Friday, July 14, 2006

Mακροβιοτική


Τι είναι η Μακροβιοτική;

Η Μακροβιοτική αφορά τη δημιουργία της ισορροπίας σε κάθε πτυχή της ζωής σας. Ασχολείται με την εξερεύνηση της σχέσης μεταξύ της φυσικής υγείας σας και της συναισθηματικής, διανοητικής και πνευματικής υγείας σας. Ακόμη η Μακροβιοτική είναι η κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ της υγείας, της ευτυχίας και της συνολικής ελευθερίας. Αλλά δεν είναι βεβαίως μια άκαμπτη διατροφή. Με την απλή μακροβιοτική γνώση, μπορείτε να αντιληφθείτε τα διαφορετικά αποτελέσματα και τις ενέργειες των διαφορετικών τροφίμων, και να λάβετε έπειτα συνειδητά, τις προσωπικές διαιτητικές αποφάσεις σας. Πιο συγκεκριμένα, με τη Μακροβιοτική μπορείτε να μάθετε πώς ορισμένα τρόφιμα δημιουργούν την ισορροπία και πώς ορισμένα τρόφιμα αναστατώνουν την ισορροπία, μέσα στο σώμα σας. Για να εκφράσουν καλύτερα αυτή την κατανόηση, οι μακροβιοτικές διδασκαλίες χρησιμοποιούν τους όρους «yin» και «yang».

Yin και Yang
Τα Yin και yang είναι οι δύο πιο βασικές ενέργειες, παρούσες όχι μόνο στα τρόφιμα, αλλά παντού στο σύμπαν. Αυτές οι δύο δυνάμεις είναι αντίθετες και ανταγωνιστικές, αλλά επίσης είναι ταυτόχρονα και συμπληρωματικές. Το yin είναι η επέκταση, η εξωτερική δύναμη και το yang είναι η συστολή, η προς τα κάτω δύναμη. Η ενέργεια του yin είναι δροσερή και παθητική, ενώ του yang είναι καυτή και ενεργητική. Ο ήλιος, η ημέρα και το καλοκαίρι είναι όλα yang, ενώ το φεγγάρι, η νύχτα και ο χειμώνας είναι όλα yin. Οι οργανισμοί μας ισορροπούν συνεχώς τις yin και yang ενέργειες που προέρχονται από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Εάν πάρα πολύ yang εισέλθει στο σώμα, το σώμα επιζητά περισσότερο yin. Επιπλέον, εάν καταναλώσουμε πάρα πολύ yin, κατόπιν θα ξανακινηθούμε προς το yang. Όμως ποια είναι τα yin και τα yang τρόφιμα; Ίσως είναι καλύτερα να το σκεφτούμε από την άποψη των επεκτατικών και συσταλτικών ενεργειών. Εάν π.χ. πιείτε ένα μπουκάλι κρασί, πώς αισθάνεστε έπειτα; Το οινόπνευμα έχει την εξαιρετικά επεκτατική ενέργεια yin, έτσι δημιουργεί ένα συναίσθημα ελαφρότητας. Εάν φάτε μια μπριζόλα, πώς αισθάνεστε έπειτα; Το κρέας έχει πολύ συμπυκνωμένη, και συγκεντρωμένη ενέργεια yang, έτσι δημιουργεί ένα συναίσθημα βαρύτητας. Το σώμα σας θα επιδιώξει πάντα να δημιουργήσει και να διατηρήσει την ισορροπία ό,τι τρόφιμα και αν τρώτε. Όταν τρώτε κάτι που είναι ακραίο yin, αισθάνεστε να σύρεστε προς το ακραίο yang. Γι' αυτό το κρασί και το κρέας συχνά σερβίρονται μαζί. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη νέα γνώση, πολλοί άνθρωποι ίσως αναρωτηθούν, «γιατί λοιπόν να μη φάω οτιδήποτε αφού το σώμα μου θα επιδιώξει από μόνο του και φυσικά, την ισορροπία;» Το πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι η εδραίωση της ισορροπίας είναι δυσκολότερη για τον οργανισμό μας όταν τρώμε ακραία τρόφιμα επειδή πρέπει να τα «υπεραποζημιώσουμε». Οι περισσότεροι από μας έχουν νιώσει την εμπειρία της ενστικτώδους εναλλαγής μεταξύ των «πρόχειρων» γλυκών snack όπως τα μπισκότα, και των αλμυρών όπως τα τσιπς πατάτας. Τα μπισκότα, λόγω του επεξεργασμένου αλευριού και της ραφιναρισμένης ζάχαρής τους, είναι ακραία yin και τα τσιπς, πρωτίστως λόγω του ραφιναρισμένου αλατιού τους, είναι πολύ yang. Έτσι βρισκόμαστε παγιδευμένοι σε αυτόν τον φαύλο κύκλο εξισορρόπησης αυτών των ακραίων ενεργειών, που δεν φαίνεται να τελειώνει ποτέ! Η ιδέα της Μακροβιοτικής είναι να καταναλωθούν τρόφιμα που είναι εγγενώς ισορροπημένα, ή να είναι κοντά στο σημείο ισορροπίας. Και με την κατάλληλη προετοιμασία των τροφίμων και τους διάφορους συνδυασμούς τους, μπορείτε εύκολα να δημιουργήσετε ισορροπημένα γεύματα. Παραδείγματος χάριν, τα περισσότερα λαχανικά είναι ελαφρώς yin. Το μαγείρεμά τους, εντούτοις, τα κάνει περισσότερο yang. Και η προσθήκη μικρής ποσότητας αλατιού τούς δίνει περισσότερη ενέργεια yang. Έτσι με την κατάλληλη προετοιμασία, τα λαχανικά και τα περισσότερα άλλα φυσικά τρόφιμα γίνονται ισορροπημένα. Όταν τρώτε ισορροπημένα γεύματα, το σώμα σας λειτουργεί αποτελεσματικά, το μυαλό σας γίνεται καθαρότερο και οι συγκινήσεις σας σταθεροποιούνται. Όταν εντούτοις τρώτε ακραία τρόφιμα, το σώμα σας πρέπει να εργαστεί πολύ σκληρά για την αποκατάσταση της ισορροπίας. Συνεπώς, παράγονται πολλές «απόβλητες» ουσίες στο σώμα, το αίμα γίνεται πολύ όξινο και γίνεστε τρωτοί στην ασθένεια.

Η μακροβιοτική διατροφή
Η ιδέα μιας «τυποποιημένης» μακροβιοτικής διατροφής είναι κάπως παραπλανητική επειδή η «πιο κατάλληλη» διατροφή είναι διαφορετική για κάθε πρόσωπο. Εξαρτάται από πολλά πράγματα συμπεριλαμβανομένου του κλίματος όπου ζει κάποιος, την εποχή, την τωρινή υγεία του και τη διατροφική ιστορία του, και επίσης τις προσωπικές ανάγκες και τους στόχους του. Εντούτοις, ο άνθρωπος έχει εξελιχθεί έχοντας μια διατροφή βασισμένη ολόκληρη στα ακατέργαστα σιτηρά ή τους σπόρους, που συμπληρώνεται με τα τοπικά και εποχιακά λαχανικά και τα όσπρια. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα μπορούν να βρουν την ισορροπία τρώγοντας κατά 40-50% αυτά τα μη κατεργασμένα σιτηρά, κατά 25-40% λαχανικά και κατά το υπόλοιπο όσπρια, θαλάσσια λαχανικά και διάφορα άλλα τρόφιμα.

Ξεκινώντας
Υπάρχουν λίγα βασικά στοιχεία που θα χρειαστείτε, και το πρώτο είναι ένα καλό μαχαίρι. Συστήνω τα μαχαίρια λαχανικών της εταιρίας NHS, που κατασκευάζονται στην Ιαπωνία. Μπορείτε να τα βρείτε στο διαδίκτυο. Μια ξύλινη επιφάνεια κοπής είναι επίσης απαραίτητη. Οι γυάλινες και οι πλαστικές επιφάνειες κοπής θα χαλάσουν γρήγορα τα μαχαίρια σας. Είναι σημαντικό να υπάρξει τουλάχιστον ένα καλό, βαρύ σκεύος για το μαγείρεμα των σπόρων και των φασολιών. Τα σκεύη μαγειρικής Le Creuset είναι τα καλύτερα, αλλά και τα τυποποιημένα σκεύη χυτοσιδήρου είναι επίσης πολύ καλά.

Σιτηρά
Υψηλά σε σύνθετους υδατάνθρακες, τα ακατέργαστα σιτηρά παρέχουν την άφθονη, μακράς διαρκείας ενέργεια προάγοντας την ηρεμία των νεύρων και καθαρίζοντας τη σκέψη. Αρκετά διαφορετικά από τα επεξεργασμένα σιτηρά όπως το άσπρο ρύζι και το άσπρο αλεύρι, τα ακατέργαστα, απαιτούν το λεπτομερές μάσημα για την κατάλληλη πέψη και τη θρεπτική απορρόφηση. Το καφετί ρύζι, το κριθάρι, η κινόα και το κεχρί είναι άριστα σιτηρά για καθημερινή χρήση. Το μακροβιοτικό μαγείρεμα χρησιμοποιεί επίσης μερικά προϊόντα αλευριού συμπεριλαμβανομένων των noodles από ακατέργαστα σιτηρά και της polenta.

Λαχανικά
Βρείτε αξιόπιστους πωλητές φρέσκων λαχανικών τα οποία καλλιεργούνται χωρίς χημικά φυτοφάρμακα ή λιπάσματα. Κατά την επιλογή των λαχανικών, ευνοήστε πάντα τις τοπικές και εποχιακές ποικιλίες. Με την κατανάλωση πολλών ποικιλιών ριζών, λαχανικών που αναπτύσσονται στο ύψος του εδάφους και φυλλωδών λαχανικών, μεγιστοποιείτε το εύρος εισαγωγής θρεπτικών ουσιών στον οργανισμό σας. Κοινά λαχανικά / ρίζες είναι τα καρότα, τα ραπανάκια και οι παστινάκες. Μερικά κοινά επίγεια λαχανικά είναι το λάχανο, το μπρόκολο, και τα αγγούρια. Τα φυλλώδη λαχανικά περιλαμβάνουν το κατσαρό λάχανο, το μαρούλι και τα βλίτα.

Φασόλια και προϊόντα φασολιών
Τα φασόλια είναι καλές πηγές λευκώματος, λίπους και υδατανθράκων. Είναι επίσης πλούσια σε κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες Β. Τα καλύτερα φασόλια για συχνή χρήση είναι τα φασόλια aduki επειδή είναι εύκολο να αφομοιωθούν, αποτοξινώνουν ιδιαίτερα και ωφελούν τα νεφρά. Τα προϊόντα φασολιών όπως τα tofu και tempeh είναι επίσης εύκολα εύπεπτα, και άριστες πηγές διατροφής.

Θαλάσσια λαχανικά
Τα λαχανικά της θάλασσας περιέχουν δέκα έως είκοσι φορές πιο πολλά μεταλλικά στοιχεία από τα λαχανικά της γης. Είναι επίσης πηγές άφθονου λευκώματος και βιταμινών. Πολλοί άνθρωποι αντιδρούν αν κάποιος τους προτείνει να φάνε φύκια, αλλά οι περισσότερες ποικιλίες είναι εύγευστες και είναι αρκετά εύκολο να συνδυαστούν με σιτηρά, λαχανικά, και φασόλια. Τα θαλασσινά φύκια κombu, arame, hijiki, και wakame, όλα, χρησιμοποιούνται συχνά στο μακροβιοτικό μαγείρεμα.

Chris Clark
Ο Chris Clark ασχολείται με την μακροβιοτική διατροφή, μαγειρεύει στο Triopetra Yoga Retreat και είναι ο δημιουργός του Miso Hungry (www.misohungry.org/). Σύντομα σε συνεργασία με τον Γιάννη Μονογυιό θα εκδώσουν ένα βιβλίο για την μακροβιοτική από τις εκδόσεις Άγνωστο.
Πηγή: περιοδικό Yoga World-Τεύχος 6

1 comment:

ecoChris said...

Σ’ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και για τη τιμή που μου έκανες να με βάλεις στη πρώτη θέση των links σου.

Η επίσκεψη σου στο blog ήταν μια ευχάριστη έκπληξη γιατί έγινε η αφορμή να ανακαλύψω το αισθητικά άψογο και έγκυρο δικό σου blog. Θα το διαβάζω ανελλειπώς.