα μένει στην υδροκέφαλη Αθήνα και εχασε και το αλλο της πνευμόνι.(το αλλο το εχασε με την Πεντέλη).Τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε να δώσουμε μέλλον στα παιδιά μας.
Εχω δυο αποριες κυριε καθηγητά:
Μεσογειακα δάση είναι μόνο τα πευκοδάση ή και τα ελατοδάση;
Τα ελατοδάση αναγιεννιούνται;
Γιατι βλέπω πολλές ορεινές περιοχές που ειχαν δάση να ειναι χέρσες.

kalliopi said...

Κα Καλλιόπη,
Σας ευχαριστώ που δημοιοποιήσατε το e-mail μου. Επίσης ευχαριστώ που με
τόσο θέρμη υπερασπίζεσθε τις απόψεις μου όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο μου, όμως είναι άδικο να επιφορτίζεσθε εσείς τις ευθύνες που έχω εγώ γι' αυτά που γράφω. Θα σημειώσω μόνο ότι το άρθρο αυτό γράφθηκε σε ένα περιοδικό που επιζητούσε την αφήγηση κυρίως και όχι την ουσία των προβλημάτων.

Επειδή αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν ενστάσεις στο θέμα των αναδασώσεων σας στέλνω απόσπασμα ενός βιβλίου που έγραψα με τον συνεργάτη μου και λαμπρό επιστήμονα Δρ. Στέλιου Γκατζογιάννη, που αφορά στις επιλογές των δασοπονικών ειδών σε πυρόπληκτες περιοχές. Το βιβλίο
αυτό μοιράσθηκε σε όλους τους οργανισμούς και υπηρεσίες που εμπλέκονται σε αναδασώσεις και παρά το περισσότερο "επιστημονικό ύφος" διατηρεί την εκλαϊκευμένη (!) μορφή του. Αφαίρεσα από το κείμενο τις φωτογραφίες, και τα σχεδιάγράμματα, καθώς και τις περιγραφές των φυτών (πλην ενός) για να μπορέσετε να παραλάβετε το αρχείο. Στο τέλος του αποσπασματος περιγράφεται ο τρόπος που φθάσαμε στην πρόταση χρησιμοποιώντας τις επεξεργαστικές δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας. Εάν θέλετε διαθέστε το σε όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα και πιο τεκμηριωμένα
για τις αναδασώσεις.

Σε ότι αφορά στο απόλυτο της θέσης μου για την απαγόρευση των
αναδασώσεων, θα εξηγούσα το φίλο(η) S-pablo με κάθε σεβασμό στην αντίθετη άποψη που εκφράζει, αν και όχι με κομψό παραλληλισμό, ότι για
να κάνεις άμεση αναδάσωση χρειάζεσαι τα κατάλληλα φυτά, τα οποία θα προμηθευθείς από τα κρατικά φυτώρια. Διαθέτουν τα φυτώρια μας αυτό το υλικό ή στους λάκκους που ανοίγουν τοποθετούν ότι υπάρχει διαθέσιμο; Είναι παράμετροι που είναι λογικό οι μη ασχολούμενοι με το θέμα να αγνοούν. Σε καταγραφές που κάναμε το 1997 μετά τις φωτιές του Σέιχ-Σου στο σύνολο των κρατικών φυτωρίων διαπιστώσαμε ότι για να αναδασώσεις με το χαρκατηριστικότερο είδος του μεσογειακού χώρου μπορούσες να καλύψεις μόλις 7 στρέμματα (από τις 200.000) εκτάρια που κάηκαν εκείνη τη χρονά). Το ίδιο ισχύει και για όλα τα υπόλοιπα είδη. Αντίθετα διέθεταν αυτά που ζητά ο κόσμος (πυράκανθους, λιγγούστρα, πικροδάφνες ακακίες Κων/λεως
κ.λ.π.) γιατί αυτά ζητά ο κόσμος. Εκατό χιλιάδες τέτοια φυτά φύτεψαν στο Σέιχ-Σου και ξεράθηκαν όλα. Σήμερα υπάρχει μια καταπληκτική φυσική αναγέννηση με τα πεύκα που προϋπήρχαν, τα πουρνάρια και τους άλλους θάμνους.Όπως βλέπετε, υπάρχουν παράμετροι που δεν είναι εύκολο κάποιος να προεσεγγίσει εάν αυτό δεν αποτελεί μέρος της εργασίας τους. Θα σας διαβεβαιώσω μόνο για το εξής. Ότι αυτά που αναφέρονται είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα. Αγαπώ το δάσος γιατί περνώ το μεγαλύτερο τμήμα της ζωής μου μέσα σε αυτό και ζω από αυτό. Η ειδικότητά μου είναι φυτοκοινωνιολόγος. Δηλαδή να μελετώ τις συμπεριφορές των μεμονωμένων
φυτών και των πληθυσμών που δημιουργούν, στις διάφορες οικολογικές συνθήκες. Επομένως η επαφή μου με τα φυτά, τη ζωή τους και τις πραγματικές επιθυμίες τους αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της ερευνητικής μου δρασητριότητας. Παρόλα αυτά καλό είναι κάθε αντίθετη άποψη να εκτίθεται και κάθε απορία να διατυπώνεται, απλά αυτό ας γίνεται με ευπρέπεια. Σχολιασμοί ειρωνικοί, και χαρακτηρισμοί απαξιωτικοί ας
αποφεύγονται. Αυτό θα το εκτιμούσα και εγώ και όσοι από αυτούς που
διαβάζουν τα σχόλια με γνωρίζουν.

Με εκτίμηση

Παύλος Κωνσταντινίδης


--όμως είναι άδικο να επιφορτίζεσθε εσείς τις ευθύνες που έχω εγώ γι' αυτά που γράφω--

Το άρθρο έπεσε τυχαία στα χέρια μου απ' την βιβλιοθήκη μου, δεν γνώριζα καν για το θέμα αυτό, όταν όμως έπεσε στα χέρια μου και αφού το διάβασα επέλεξα να το αναδημοσιεύσω με κάθε τίμημα που αυτό συνεπάγεται. Δεν είναι καθόλου άδικο, και μην σας ανησυχεί κάτι τέτοιο, αυτό το blog και εγώ είμαστε υπερ της επιστημονικής έρευνας και μελέτης και ουσιαστικής βοήθειας που μπορουμε να διαθέσουμε για την ενημέρωση του πολίτη, που ξέχασε ότι η γνώση βρίσκεται στα βιβλία και στις βιβλιοθήκες και όχι στα κανάλια. Είμαι διατεθειμένη λοιπόν να ανεχτώ κάποια αγενή σχόλια στην προσπάθεια να ενημερωθεί σωστά ο κόσμος. Αυτό το άρθρο θα βοηθήσει σίγουρα αρκετούς έστω να μπουν στον προβληματισμό. Και θα αντιγράψω τον αγαπημένο μου Ηράκλειτο "Η διχόνοια οδηγεί στην αρμονία". Αρκεί να μην είμαστε φανατικοί, θα προσθέσω :)

Το απόσπασμα θα το ανεβάσω για όποιον θέλει να το μελετήσει.

Unknown said...

κατ αρχην τα συγχαρητηρια μου στον αρθρογραφο. φαινεται μια πληρης και τεκμηριωμενη αποψη. παρολα αυτα θα ηθελα να ρωτησω καποια πραγματα.
Απο τα στοιχεια της ετησιας εκθεσης του European Commision στο οποιο τυχαινει να εργαζομαι και εγω, προκυπτει οτι η δασικη εκταση της ευρωπης αυξανεται σταθερα τα τελευταια χρονια. (θα αναζητησω τη σχετικη βιβλιογραφια για οποιον ενδιαφερεται).Επομενος μηπως η αντιμετωπιση του φαινομενου των πυρκαγιων ειναι υπερβολικη?

Απο φιλους μου που εργαζονται στο τμημα ατμοσφαιρικων μελετων και ποιοτητας αερα (παλι του European Commision, και παλι θα προσπαθησω να βρω ακριβη στοιχεια για οποιον ενδιαφερεται) προκυπτει οτι η ποιοτητα στις μεσογειακες χωρες ειναι κατα πολυ καλυτερη αυτης της κεντρικης ευρωπης. Η περιοχη δε της Β. Ιταλιας (οπου και ζω εγω) της Ελβετιας και τις Βαβαριας θεωρειται η πλεων επιβαρημενη. Οι ιδιες περιοχες ομως καλυπτονται απο δαση.
Συνεπως υπαρχει καποια αμεση σχεση δασους-ποιοτητας αερα σε τοπικη κλιμακα?
Κυριως υπαρχει καποια σχεση δασους-οξυγονου στην ιδια παντα κλιμακα? Δηλαδη επειδη καηκε το δασος της πεντελης η της παρνηθας, μειωνεται η ποσοτητα οξυγονου στο λεκανοπεδιο?

Αυτα. Ευχαριστω για το χωρο :)

s_pablo said...

Εφόσον ο κος Κωνσταντινίδης μας κάνει την τιμή και συμμετέχει στη συζήτηση που έχει προκύψει, θα ήθελα, με την ανοχή της οικοδέσποινας, να κάνω δυο παρατηρήσεις.

Κατ' αρχάς, αν για οποιονδήποτε λόγο αισθάνθηκε αυτός ή οι οικείοι του ότι υπήρξε πρόθεση προσβολής της προσωπικότητας του ή της επιστημονικής του εγκυρότητας από εμένα, ζητάω συγγνώμη για την παρερμηνεία.

Σκοπός μου δεν ήταν η προσωπική επίθεση, αλλά η κατάδειξη ενός προβλήματος από τα πλέον σημαντικά για μένα. Η αποκοπή της επιστήμης από τη σύγχρονη πραγματικότητα και τις ανθρώπινες ανάγκες.

Δεν αμφιβάλλω ότι ο κος Κωνσταντινίδης είναι ένας λαμπρός επιστήμονας. Αν μάλιστα έτυχε να διαβάσει και το αντίστοιχο ποστ στο δικό μου blog θα είδε ότι θεωρώ ότι από δασολογικής απόψεως έχει απόλυτο δίκιο. Ο προβληματισμός μου είναι τελείως διαφορετικός και αφορά αποκλειστικά στον άνθρωπο και την πέριξ του δάσους κοινωνία που έχει δημιουργήσει.

Όσο για τον όχι και τόσο κομψό παραλληλισμό μου, όπως λέει ο ίδιος, δεν πρόκειται να απολογηθώ.

Καλλιόπη

Έχετε δίκιο σε όσα λέτε, αλλά δεν νομίζετε ότι αυτός ο μικρός διάλογος που έχει δημιουργηθεί εδώ είναι ένα θετικό βήμα? Άλλωστε είτε διαφωνούμε είτε συμφωνούμε η ίδια περιβαλλοντική ανησυχία μας οδηγεί.

kalliopi said...

Anonumous, μήπως είσαι λίγο αντιφατικός;

--Μας ενδιαφέρει τι θα γινει αυριο,μεθάυριο και οχι σε 50 χρόνια--

--Τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε να δώσουμε μέλλον στα παιδιά μας.--

ori, οι βιβλιογραφίες θα μας ενδιέφεραν ναι.

s_pablo,

--Έχετε δίκιο σε όσα λέτε, αλλά δεν νομίζετε ότι αυτός ο μικρός διάλογος που έχει δημιουργηθεί εδώ είναι ένα θετικό βήμα? Άλλωστε είτε διαφωνούμε είτε συμφωνούμε η ίδια περιβαλλοντική ανησυχία μας οδηγεί.--

Φυσικά και είμαι υπέρ του δημιουργικού διαλόγου κι αν δημιουργήθηκε κάποια ένταση, ήταν μέσα σε φυσιολογικά πλαίσια πιστεύω, για καλή τύχη όλων μας.

k said...

Να διευκρινίσω καταρχήν πως και η δική μου επαγγελματική ιδιότητα είναι αυτή του Δασολόγου.
Είναι πολύ εύκολο αν σε μια σειρά συλλογισμών παραθέσεις μια αυθαίρετη παραδοχή να καταλήξεις σε εξωφρενικά συμπεράσματα. Αυτό που αποπνέει το άρθρο του κου Κωνσταντινίδη είναι πως η φωτιά είναι ωφέλιμη.
Είναι αλήθεια ότι ευνοεί την αναγέννηση των πεύκων της μεσογειακής ζώνης βλάστησης. Όμως ο συντάκτης του άρθρου αν και εργάζεται στο ΕΘΙΑΓΕ, αν και έχει ερευνήσει το θέμα των δασικών πυρκαγιών πάρα πολύ, κάνει ένα τραγικό λάθος.
Η πυρκαγιά σε κάθε περίπτωση είναι μια οπισθοδρόμηση για το οικοσύστημα και τις πιο πολλές φορές το υποβαθμίζει περισσότερο ή λιγότερο ανεπανόρθωτα.
Το έδαφος που χάνεται με τις βροχές του χειμώνα δεν επανέρχεται ποτέ . Στις συχνές πυρκαγιές και στην βόσκηση οφείλεται αυτό το σεληνιακό τοπίο που κυριαρχεί στο Ελληνικό τοπίο, όπου το έδαφος έχει εκπλυθεί και οι βράχοι που έχουν απομείνει και το λιγοστό έδαφος δεν είναι ικανό να συντηρήσει παρά μόνο λίγα αγριάγκαθα.
Έπειτα όταν μιλάμε για μεσογειακά δάση και εφόσον ο κος Κωνσταντινίδης είναι φυτοκοινωνιολόγος γνωρίζει πως δεν είναι μια ομοιόμορφη κατηγορία δασών. Με τον τρόπο που το αναφέρει συγκρίνοντας τα με τα δάση της Χιλής και της Καλιφόρνιας ο αναγνώστης βγάζει το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα όντας μεσογειακή χώρα τα δάση της είναι πυρόφιλα. Εγώ που γνωρίζω την ορολογία καταλαβαίνω ότι ο αρθρογράφος αναφέρεται στην ζώνη της χαλεπίου και της τραχείας πεύκης , ο αναγνώστης όμως πέφτει σε σύγχιση.
Πάμε τώρα στην περίπτωση της Πάρνηθας. Ασφαλώς και το ελατοδάσος δεν συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο με το πευκοδάσος μετά από πυρκαγιά. Όλοι οι αναγνώστες παραπάνω ταυτίζουν το οικοσύστημα που περιγράφει ο συντάκτης του άρθρου με αυτό της Πάρνηθας. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΤΣΙ.
Δεν λέω ότι αυτό γίνεται με ευθύνη του Κου Κωνσταντινίδη. Όμως υπάρχει παρανόηση.
Το οικοσύστημα της Πάρνηθας δεν μπορεί να επανέρθει από μόνο του στην ίδια κατάσταση. Πρώτη μέριμνα πρέπει να είναι τα αντιπλημμυρικά έργα που θα συγκρατήσουν το έδαφος. Δεν νομίζω ότι είναι τόσο κακή η αναδάσωση ώστε θα έπρεπε να απαγορευτεί. Αντί να απαγορευτεί πολύ καλύτερα θα ήταν να φροντίζαν να υπάρχουν στα φυτώρια τα κατάλληλα είδη που μπορούν να αναπτυχθούν στο οικοσύστημα. Κι από πού κι ως που θα πρέπει να κρατήσουμε το πευκοδάσος ως είχε.
Τι πειράζει κε Κωνσταντινίδη η μελετημένη μίξη με πλατύφυλλα? Ένα μικτό δάσος δεν είναι πιο σταθερό από ένα ομοιογενές? Δεν λέμε να πάμε ενάντια στη φύση. Μπορούμε όμως να την υποβοηθήσουμε. Ας φτιάξουν φαρδιές ζώνες μόνο με πλατύφυλλα που θα λειτουργούν ως αντιπυρικές, ας φτιάξουν μικτές συστάδες για να υποβοηθείται η αποσύνθεση των υπολειμμάτων των πεύκων. Δεν υπάρχουν παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν χωρίς να αλλοιώσουν αλλά αντίθετα να εμπλουτίσουν και να προστατεύσουν το οικοσύστημα? Ας μην είμαστε τόσο ακραίοι.
Μην ξεχνάμε όμως πως τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί και χρειάζονται συντήρηση τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Δεν τα φυτεύουμε και τα παρατάμε στην τύχη τους. Χρειάζονται πότισμα και βοήθεια. Δεν φταίει η αναδάσωση αν οι νεαρές φυτείες εγκαταλείπονται.
Τελικά για να μην σας κουράζω πιστεύω πως η Πάρνηθα χρειάζεται την εθελοντική προσφορά όλων. Τον χειρισμό και τις οδηγίες πρέπει να τις δώσουν επιστήμονες δασικοί, όμως αυτή η υπόθεση πρέπει να γίνει υπόθεση όλων. Και η αναδάσωση και τα αντιπλημμυρικά- αντιδιαβρωτικά έργα και πολύ περισσότερο η επαγρύπνηση για αποφυγή καταπατήσεων. Μόνο με την αθρόα συμμετοχή της κοινωνίας θα αναγκαστούν οι καρεκλοκένταυροι πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί να εργαστούν για την αποκατάσταση της ζημιάς που έγινε.
Κώστας Διαμαντής

Void Network said...

Κενό Δίκτυο
(Θεωρία, Ουτοπία, Συναίσθηση, Εφήμερες Τέχνες)
http://voidnetwork.blogspot.com

Η συμμετοχή μας στην διαδήλωση έξω από την Βουλή στις 8 Ιουλίου στις
8.00 το βράδυ ενάντια στον εμπρησμό της Πάρνηθας που καλούν οι
ευαίσθητοι πολίτες της Αθήνας δεν τρέφει αυταπάτες. Στεκόμαστε δίπλα
σε όλους τους ρομαντικούς οικολόγους, διαδηλώνουμε μαζί τους αλλά δεν
μοιραζόμαστε τις ίδιες ιδέες με αυτούς…..Δεν αιτούμαστε τίποτα από την
εξουσία…Δεν ελπίζουμε σε καμία αναδάσωση της Πάρνηθας…Δεν επιθυμούμε
έναν ευαίσθητο, ανθρώπινο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο
διακυβέρνησης της ζωής μας…Δεν ονειρευόμαστε την στιγμή που οι
κυβερνήτες μας θα καταλάβουν τα αυτονόητα και θα κυβερνήσουν σωστά και
τίμια αυτή τη χώρα…
Γνωρίζουμε ότι
ο πλανήτης Γη δεν πεθαίνει…Ο Πλανήτης Γη δολοφονείται
και αυτοί που τον σκοτώνουν έχουν ονόματα και διευθύνσεις…
Το να στέκεσαι με τα χέρια απλωμένα και τα μάτια δακρυσμένα απέναντι
σε αυτούς τους ανθρώπους ίσως είναι συμμετοχή στην δολοφονία της Γης
και όχι αγώνας για την σωτηρία της…Στην διαδήλωση για την Πάρνηθα
(όπως και σε όλες τις άλλες διαδηλώσεις) θα έπρεπε να κατεβαίνουμε
στον δρόμο με τις γροθιές μας σφιγμένες και τα μάτια γεμάτα οργή για
τους κυβερνήτες και τους πλούσιους αυτού του κόσμου…
Το πραξικόπημα της ελιτιστικής δημοκρατίας, ο εκβιασμός της εργασίας,
τα χονδροειδή στερεότυπα, η δουλική απάθεια απέναντι στο κράτος και
τους μηχανισμούς της οικονομίας, η εκμετάλλευση κάθε ανάγκης και κάθε
επιθυμίας και η αδηφαγία της εξουσίας για έλεγχο και γρήγορο
πλουτισμό θα έπρεπε να μας κάνουν να καταλαβαίνουμε ότι όχι μόνο
αναδάσωση ή προστασία της φύσης δεν θα συμβεί αλλά δεν θα μείνει ούτε
μια πτυχή της ζωής μας υγιείς όσο συνεχίζουμε να αποδεχόμαστε της
κυρίαρχη κουλτούρα και τον πολιτισμό της ασημαντότητας που την
συνοδεύει.
Το ζήτημα δεν είναι να βελτιώσουμε τις συνθήκες της αιχμαλωσίας μας
στην σημερινή κοινωνία…Δεν λυπούμαστε για τα δέντρα, λυπούμαστε για
την ζωή μας που χάθηκε όταν τα δέντρα χάθηκαν μαζί της…Δεν λυπούμαστε
για το δάσος που κάηκε, λυπούμαστε για την ζωή μας που κάηκε μαζί με
το δάσος…Δεν είναι άλλη η μοίρα μας από την μοίρα του δάσους…Αυτοί που
έκαψαν το δάσος για χάρη του πλουτισμού και της ανάπτυξης και αυτοί
που προστάτευσαν τα συμφέροντα των εμπρηστών, των καταπατητών και των
κατασκευαστικών εταιριών για έναν αιώνα είναι αυτοί που πυρπόλησαν και
την ζωή μας φυλακίζοντας μας στις σύγχρονες νεκροπόλεις της
απομόνωσης, της τηλεδημοκρατίας, του τραπεζικού δανεισμού, της
αστυνομοκρατίας και της αποβλακωμένης κατανάλωσης.
Αυτοί που σκότωσαν τα ποτάμια και έκαναν θάνατο το φως του Ήλιου
σύντομα θα ζητήσουν την ψήφο μας για να συνεχίσουν το έργο τους…Πρέπει
να βρούμε μέσα μας και μέσα στις σχέσεις μας την δύναμη να διακόψουμε
την ανάπτυξη του άρρωστου αυτού κόσμου.
Πρέπει να καταστρέψουμε την υπάρχουσα κατάσταση, να επιτεθούμε σε
κάθε καταναγκασμό και εκμετάλλευση, να αρνηθούμε τον υποβιβασμό της
ζωής σε μίζερη επιβίωση.
Αυτή είναι μια αφετηρία για να μιλήσουμε για την οικολογική ευαισθησία
και πως αυτή συναντιέται με την ανατροπή και την εξέγερση. Δεν
μπορούμε να στεκόμαστε σαν ζητιάνοι μπροστά στους βασανιστές και τους
δολοφόνους της Γης δίχως να πολεμάμε τις εξουσίες που δημιούργησαν
όλες αυτές τις καταστάσεις.
Θα ήταν τουλάχιστον αντιφατικό να μιλάμε για τον αγώνα σωτηρίας της
Γης, αν ταυτόχρονα δεν επιτεθόμασταν σε ό,τι ευθύνεται για την
καταστροφή της.
Θα συναντηθούμε σύντομα στους δρόμους.

Κενό Δίκτυο
(Θεωρία, Ουτοπία, Συναίσθηση, Εφήμερες Τέχνες)
http://voidnetwork.blogspot.com

Idάκι said...

Καλλιόπη,

Χαίρομαι πάρα πολύ που διάβασα το άρθρο του κ. Κωνσταντινίδη και τα σχόλια που ακολούθησαν, κυρίως των αναγνωστών που έκαναν τον κόπο να το διαβάσουν ολόκληρο και να μη σταθούν στο υποτιθέμενο μήνυμα "οι πυρκαγιές σώζουν τα δάση". Διότι για εμένα δεν ήταν αυτό το μήνυμα, αλλά το καθαρότατο "αφήστε το δάσος να αναγεννηθεί, βοηθήστε το με το προστατέψετε από την καταπάτηση, αντί να πλακώσετε με άσχετα δενδρύλλια που θα αφήσετε να πεθάνουν μέσα σε ένα χρόνο".

Συμφωνώ απόλυτα. Αυτό που θα ήθελα να ρωτήσω είναι:

Η άμεση αναδάσωση που θα ζητήσουν οι διαδηλωτές την Κυριακή, δεν θα μπορούσε να είναι σε επιστημονικές βάσεις με σωστή μελέτη και σε βάθος χρόνου; Δεν θα μπορούσε να βγει ο κ. Κωνσταντινίδης ή ο κ. Διαμαντής ή ο όποιος άλλος πρόθυμος ειδικός και να θέσει εαυτόν διαθέσιμο με συνεργασία με τους συναδέλφους του, για τη μελέτη που πρέπει να γίνει, την αγορά κατάλληλων δενδρυλλίων και τη σωστή διατήρηση του νεαρού δάσους;

Ο κόσμος δεν γνωρίζει αυτά που διάβασα παραπάνω, θα απαιτήσει άμεση αναδάσωση και ο σεμνός/ταπεινός πρωθυπουργός θα καρπωθεί μια εύκολη νίκη μόλις αμολήσει τον κόσμο στην Πάρνηθα μ'ένα δέντρο στο χέρι. Δεν μπορεί να υπάρξει ενημέρωση με τα παραδοσιακά μέσα, είναι ελάχιστη μέσα από φωνές σαν το δικό σου μπλογκ, αλλά ο κόσμος δεν θα ησυχάσει αυτή τη στιγμή αν δεν δει έργο... και η περίφραξη/περιφρούρηση του καμμένου δάσους είναι λιγότερο θεαματική από την αναδάσωση...

ΟΚ, γράφω και συνειδητοποιώ το μάταιο φαύλο κύκλο. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως τώρα σήμερα για να ενημερώσουμε και να ειδοποιήσουμε πριν δοθούν βιαστικές χαμογελαστές (ίουυυυυυυ μπρρρ) υποσχέσεις που θα καρπωθούν μέσα σε 2 μήνες στην κάλπη;

Unknown said...

Σε ευχαριστούμε για όλη την πληροφόρηση! Αυτό που εγώ αποκόμισα πάνω από όλα είναι ψυχραιμία και συντονισμένες σωστές κινήσεις. Δεν ξέρω πώς θα μπορέσουμε να μορφώσουμε τόσο κόσμο και να επηρεάσουμε και τις μελλοντικές κινήσεις, αλλά είναι μια αρχή.
Έβαλα Link και στο blog μου για να γνωρίσουμε όσο το δυνατόν περισσότεροι παραπάνω πράγματα που απλά δε μάθαμε ποτέ. Καλή μας συνέχεια!

Anonymous said...

Χαιρεται

Καταρχην χαιρομαι που πληθαινουν και οι φωνες απο την αλλη πλευρα, δηλαδη την πλευρα που λεει οτι η αναδασωση δεν ειναι πανακεια. Εγω χρονια διαβαζω τον Νικο Μαργαρη, καθηγητη στο παν. Αιγαιου και νυν διευθυντη στο NATINAL GEOGRAPHIC, δηλαδη δεν μιλαμε για καποιον τυχαιο. Τα ιδια λεει χρονια τωρα και μην σας πω και χειροτερα!!! Οσον αφορα την αναδασωση, εχω ακουσει τα παντα. Παραπανω στα σχολια, ειδα καποιον/α που ελεγε οτι:
"Οι αναδασώσεις είναι συμβολικού χαρακτήρα. Δεν πρόκειται ούτε να αποκαταστήσουν το οικοσύστημα, ούτε να σώσουν τίποτα. Έχουν όμως άλλο ρόλο. Περιφρουρούν το δάσος από καταπατητές και ευαισθητοποιούν τους συμμετέχοντες. Η οικολογική κουλτούρα σε μία κοινωνία δεν προκύπτει από παρθενογένεση. Προκύπτει από το παιδάκι που θα φυτέψει με τα χεράκια του ένα δεντράκι σε ένα καμένο δάσος. Γι' αυτό αναδάσωση όλοι τώρα. "
Ολοι αυτοι δεν καταλαβαινουν οτι πρωτοι καταπατητες θα ειναι οι ιδιοι...Δηλαδη θα ανεβουνε τόσα ατομα στην παρνηθα και θα αρχισουν να καθαριζουν το βουνο απο τα καμμενα δεντρα και θα φυτρωνουν αλλα. Ηρεμια χρειαζεται το δασος και πραγματικη προστασια απο οποιεσδηποτε ορδες ανθρωπων ανεξαρτητος προθεσεων. Και η οικολογικη κουλτουρα δεν αποκταται απο την αναδασωση αλλα απο αλλες ενεργειες (εκδρομες στα δαση και στους δρυμους αλλα και μαθηματα απο μικρη ηλικια στα σχολεια για τη σημασια συνολικα του περιβαλλοντος).

Εξω οι υστεριες και οι μοδες..
Και δυο λινκ για Μαργαρη
Και παλι συγχαριτηρια

Anonymous said...

http://apkor.blogspot.com/2007/07/blog-post.html

http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=12771&m=B08&aa=1

Anonymous said...

Σορρυ για ορθογραφικα λαθη μου (πολλα ειναι ρε γαμωτο..) αλλα ειμαι νευριασμενος...

Αντωνης Βαλαμoντες said...

Ta logia eine ftohia, ora na praksoumai!

Gia na alaksei e Ellada, prepei na alaksei o ELLHNAS (kai e ELLHNIDA)...

To erwtima den eine "Pos;" alla "Pote;"

kalliopi said...

K..

--Μην ξεχνάμε όμως πως τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί και χρειάζονται συντήρηση τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Δεν τα φυτεύουμε και τα παρατάμε στην τύχη τους. Χρειάζονται πότισμα και βοήθεια. Δεν φταίει η αναδάσωση αν οι νεαρές φυτείες εγκαταλείπονται.--

Πολύ σωστά αναφέρεις ότι αναδάσωση δεν σημαίνει πάω και φυτεύω ένα δέντρο και έτσι εκτελώ την οικολογική μου ευθύνη. Ένας σπόρος για να γίνει ένα δέντρο, όπως κι ένα βρέφος για να γίνει ένας συνειδητοποιημένος πολίτης, χρειάζεται πολύ δουλειά με περισσή φροντίδα και αγάπη!

--Μόνο με την αθρόα συμμετοχή της κοινωνίας θα αναγκαστούν οι καρεκλοκένταυροι πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί να εργαστούν για την αποκατάσταση της ζημιάς που έγινε.--

Συμφωνώ με τα λεγόμενά σας, θα προσθέσω όμως ότι η συμμετοχή της κοινωνίας οφείλει να λειτουργεί καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, και όχι μόνον όταν πονάμε βλέποντας εικόνες καταστροφής. Η πρόληψη είναι η καλύτερα θεραπεία.

Void Network..

--Αυτή είναι μια αφετηρία για να μιλήσουμε για την οικολογική ευαισθησία και πως αυτή συναντιέται με την ανατροπή και την εξέγερση. Δεν μπορούμε να στεκόμαστε σαν ζητιάνοι μπροστά στους βασανιστές και τους δολοφόνους της Γης δίχως να πολεμάμε τις εξουσίες που δημιούργησαν όλες αυτές τις καταστάσεις.--

Μαζί σας, είναι γνωστή άλλωστε η σύνδεση της καταστροφής με την καταναλωτική μανία του ανθρώπινου είδους στις μέρες μας. Η αλλαγή είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας.

Idάκι..

--Η άμεση αναδάσωση που θα ζητήσουν οι διαδηλωτές την Κυριακή, δεν θα μπορούσε να είναι σε επιστημονικές βάσεις με σωστή μελέτη και σε βάθος χρόνου;--

Πιστεύω ότι οι διαδηλωτές της Κυριακής είχαμε δίκαια αιτήματα και όχι απλώς άμεση αναδάσωση. Ελπίζω να συνεχιστεί αυτό που ξεκίνησε για να μπορούν να συγκεντρωθούν, πέρα από κόμματα και ιδεολογίες, άνθρωποι κάθε επιπέδου και οι δράσεις να μην σταματήσουν εδώ, αλλά να συνεχιστούν ιδίως στον τομέα της πρόληψης και ενημέρωσης.

--αλλά ο κόσμος δεν θα ησυχάσει αυτή τη στιγμή αν δεν δει έργο... και η περίφραξη/περιφρούρηση του καμμένου δάσους είναι λιγότερο θεαματική από την αναδάσωση...--

Ναι, πρέπει να κατανοηθεί ότι κάθε αλλαγή είναι σταδιακή, δεν πρέπει να πιέζουμε τις καταστάσεις, και κάθε κίνηση πρέπει να έπεται της επομένης. Κοινώς, για να ανέβουμε σε μιά σκάλα, θα πρέπει να πατήσουμε πρώτα γερά στο προηγούμενο σκαλοπάτι.

--Τι μπορούμε να κάνουμε όμως τώρα σήμερα για να ενημερώσουμε και να ειδοποιήσουμε πριν δοθούν βιαστικές χαμογελαστές (ίουυυυυυυ μπρρρ) υποσχέσεις που θα καρπωθούν μέσα σε 2 μήνες στην κάλπη;--

Τις βιαστικές χαμογελαστές υποσχέσεις δεν νομίζω να τις αποφύγουμε, μπορούμε όμως να αποφύγουμε την εμπιστοσύνη μας σ' αυτές.

--Ο κόσμος δεν γνωρίζει αυτά που διάβασα παραπάνω--

Ο κόσμος πολλά δεν γνωρίζει και θα παραθέσω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Noam Chomsky - Η χειραγώγηση των μαζών..

...- Μιλάτε για στερεότυπες τεχνικές και τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο του πληθυσμού: κατασκευή "εχθρών", εσωτερικών και εξωτερικών, δημιουργία "μίσους", θρησκευτικού ενθουσιασμού, κι επίσης λέτε "αυτές οι τεχνικές είναι σταθερές λόγω των ίδιων δομικών αιτιών". Ποια είναι αυτά τα δομικά αίτια;

- Η δομική αιτία είναι ότι η εξουσία, είναι συγκεντρωμένη. Η γενική πολιτική είναι ακριβώς όπως την περιέγραψε ο Άνταμ Σμιθ. Είναι σχεδιασμένη προς όφελος των βασικών της αρχιτεκτόνων, των ισχυρών. Υπηρετεί το "vile maxim", το "ποταπό αξίωμα" των αφεντικών: όλα για μας και τίποτα για τους άλλους. Αυτοί είναι οι βασικοί κανόνες του κόσμου. Ο τρόπος που εφαρμόζονται εξαρτάται απ' το είδος των δομών. Στην δική μας περίπτωση συμβαίνει να είναι η δομή των μεγαλοεπιχειρήσεων. Πολύς κόσμος πρόκειται να ζημιωθεί από αυτό. Αυτές οι πολιτικές έχουν σκοπό να μετατρέψουν την κρατική εξουσία σε εργαλείο για τους πλούσιους. Ίσως υπάρξουν και μερικά ψίχουλα για τον υπόλοιπο πληθυσμό, ίσως και όχι. Αλλά το γενικό πλαίσιο είναι δεδομένο.
Με κάποιο τρόπο πρέπει να πείσεις το γενικό κοινό να το αποδεχτεί αυτό. Το "παράδοξο" του Χιούμ πράγματι ισχύει. Η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των εξουσιαζομένων. Αν αυτοί αρνηθούν ν' αποδεχτούν την εξουσία, όσα όπλα και να διαθέτεις, έχεις πρόβλημα. Και πώς γίνεται να το πείσεις το κοινό; Δεν υπάρχουν και πολλοί τρόποι. Ένας τρόπος είναι να φοβίσεις τους ανθρώπους και να τους κάνεις να παραδεχτούν έντρομοι ότι μόνο ο Μεγάλος Ηγέτης μπορεί να τους σώσει. Ο Σαντάμ Χουσεΐν έρχεται. Γρήγορα κρύψτε το κεφάλι σας στην άμμο και εγώ μ' ένα θαύμα θα σας σώσω. Και τους σώζει μ' ένα "θαύμα". Έτσι, ο συνδυασμός φόβου και δέους είναι μια στερεότυπη τεχνική που χρησιμοποιείται πάντοτε. Επίσης το να αποσπάς την προσοχή των ανθρώπων με άλλα πράγματα. Με τα γραμματόσημα του Έλβις Πρίσλεϋ. Με τα επαγγελματικά σπορ. Να κάνεις τους ανθρώπους έξαλλους με τον έναν ή με τον άλλον. Αυτό έχει επίσης ως αποτέλεσμα να ευνοεί την υποτακτική κουλτούρα.- ...

... - Δεν είναι μία απ' τις λειτουργίες των ΜΜΕ, να περιθωριοποιούν ανθρώπους και να τους πείθουν ότι τα διάφορα ζητήματα πρέπει ν' αφήνονται στους ειδικούς κι εκείνος να μένεις έξω απ' αυτά;

- Φυσικά. Αλλά προσέξτε: αυτό γίνεται με διαφορετικό τρόπο στο Ελ Σαλβαδόρ. Εκεί πέρα στέλνουν τα Αποσπάσματα Θανάτου. Εδώ, αυτό που κάνουν, είναι να προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν με σαπουνόπερες. Είναι γεγονός ότι και οι δύο είναι τεχνικές ελέγχου, αλλά μάλλον διαφορετικές τεχνικές" - ...


Christina...

--Δεν ξέρω πώς θα μπορέσουμε να μορφώσουμε τόσο κόσμο και να επηρεάσουμε και τις μελλοντικές κινήσεις, αλλά είναι μια αρχή.--

Ο καθένας ας ενημερώνει το κοντινό του περιβάλλον. Το θέμα είναι να μην επαναπαυόμαστε ότι η αλλαγή είναι θέμα κάποιου "άλλου" πάντα. Είμαστε συμμέτοχοι κι η αλλαγή έγκειται στον καθέναν μας. Η αλλαγή πρώτιστα εφαρμόζεται σε μας τους ίδιους, ύστερα στο κοντινό μας περιβάλλον και αυτό με την σειρά του επηρεάζει το δικό του άμεσο περιβάλλον κ.ο.κ.

Νικος ΑΣΟΕΕ..

--Και η οικολογικη κουλτουρα δεν αποκταται απο την αναδασωση αλλα απο αλλες ενεργειες (εκδρομες στα δαση και στους δρυμους αλλα και μαθηματα απο μικρη ηλικια στα σχολεια για τη σημασια συνολικα του περιβαλλοντος).--

Συμφωνώ με όσα λες και επισημαίνω την σημασία της οικολογικής παιδείας, που είναι σχεδόν ανύπαρκτη αυτή την στιγμή.

Ευχαριστώ για τις παραπομπές.

Αντωνης Βαλαμoντες..

--Ta logia eine ftohia--

Δεν είναι όλα τα λόγια φτώχεια, φτώχεια δεν είναι τα λόγια που από μόνα τους είναι πράξη.. ! Ή αυτά που εμπνέουν κάποιους και τους ωθούν σε δράση.

--Gia na alaksei e Ellada, prepei na alaksei o ELLHNAS (kai e ELLHNIDA)...--

Ναι.

--To erwtima den eine "Pos;" alla "Pote;"--

Θα χαιρόμουν πολύ αν άκουγα την απάντησή σου για το "πώς" :)

Giorgosn said...

Όπως συμβαίνει με τα καλύτερα κείμενα, ο διάλογος που προκάλεσες έχει περισσότερο ενδιαφέρον από το άρθρο σου.
Το "κοκτέιλ" ασχετοσύνης και συναισθηματικής φόρτισης, ειδικά τώρα που οι φωτιές στην Πάρνηθα είναι πρόσφατες, είναι δυνατό.
Μία(?) νηφάλια επιστημονική φωνή είναι δύσκολο να ακουστεί χωρίς να παρεξηγηθεί.
Απόλαυσα το άρθρο σου.
Συνέχισε, σε ευχαριστώ.

ange-ta said...

πολύ ενδιαφέρον μπλόγκ. Κρίμα που δεν το ήξερα!
Με έχεις και ως λινκ.
Αν μου είχες γράψει, θα σε μάθαινα!
Γράφει και ο πολύ αγαπητός μου Mirage.

Το Αρθρο δεν μπορώ να το αξιολογήσω, καθόσον μου λείπουν ακόμα και οι στοιχιώδεις γνώσεις.
Η φύση ξέρει να αντιστέκεται, αυτό είναι γεγονός, αλλά η ανθωπινη δράση έχει σταματήσει να είναι φυσική.
Στον Καναδά, αποφάσισαν να σταματήσουν τις πυροσβεστικές ενέργειες και να αφήσουν τα δάση να καίγονται, σύμφωνα με τη γνώμη ειδικών δασολογων - πυρολόγων.
Το αποτέλεσμα ήταν δραματικό. Η ομάδα αυτή απελύθη.

Γράφει ακόμα ο ίδιος αρθρογράφος:

"Οι Έλληνες μεγαλούργησαν σαν θαλασσοκράτορες χρησιμοποιώντας ξύλινα πλοία"
Ο Μπρωντέλ ισχυρίζεται, ότι η Μεσόγειος έχασε την πρωτοκαθεδρία στον πολιτισμό, και την θαλασσοκρατορία, επειδή η ξυλεία μας τελείωσε.

Η φωτιά αναζωογονεί το δάσος, μάλλον δίκιο έχει. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Ο πλανήτης Θα είχε μείνει χωρίς δάσος.

Λακων said...

Ένας λαός ημιμαθής, κουτοπόνηρος με χαμηλό πνευματικό επίπεδο δρέπει τους καρπούς των πράξεων του ή της απραξίας του. Αν δεν συνειδητοποιήσουμε πόσο χαμηλά έχουμε φτάσει τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.

kalliopi said...

giorgosn

εγώ σ' ευχαριστώ :)

ange-ta

κάλλιο αργά παρά ποτέ :)

Λακων

η πραγματική αλλαγή έρχεται από μέσα μας και πραγματικά έχεις δίκιο, αν δεν αναγνωρίσουμε το πόσο χαμηλά έχουμε φτάσει σε πολλά επίπεδα δεν θ' αλλάξει κάτι, είναι σαν να θέλουμε να θεραπευτούμε από μία ασθένεια που δεν θέλουμε να παραδεχτούμε ότι έχουμε..

melomenos said...

μ'αρέσει ο τρόπος σκέψης και γραφής σου
είμαι με την φύση και συμφωνώ μαζί σου ο καθένας πρέπει να ασχολείται με το αντικειμενό του
θα σε επισκέπτομαι συχνά
καλημέρα σου

Anonymous said...

Δυστυχώς πιο επίκαιρο από ποτέ...

Ελπίζω να μη γίνουν ξανά τα ίδια λάθη στην Πελοπόνησο...

Ο Θεός βοηθός...

Anonymous said...

Το άρθρο είναι πράγματι εξαιρετικό, και περιγράφει την φυσική εξέλιξη των οικοσυστημάτων όπως συμβαίνει και όπως την βλέπει ένα επιστήμονας - ερευνητής. Κατά την άποψη μου εχει μάλλον υποβαθμιστεί η επίδραση σήμερα του παράγοντα "άνθρωπος" στην επιτάχυνση του κύκλου των πυρκαγιών, και οι συνέπειες της επιτάχυσνης αυτής.
Ενα παράπονο έχω μόνο που πρέπει κάπου να το πώ μετά την από όσα είδα στην Πελοπόνησο.
Αυτή την περίοδο το άρθρο βολεύει πολλούς από εμάς για να ξανακαθήσουμε στις καρέκλες μας (όχι ότι προλάβαμε να σηκωθούμε δηλαδή).
Δεν ξέρω αν χαλάω την ηρεμία που μπορεί να δημιουργήθηκε σε ορισμένους, από την ανάγνωση του, και την εμπιστοσύνη μας στην φύση, αλλά πιστεύων πως θα ήταν πρός όφελος της ενημέρωσης να παρατεθεί και άλλη μιά άποψη.
Ενας δασολόγος λοιπόν της "πράξης" σας ενημερώνει:
Στην Πελοπόνησο θα επιδοτηθούν 'ως πυρόπληκτοι" αυτοί που θα φυτέψουν ελιές στα καμμένα πευκοδάση, αυτοί που θα τα βοσκήσουν αλύπητα στην συνέχεια επίσης, και περισσότερο κερδισμένοι από όλους θα είναι φυσικά αυτοί που τα έκαψαν για να τα "αναπτύξουν" ποικιλοτρόπως . . Στην Ηλεία τα δάση ήταν έτσι και αλλοιώς υπό πίεση εκχερσώσεων και μειώνονται σταθερά, εδώ και πάρα πάρα πολλές πυρκαγιές (και αυτό το επιβεβαιώνουν επιστημονικά πάρα πάρα πολλές αεροφωτογραφίες).Αυτό που είδαμε όλοι κάτα την άποψη μου απλά ήταν ακόμη μια βολή, (ελπίζω πώς όχι η χαριστική βολή).Δεν έχω κανενα στοιχείο για "κύκλους" και δεν πιστεύω στην θεωρία αυτή, απλά νομίζω πως ισχύει και εδώ το "Δρυός (πυροσβεστικής) πεσούσης πάς ανήρ (εμπρηστής) ξυλεύεται". Στο τέλος η κατάσταση "ξέφυγε" κάπως, "παράπλευρες απώλειες" το λένε στο Ιρακ, η κατάσταση της βλάστησης, κατι ο καιρός, κάτι τα χρόνια εγκατάλειψης των έργων της πρόληψης (με 15-30.000 ευρώ τον χρόνο σε κάθε Δασαρχείο δεν γίνεται πρόληψη σε εκτάσεις της τάξης των 500.000 στρ. μόνο μπαλωματα), λίγο ασχετοσύνη (από που πάνε για την φωτιά?), μιά γερή δόση δημοσιο-υπαλληλισμός (που να τρέχουμε για σχεδιασμό τώρα ας κάνουμε καμμιά σύσκεψη μέχρι να σχολάσουμε, Ας τρέξουν οι άλλοι, φέρτε τους εποχικους έχει ανηφόρα, φέρτε τα αεροπλάνα, δεν είμαι εγώ ο υπεύθυνος), πραγματα με τα οποία όλοι μαθαίνουμε να ζούμε κάθε μέρα, αλλά που αυτη την φορά πληρωσανε πανάκριβα οι συνάνθρωποι μας και όχι μόνο τα δάση και το περιβάλλον όλων μας, όπως συνήθως. Αυτά έτσι και αλλοιώς δεν ψηφίζουν,ούτε γράφουν νούμερα στα μηχανάκια της AGB.
Οταν ακούτε τις λέξεις "κύρηξη αναδασωτέας" μετά από πυρκαγιές εσείς τουλάχιστο να οργιζεσθε ή έστω να γελάτε, (εμείς που ξέρουμε απλώς αισθανόμαστε άλλο ένα σφίξιμο στο στομάχι), καλό είναι να ξέρετε και εσείς ότι στην πράξη, με το ΦΕΚ της κύρηξης ολοκληρώνεται (όχι δεν ξεκινάει - απλά τελειώνει) η διαδικασία της προστασίας, απλώς ένα ακόμα κ..χαρτο σε ένα συρτάρι.
Ρωτήστε σε όποιο Δασαρχείο θέλετε να σας υποδείξει τις "αναδασωτέες εκτάσεις" που κάηκαν πρίν, ας πούμε δέκα χρόνια. Θα γίνει το γέλιο της αρκούδας.
Εχω δέκα χρόνια στον χωρο και δεν έχω δει ακόμα κανένα (έστω ένα ρε παιδιά) καταπατητη να εγκαταλείπει την έκταση.Θέλω να τον πυροβολήσω τον άθλιο, αλλά δεν μπορώ να ακουμπήσω ούτε την περίφραξη του (και ας την έβαλε χθές την νύχτα)χωρίς να πάω για "κατάχρηση εξουσίας". Θα ακολουθήσουν υποχρεωτικά πέντε-έξι χρονια μυνησεις -δικαστήρια -δικηγόροι και βλέπουμε.Είπαμε ο πολίτης -καταπατητής ψηφίζει άρα εχει και δικαιώματα. Μιά που μιλαμε για δικαιώματα, σας γνωρίζω ότι κυκλοφορεί ευρύτατα μια φήμη ότι ομάδες πολιτών, ετοιμάζουν ασφαλιστικά μέτρα κατά του Δασαρχείου για να αποτρεψουν ακόμα και αυτή την κύρηξη αναδασωτέας έκτασης στην Πεντέλη. Είπαμε είναι φήμη αλλά μην πέσετε και από τα σύννεφα.
Μετα από λίγα χρόνια η καταπάτηση γίνεται από έγκλημα σε βάρος όλων, κοινωνική αδικία, και τέλος "κοινωνικό πρόβλημα" που πρέπει να λύθεί με τροποποίηση του συντάγματος ή έστω να λύσει κάποιος Υπουργός. Και συνήθως ο αρμόδιος για την προστασία των δασών Υπ. Γεωργίας, με την κατάθεση ενός ακόμα νόμου, φυσικά "για την προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων". Ας έχετε υπόψη ότι αυτοί οι νόμοι δεν αφορούν ποτέ τα δάση, (εξάλλου το είπαμε τα δένδρα δεν ψηφίζουν), απλώς το ενδιαφέρον των συντακτών επικεντρώνεται στο να ανοίγουν τις "πόρτες" για την επίλυση "κοινωνικών προβλημάτων", τα μικρό-παράθυρα για την ικανοποίηση της ενίοτε βιαστικής εκλογικής και λοιπής πελατείας ανοίγονται με "ερμηνευτικές" εγκυκλίους ή ακόμα πιό απλά με πεζά τηλεφωνήματα από βουλευτικά -υπουργικά γραφεία και απειλές προισταμένων.
Ετσι καταλήξαμε στον τελευταίο (μιάς σειράς νόμων) , νόμο (Ν.3208) ή "κουρελού", που αν ένας από αυτούς που τον ψήφισαν (δικηγόρους, καθηγητές νομικής , συνταγματολόγους κλπ) τον έχει διαβάσει όλο, εγω δέχομαι να κρεμαστώ στην Πάρνηθα. Αν κανένας έχει απορίες για τις φωτιές και την κατάσταση των δασών στην χώρα ας προσπαθήσει να τον διαβάσει, έστω τα δέκα πρώτα άρθρα. Παρεπιπτοντως ο νόμος είναι μεν σε ισχύ, αλλά επίσης δεν είναι, επειδή εκρεμμεί εδώ και κάτι χρόνια αίτηση αναίρεσης λόγω αντισυνταγματικότητας στο συμβούλιο της Επικρατείας. (Με το πάσο σας παιδιά- τι σημασία έχουν μερικές δεκάδες χιλιάδες πράξεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα ανα την επικράτεια).
Σε ότι αφορά εμένα το αποτέλεσμα είναι να ξέρει η δεκάχρονη κόρη μου τι είναι δασος και εγω, μετά από δέκα χρόνια σπουδές και άλλη τόση εμπειρία στο αντικείμενο, να χρειάζομαι αρχείο που ξεκινάει από το 1945 και ένα συνταγματολόγο στο τηλέφωνο για να το επιβεβαιώσω.
Σε ότι αφορά τα δάση, το τι σημαίνει αυτό το είδατε στην Πελοπόνησο.

Δεν ξέρω αν συνέβαλα λίγο στην ενημέρωση σας, αλλά καλύτερα ας σταματήσω εδώ πρωτού βγώ εκτός ελέγχου.

kalliopi said...

--Αυτή την περίοδο το άρθρο βολεύει πολλούς από εμάς για να ξανακαθήσουμε στις καρέκλες μας (όχι ότι προλάβαμε να σηκωθούμε δηλαδή).--

Από ποια άποψη το λες αυτό ;

Καλά όλα αυτά που λες, συμφωνώ για την ανεπάρκεια που επικρατεί όχι μόνο στον κρατικό μηχανισμό αλλά και στους ίδιους εμάς τους πολίτες, αλλά το άρθρο δεν επικροτεί τις φωτιές. Λέει όμως ότι ενώ είναι φυσικό φαινόμενο και φυσική διαδικασία αναγέννησης του μεσογειακού δάσους, η ποσότητα και η έντασή τους πλέον από ανθρώπινους παράγοντες καταστρέφουν αυτήν την φυσική δυνατότητα, ερημοποιώντας τελικά ή οικοπεδοποιώντας τα δάση. Ένας επιστήμονας που έχει κάνει μια τέτοια έρευνα δεν είναι "της καρέκλας", γιατί αυτά τα συμπεράσματα έχουν βγει από ζωή σε δάση κι όχι από ένα γραφείο. Ένας επιστήμονας κι ένας γενικώς συνειδητοποιημένος άνθρωπος, δεν προσπαθεί να τρομοκρατεί αλλά να διδάσκει.
Αν δεν μπορεί λοιπόν ένας νόμος, έστω, να συμβάλλει στην πραγματική προστασία του δάσους, τότε ποιος μπορεί ; Αν δεν μπορεί η περιβαλλοντική παιδεία, που σήμερα είναι ανύπαρκτη, ποιος μπορεί;
Είναι εγκλήματα οι καταπατήσεις, σύμφωνοι, αλλά αυτό σημαίνει και ότι θα κρεμάσουμε τους καταπατητές ; Δεν μπορεί, θα υπάρχει κάποια άλλη λύση... Αν πάψει το κράτος-κυβέρνηση να τους δίνει ζωή εν τη καταπατήσει, ίσως να έπαυαν κι αυτοί. Όσο κάποιοι έχουν συμφέροντα απ' αυτά τα δάση που καίγονται, αναδασώνονται βιαστικά και ανεποτελεσματικά, και ξανακαίγονται πάλι, τόσο τα δάση θα συνεχίσουν να καίγονται και η γη να ερημοποιείται.

doctor said...

Απορώ γιατί βλέπω ειδήσεις, πραγματικά απορώ.

Ξέρετε, η συνωμοσιολογία και οι εξωγήινοι εμπρηστές "πουλάνε" στον θρησκόληπτο έλληνα.

doctor

Anonymous said...

Καλλιόπη
Ξαναλέω ότι επι της ουσίας δεν διαφωνώ, ο χρόνος ηταν που με ξένισε λίγο, αν και στην Δασική Υπηρεσία έχει κυκλοφορήσει ευρύτατα και νωρίτερα.
Τα σχετικά με τούς όορυς "από εμάς, και καρέκλες" δεν απευθύνονται φυσικά στον κ. Κωσταντινίδη (που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στον επαγγελματικό μας χώρο).
Απευθύνεται κυρίως στούς πολύ λίγους που ασχολούνται (ναι υπάρχουν) εκεί έξω με τις καταπατήσεις και την προστασία γενικότερα , και ξάχνουν (ψάχνω αν θέλεις) μετα από κάποια χρόνια (και αρκετες πικρές εμπειρίες) ένα "αλλοθι" :(Γενικό δίδαγμα: εντάξει η φύση στο τέλος θα τα καταφέρει από μόνη της και η ισορροπία θα επανέλθει... ας την παρακολουθήσουμε -από τις καρεκλες μας- λοιπόν αφού από προστασία δεν μπορεί να γίνει και τίποτα, αναδάσωση δεν χρειάζεται πουθενά, ουτε για συμβολικούς λόγους, ουτε για να έρθουν σχολεία ούτε.. σωστά? είναι και οινομικότερο, να μην πολυσυχνάζει κόσμος και σε μέρη που δεν πρέπει, και δουλεύουν κάποιοι άλλοι άνθρωποι.
Τέλος πάντων. Ως πρός το τί μπορεί να γίνει, νομίζω ότι ετσι όπως είναι δομημένο το κράτος μας δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Μόνο τηλεοπτικός θόρυβος καθε καλοκαίρι.

Α και ώς προς την παράγραφο σου
"Όσο κάποιοι έχουν συμφέροντα απ' αυτά τα δάση που καίγονται, αναδασώνονται βιαστικά και ανεποτελεσματικά, και ξανακαίγονται πάλι, τόσο τα δάση θα συνεχίσουν να καίγονται και η γη να ερημοποιείται."

Πρέπει να παρατηρήσω ότι μάλλον έχει λάθος εικόνα, αυτά που καίγονται είναι συνήθως δάση που έχουν αναγεννηθεί φυσικά (μετά από φωτιά ή φυσική αναγέννηση), διότι απλούστατα δεν γίνονται ουσιαστικά αναδασώσεις για οικονομικούς λόγους (πεζό αλλά αληθινό) εδώ και παρα-παρα πολλά χρόνια.

Αυτό που λέω από την αρχή είναι πως το πραγματικό προβλημα με τις καμμένες εκτάσεις είναι η προστασία τους (αφού λεφτά για να τις αναδασώσουμε δεν έχουμε , ούτε πρόκειται να βρούμε, είτε είναι σωστό είτε όχι, είτε μας αρεσει είτε όχι).

kalliopi said...

Ανώνυμε
Το δίδαγμα δεν είναι το εντάξει ας παρακολουθούμε την καταστροφή, αφού δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Και σίγουρα το άρθρο και η λογική του δεν είναι πεσιμιστική. Είναι υπέρ της πρόληψης και εξηγεί το ότι η φωτιά είναι ένα φυσικό φαινόμενο και θα πρέπει να μάθουμε όλοι πώς να τη προλαμβάνουμε, όταν ξέρουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό προκαλείται από ανθρώπινη αμέλεια. Το δίδαγμα λοιπόν είναι κατ’ εμέ να αφήσουμε τις τυποποιημένες φράσεις που μας έχουν υποβληθεί από την τηλεόραση και από κάποιους ανθρώπους που προσπαθούν να μας τρομοκρατούν, και να δούμε ψύχραιμα και με καθαρό νου τι συμβαίνει και τι μπορεί να γίνει γι’ αυτό που συμβαίνει. (Σ’ αυτό αναφέρεται και το Πρόληψη των δασικών πυρκαγιών )
Το ότι δεν γίνονται αναδασώσεις δεν μου προκαλεί εντύπωση, διότι και να γίνονται είναι χωρίς μελέτη, απλά για τα μάτια του κόσμου, και οι περισσότερες καταλήγουν σε αποτυχία.
Ας συνεργαστούν λοιπόν κάποιοι ειδικοί του θέματος να δουν τι μπορεί να γίνει για να ενημερωθεί ο κόσμος και ας αφήσουμε αυτά τα σχόλια για το ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Μπορούν να γίνουν πολλά αρκεί να το θέλουμε και να μην το βάζουμε κάτω. Η τρομοκρατία βέβαια λειτουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο, δηλαδή χάνεις κάθε ελπίδα και ακόμα και κάθε λογική για ν’ αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα και το αφήνεις ανεξέλεγκτο λέγοντας «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα» ή κάνοντας σπασμωδικές κινήσεις που χειροτερεύουν το πρόβλημα.
Συμφωνώ στο ότι πρώτιστο μέλημα είναι η προστασία του δάσους, να μην ξεχνάμε όμως ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε διαρκώς από κάποιους «άλλους» να φτιάξουν τα πράγματα, είναι στο χέρι όλων να αλλάξουμε, να προστατεύουμε και να ενημερώνουμε το κοντινό μας ανθρώπινο περιβάλλον, έτσι ώστε να αλλάξει έστω και λίγο αυτή η πεσιμιστική οπτική των πολλών.
Είναι πολύ άσχημο, αν όχι καταστροφικό για τις ψυχές των νέων παιδιών, να ακούνε τέτοια πεσιμιστικά λόγια από τους ενήλικες αυτού του κόσμου. Τα νέα παιδιά είναι ικανά για πάρα πολλά και καλό είναι να τους δίνουμε περισσότερο το λόγο και να ακούμε τι έχουν να μας πουν.
Σας καταλαβαίνω, είστε απογοητευμένος και όχι χωρίς λόγο. Είναι πολύ θλιβερό να βλέπεις τη φύση να καίγεται και ακόμα και τους ανθρώπους να παγιδεύονται και να πεθαίνουν από τη φωτιά και να χάνουν καλλιέργειες και περιουσίες, και παρ’ όλ’ αυτά να μην γίνεται τίποτα, όμως είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να αντιμετωπιστεί, και αυτό θέλουμε αντί των πεσιμιστικών σχολίων.

Anonymous said...

Etsi e;inai vevaia, allios meta,
einai dyskolo na ta diorthoseis
opos edo

Unknown said...

Σας ευχαριστώ πολύ για την αναφορά του ονόματος του πατέρα μου του Δασολογου Αλέξη Καραλιβανου. Με συγκίνησε πάρα πολύ διότι έχει φύγει από την ζωή πριν σχεδόν 11 χρόνια. Διαβάζοντας το εξαιρετικό αυτό άρθρο ήταν σαν να διάβαζα τα λόγια του και τις σκέψεις του. Έτσι ακριβώς εκφραζοταν και ο ίδιος...Καλή συνέχεια... Ευαγγελία Καραλιβανου

kalliopix said...

K. Eυαγγελία Καραλιβάνου
με συγκινήσατε κι εμένα πάρα πολύ.
Να είστε καλά
Φιλικά. Καλλιόπη