Wednesday, September 27, 2006

Δίαιτα και Διαλογισμός



από τον Swami Jnaneshvara Bharati

Υπάρχουν τόσες πολλές συμβουλές «εκεί έξω» σχετικά με την τροφή και την δίαιτα που μπορεί να γίνει ζάλη το να τις ακολουθείς. Αυτό το άρθρο δεν προορίζεται να αντικαταστήσει όλες τις πληροφορίες και την έρευνα που βρίσκεται πίσω από αυτές. Ούτε υπάρχει η πρόθεση εδώ να εισέλθουμε σε διαμάχες σχετικά με το ποια δίαιτα είναι καλύτερη από κάποια άλλη. Αντιθέτως, η πρόθεση εδώ είναι να μοιραστούμε μερικές απλές, σαφείς ιδέες, που μπορεί να έχουν κάποιο θετικό αποτέλεσμα στον διαλογισμό και στην υγεία εν γένει. Όποιες κι αν είναι οι ατομικές μας καταστάσεις και οι τωρινές μας συνήθειες, έχει πολύ μεγάλη σημασία να διερευνούμε τον τομέα της δίαιτας έτσι ώστε να έχουμε την δυνατότητα να παίρνουμε σοφές αποφάσεις. Η τροφή που τρώμε έχει αναμφιβόλως συνέπειες στο σώμα, το μυαλό και τα συναισθήματα, και διαδοχικά επηρρεάζει και τον διαλογισμό μας.

Τροφή και οι τέσσερις αρχέγονες ορμές: Στην γιόγκα, η επιθυμία για διατροφή είναι μια από τις τέσσερις ορμές για τροφή, ύπνο, σεξ και αυτο-συντήρηση. Η σοφή ρύθμιση της τροφής και των άλλων βασικών παρορμήσεων είναι ένα σημαντικό κομμάτι βάσεως για τον διαλογισμό.

Η τροφή είναι για τα κύτταρα, όχι για «εμένα»: Αυτός ο κανόνας από μόνος του θα κάνει έναν μακρύ δρόμο προς την ανάπτυξη ενός πλαισίου στο νου συντελώντας σε καλή δίαιτα. Μπορεί να φαίνεται ότι η τροφή είναι για κάποιον που ονομάζεται «εγώ», και ότι εγώ θέλω αυτό ή εκείνο,ή εγώ χρειάζομαι αυτό ή εκείνο. Είναι τεκμηριωμένο ότι υπάρχουν 10 - 50 τρισεκατομμύρια κύτταρα στο ανθρώπινο σώμα. Τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στις τροφές είναι για αυτά. Η τροφή δεν εισέρχεται για όφελος της προσωπικής μας ταυτότητας. Διατηρώντας μια σταθερότητα, μέσω μιας ήπιας συνειδητότητας ότι, «Η τροφή είναι για τα κύτταρα, όχι για εμένα», θα κρατήσει τις αποφάσεις για δίαιτα σε κατάλληλη διάσταση.

Άλλαξε το «Εγώ θέλω» σε «Αυτά θέλουν»: Όταν λέμε «Θέλω αυτή ή εκείνη την τροφή», ποιος είναι αυτός που κάνει αυτή την δήλωση; Ακόμη και αν δεχτούμε ότι η τροφή είναι για τα κύτταρα, είμαστε ακόμη προσκολλημένοι με το γεγονός ότι κάποιος μέσα μας θέλει να φάει αυτή την τροφή. Ποιός είναι αυτός; Είναι το μοτίβο της σκέψεως, η επιθυμία αυτή καθ’ εαυτή που θέλει να εκφράσει τον εαυτό της μέσω της κατανάλωσης της τροφής. Αυτός ο κανόνας σχετίζεται όχι μόνο με την τροφή, αλλά με όλα που το εσωτερικό μας θέλει, επιθυμεί, ποθεί, έλξεις ή αντιπάθειες. Αλλά εδώ, μιλάμε για την τροφή. Αναγνωρίζοντας ότι η επιθυμία αυτή καθ’ εαυτή ή «Αυτή» θέλει να φάει ή να τραφεί, τότε έχουμε ακόμη έναν χρήσιμο κανόνα για να έχουμε στο νου μας κάθε φορά. Έτσι, έχουμε δύο συνδυαστικούς κανόνες, ότι η τροφή είναι για τα κύτταρα, και ότι η επιθυμία είναι μοναδική, ως ο ίδιος ο υποκινητής της.

Λιμοκτονώντας για θρεπτικά συστατικά: Αφού συνειδητοποιήσουμε ότι η τροφή είναι για τα κύτταρα, κι ότι η επιθυμία για ξεχωριστή τροφή είναι μοναδική, ανεξάρτητη από «εμένα» ως προσωπική ταυτότητα, υπάρχει επίσης η πραγματικότητα ότι πολλές επονομαζόμενες τροφές στερούνται σε μεγάλο βαθμό τα θρεπτικά συστατικά. Αν τα κύτταρα δεν παίρνουν επαρκή ποσότητα θρεπτικών συστατικών από τις τροφές που τρώμε, το εσωτερικό μας σύστημα μας οδηγεί στο να τρώμε όλο και πιο πολλές τροφές σε μια μάταιη προσπάθεια να πάρει θρεπτικά συστατικά από ανεπαρκείς σε θρεπτικά συστατικά τροφές. Μπορεί κυριολεκτικά να λιμοκτονούμε, ενώ είμαστε υπέρβαροι. Συνεπώς, πρέπει να είμαστε επιμελείς στο να τρώμε υγιεινές, ανεπεξέργαστες, ποιοτικές τροφές, πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Όταν τα κύτταρα δέχονται ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά, υπάρχει μικρότερη επιθυμία για όλο και περισσότερη τροφή.

Τρώμε τροφές, όχι συστατικά: Όταν μιλάμε για υδατάνθρακες, πρωτεϊνες, ίνες, βιταμίνες και μέταλλα, κ.α., οι ερωτήσεις για δίαιτα μπορεί να είναι κάπως μπερδεμένες. Ένας λόγος μπερδέματος είναι ότι δεν τρώμε αυτά τα συστατικά, ως τέτοια. Αντιθέτως, αυτό που τρώμε είναι η τροφή. Αν σκεφτόμαστε με εκφράσεις των τροφών που τρώμε, τότε η όλη διαδικασία γίνεται πολύ ευκολότερη. Δεν είναι ότι δεν ενδιαφερόμαστε για τα συστατικά, που είναι αρκετά ωφέλιμα. Αντιθέτως, μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε την τροφή αυτή καθ’ εαυτή. Για παράδειγμα, μαθαίνουμε να τρώμε φρέσκα λαχανικά, κι όχι απλά για να απορροφήσουμε μια σειρά από θρεπτικά συστατικά που περιέχονται μέσα στα λαχανικά.

Τι να τρώμε: Σ’ αυτό το φως, η δίαιτα γίνεται απλή. Φάτε ένα συνδυασμό από φρέσκα λαχανικά, μια ποικιλία οσπρίων, και ανεπεξέργαστα δημητριακά, όπως ανεπεξέργαστο καστανό ρύζι, μαζί με κάποια φρέσκα φρούτα, κάνοντάς το αυτό κάθε μία μέρα. Ορίστε – η ουσία μιας καλής δίαιτας για διαλογισμό και υγεία σε μία μόνο πρόταση! Δεν είναι αλήθεια ότι ο καθένας από μας ήδη το ξέρει αυτό; Δεν είναι αλήθεια ότι η δίαιτα δεν είναι τόσο πολύπλοκη τελικά;

•Λαχανικά: Ένας συνδυασμός πράσινων, κίτρινων, και άλλων λαχανικών παρέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά. Η κοινή λογική οδηγεί σε μια ωραία ισορροπία αυτών.



•Φασόλια/Όσπρια: Τα φασόλια είναι γεμάτα με θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, που βοηθούν σε μεγάλο βαθμό την πέψη. Είναι επίσης μια έξοχη πηγή πρωτεϊνών.



•Καστανό ρύζι ή αντίστοιχο: Τα πλήρη δημητριακά όπως το καστανό ρύζι ή το μπασμάτι παρέχουν βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες.



Μπαχαρικά: Αν ο συνδυασμός των λαχανικών, των οσπρίων και των δημητριακών φαίνεται βαρετός ή άγευστος για τον ουρανίσκο σας (κι έχετε πρόβλημα με το να ζείτε με τον κανόνα ότι η τροφή είναι μόνο για τα κύτταρα), είναι εξαιρετικά χρήσιμο να πειραματιστείτε με πολλά διαφορετικά μπαχαρικά για να προσφέρετε μια γευστική ποικιλία. Με δημιουργικούς συνδυασμούς μπαχαρικών, το βασικό γεύμα μπορεί να πάρει ό,τι γεύση θέλετε. Μερικά από τα μπαχαρικά μπορούν να παρέχουν θρεπτική αξία, και αυτή είναι μια άλλη περιοχή για έρευνα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να διαφωνήσουν στο ότι τα βαριά μπαχαρικά δεν είναι ωφέλιμα, αλλά είναι προτιμότερο να έχεις τις υγιεινές ουσιαστικές τροφές, ακόμη κι αν κάποιος το βρίσκει απαραίτητο να χρησιμοποιήσει πολλά μπαχαρικά.

Νερό: Πίνετε κατάλληλη ποσότητα νερού. Το να παίρνετε δύο ποτήρια νερό σε θερμοκρασία δωματίου νωρίς το πρωί είναι πολύ ωφέλιμο. Αν δεν είστε συνηθισμένοι σ’ αυτό, μπορεί να σας πάρει λίγες μέρες για να το συνηθίσετε. Απλά πιείτε το νερό λίγο γρήγορα, χωρίς όμως να προκαλέσετε φούσκωμα. Η πρακτική αυτή του πρωινού νερού θα καθαρίσει κάποιες από τις τοξίνες των συστημάτων σας, και θα προκαλέσει περίσταλση, την κίνηση των μυών που καθαρίζει τα έντερα. Τότε, μερικές ώρες αργότερα, πάρτε το πρώτο γεύμα της ημέρας. Ένα σημάδι ότι ήπιατε αρκετό νερό είναι τα ούρα να ρέουν καθαρά, εκτός μετά από έναν μακρύ ύπνο, στην διάρκεια του οποίου δεν ήπιατε καθόλου υγρά.

Πρόσθεση παρά αφαίρεση: Η διδαχή του να μην τρώμε πολλά λίπη ή σάκχαρα είναι μια υπόδειξη βασισμένη στην αφαίρεση. Για το νου, αυτό μπορεί να είναι κάπως σαν το παλιό ρητό που λέει: «Μην σκέφτεσαι έναν ροζ ελέφαντα». Αν το κάνεις αυτό, το μόνο που σκέφτεσαι είναι ροζ ελέφαντες. Αν ψάχνεις μόνο να αποκλείσεις κάτι από την δίαιτα, τότε τι απομένει από το νου να διαλέξει; Δεν έχουμε δώσει στο νου καμία οδηγία για το τι πρέπει να εισάγει στο στόμα και στο στομάχι. Αν, αντίθετα, δίνουμε στον εαυτό μας οδηγίες σαν το παλιό ρητό που λέει: «Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα», τότε έχουμε σίγουρα δώσει στο νου οδηγίες, που βασίζονται στην πρόσθεση. Προσθέτεις τα καλά πράγματα στην δίαιτά σου. Οπότε, καλύτερα από το να λες στο νου σου τι να μην κάνει, πάρε μια σταθερή απόφαση ότι θα τρως συγκεκριμένες τροφές καθημερινά. Υποσχέσου στον εαυτό σου ότι θα τρως φρέσκα λαχανικά, φρέσκα φρούτα, όσπρια, ανεπεξέργαστα δημητριακά καθημερινά, χωρίς εξαίρεση. Τότε, ίσως το άλλο, η αφαίρεση, αρχίσει να πέφτει από μόνο του, ή τουλάχιστον πιο εύκολα.



Μη διαθέσιμα σε εστιατόρια: Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να δεχτούμε το γεγονός ότι ένας συνδυασμός από φρέσκα λαχανικά, όσπρια και ανεπεξέργαστα δημητριακά είναι ουσιαστικά μη διαθέσιμα σε πολλά, αν όχι στα περισσότερα εστιατόρια. Το να μην κατανοήσουμε και δεχτούμε αυτή την πραγματικότητα μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγάλη απογοήτευση, σαν να είναι δεδομένο ότι είμαστε ικανοί να βρούμε μια καλή επιλογή τροφών από ένα μενού που δεν προσφέρει αυτές τις επιλογές.

Θρέψη και καθαρισμός: Οι δύο λειτουργίες της θρέψεως και του καθαρισμού δουλεύουν μαζί. Η καθεμία από αυτές έχει δύο πολικότητες. Έτσι, μπορούμε να φάμε μια τροφή που είναι ή όχι θρεπτική, και μπορούμε να φάμε μια τροφή που εύκολα χωνεύεται και διευκολύνει τον καθαρισμό και την αποτοξίνωση, ή μπορούμε να φάμε μια τροφή που είναι δύσπεπτη και εμποδίζει τον καθαρισμό και την αποτοξίνωση. Είναι πολύ ωφέλιμο να έχουμε στο νου μας αυτές τις δύο απλές ερωτήσεις όταν επιλέγουμε τροφές:

1.Παρέχει καλή θρέψη;

2.Διευκολύνει τον καθαρισμό;


Φάτε την καλή τροφή πρώτη: Είναι εύκολο να ξεκινήσουμε την ημέρα μ’ ένα βιαστικό πρωινό, στα μέσα του πρωινού να πάρουμε ένα ανθυγιεινό κολατσιό, σκεπτόμενοι ότι θα φάμε μια καλύτερη τροφή αργότερα μέσα στην ημέρα, όταν έχουμε περισσότερο χρόνο. Μερικές φορές το αργότερα δεν έρχεται ποτέ. Ένας τρόπος να εξισσοροπήσουμε αυτή την τάση είναι να φάμε πρώτα την καλή τροφή, καθυστερώντας την υποδεέστερη τροφή για αργότερα. Πιθανώς το αργότερα δεν θα έρθει ποτέ, και θα ανακαλύψουμε ότι δεν θα φάμε την υποδεέστερη τροφή.

Φανταστείτε ότι σηκωθήκατε το πρωί και πήρατε ένα ζαχαρώδες, αλμυρό πρωινό με δημητριακά. Αργότερα, στα μέσα του πρωινού, πήρατε ένα νόστιμο ψωμί που φτιάχτηκε από λευκό αλεύρι και ζάχαρη. Μετά, πήρατε ένα ανθυγιεινό γεύμα σ’ ένα από αυτά τα εστιατόρια που δεν έχουν φρέσκα λαχανικά, όσπρια και φαγητά με ανεπεξέργαστα δημητριακά. Μετά, νωρίς το απόγευμα, πήρατε άλλο ένα από αυτά τα αμφισβητούμενα κολατσιά. Είναι πολύ εύκολο να νομίζουμε ότι θα πάρουμε την καλή τροφή το βράδυ, στο δείπνο, όταν έχουμε περισσότερο χρόνο να μαγειρέψουμε με την ησυχία μας στο σπίτι. Μπορεί να μην κατορθώσουμε ποτέ να φάμε το καλό φαγητό, σκεπτόμενοι ότι τώρα θα φάμε αυτό, μετά το άλλο φαγητό στην διάρκεια της ημέρας, κι έτσι θα παραφάμε. Μια λύση είναι να διδάξουμε στο νου να τρώει την καλή τροφή πρώτα. Ξεκινήστε την ημέρα με υγιεινή τροφή, και πάρτε υγιεινά κολατσιά αργότερα. Μπορεί τότε να ανακαλύψετε ότι δεν υπάρχει πολύς χώρος για τις υποδεέστερες τροφές.

Αφήστε το Buddhi να γίνει οδηγός σας: Από τις τέσσερις καταστάσεις του νου, το Buddhi είναι η πλευρά που γνωρίζει, κρίνει και αποφασίζει. Συχνά, αυτή η ικανότητα του νου είναι θολωμένη από την συνηθισμένη εσωτερική φασαρία των έλξεων και των αντιπαθειών. Οι πράξεις καταντούν ασήμαντες, όντας οι απλές εξαντλήσεις των ασυνείδητων διανοητικών καταστάσεων. Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για τις διατροφικές sadhana (πρακτικές) είναι να καλλιεργήσουμε την διαύγεια του Buddhi, γινόμενοι περισσότερο ενημερωμένοι στο τι είναι ωφέλιμο και τι όχι. Κυριολεκτικά ρωτήστε τον εαυτό σας, «Είναι αυτό ωφέλιμο ή μη ωφέλιμο;». Η εσωτερική σοφία σας του Buddhi έχει πραγματικά καλή δυναμική, ανεξάρτητα από επιφανειακού επιπέδου πράξεις, ομιλία ή από την διαδικασία σκέψεως. Καλλιεργείστε αυτή την πλευρά του νου σταδιακά, ήπια, τρυφερά, μέσω επίμονης και συγκεντρωμένης μάθησης ώστε να ακούτε και να πράττετε με αυτή την εσωτερική σοφία.

Ο απλότερος διαλογισμός

Υπάρχει μια ιστορία που πάει κάπως έτσι:



Κάποτε, ένας μαθητής πήγε σ’ έναν μεγάλο σοφό για να ρωτήσει για το νόημα της ζωής και για το πώς θα επιτύχει την άμεση εμπειρία του Ανώτερου.

Έκανε την ερώτησή του, αλλά ο σοφός δεν έδωσε απάντηση. Απλώς καθόταν εκεί.

Ξανά, ο μαθητής ρώτησε για το πώς θα βρει και πώς θα εκπληρώσει τον Σκοπό της ζωής. Ξανά, ο σοφός απλώς καθόταν εκεί.

Ο μαθητής δοκίμασε διαφορετικές λέξεις, και τον παρακάλεσε με μεγάλο συναίσθημα. Ο σοφός καθόταν εκεί, όπως και πριν.

Τελικά, ο μαθητής απογοητεύτηκε, και φώναξε, με θυμωμένο τόνο, «Γιατί δεν μου απαντάς!»

Ο σοφός χαμογέλασε, και είπε, «Σου έχω απαντήσει, αλλά δεν άκουγες. Η ερώτηση που αναζητάς μπορεί να βρεθεί μόνο στην Σιωπή.»

Το να κάθεσαι εν γαλήνη και εν σιωπή ακόμη και για λίγα λεπτά κάθε μέρα είναι πολύ ωφέλιμο.

Είθε να βρεις την σιωπή που οδηγεί στην Σιωπή.

Swami Jnaneshvara



Πηγή:
  • Diet and Meditation
  • 7 comments:

    Anonymous said...

    bonjour! ένα ωραίο άρθρο ολιστικής φιλοσοφίας, όμως δύσκολο να εφαρμοστεί ...πρέπει κάποιος να πειστεί πρώτα, να αποδεχθεί έναν άλλο τρόπο ζωής (η διατροφή είναι μια από τις παραμέτρους).
    Πάντως kalliopi, υπάρχουν και πρακτικές δυσκολίες. Εδώ και δύο χρόνια αγοράζω λαχανικά και φρούτα από τη βιολογική λαϊκή στη γειτονιά μου και πολλές φορές τα αγοράζω με το κομμάτι λόγω κόστους! Ακόμα τα τυποποιημένα (αλεύρι, όσπρια, ζυμαρικά) από κατάστημα βιολογικών ή από σούπερ μάρκετ στοιχίζουν τριπλάσια από τα συμβατικά. Ευτυχώς έχω μαλώσει με το κρέας! Στο θεωρητικό συμφωνώ πλήρως, αλλά προσπαθώντας να αφαρμόσω μια ας την πούμε "άλλου τύπου" διατροφή σε μένα και την οικογένεια 'εχω την αίσθηση ότι κινούμαι στα όρια της πολυτέλειας...

    kalliopi said...

    καλημέρα:)
    το οικονομικό θέμα των βιολογικών βασικά είναι ένας μύθος.. και θα σου πω γιατί..

    1ον: γιατί τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στα βιολογικά είναι περισσότερα από τα συμβατικά, οπότε δύο ντομάτες, π.χ., συμβατικές ισοδυναμούν με μία βιολογική. Αυτός είναι και ο λόγος που με το βιολογικό χορταίνεις με λιγότερο φαγητό απ' ό,τι με το συμβατικό.

    2ον: από την στιγμή που δεν εισάγεις στον οργανισμό σου τοξίνες και συντηρητικά, η άμυνα του οργανισμού είναι καλύτερη οπότε επισκέπτεσαι λιγότερο τον γιατρό και δεν χαλάς λεφτά σε φάρμακα κτλ.

    3ον: τα βιολογικά καλλυντικά είναι συμπυκνωμένα οπότε χρειάζεται πολύ λιγότερη ποσότητα και τα έχεις για περισσότερο καιρό.

    4ον: δεν γίνεσαι συμμέτοχος στην μόλυνση του εδάφους και στα κέρδη των μεγαλοεταιριών.

    και 5ον και κυριότερον: ξέρεις τι τρως.

    Στην πραγματικότητα δηλ. δεν είναι τα βιολογικά ακριβά, αλλά τα συμβατικά φθηνά! Και αυτό που ρίχνει τις τιμές είναι τα χημικά φυτοφάρμακα και τα συντηρητικά που είναι πολύ χαμηλής ποιότητας.

    μπορείς να δεις και τον πίνακα σύγκρισης εδώ: http://live-sustainably.blogspot.com/2006/03/blog-post_29.html

    Πάραυτα έχω παρατηρήσει ότι ο κόσμος μπορεί να χαλάει λεφτά για κάθε λογής "άχρηστα" πράγματα και να κόβει από την διατροφή του, που δεν είναι καθόλου σωστό.
    Πολυτέλεια δεν είναι να προσέχουμε τι τρώμε αλλά να έχουμε περισσότερα αγαθά απ' όσα χρειαζόμαστε...

    Το άρθρο βέβαια δεν αναφέρεται σε βιολογικά ή συμβατικά αλλά στον τρόπο κυρίως που μπορούμε να σταματήσουμε να τρώμε υποδεέστερες τροφές (δηλ. λίπη, σάκχαρα, κτλ) κυρίως από ψυχολογική πλευρά :)

    Anonymous said...

    πάλι σεντονάκι θα μου βγεί το σχόλιο, μου φαίνεται θα έρθω μια μέρα να το αναλύσουμε το θέμα! :)
    Πράγματι το άρθρο δεν αναφέρεται στα βιολογικά, όταν όμως προτείνονται λαχανικά και όσπρια, με τα συμβατικά δε γίνεται δουλειά!
    Τις θετικές επιπτώσεις των βιολογικών στον οργανισμό, στην υγεία και στο περιβάλλον καθώς και τη στήριξη σε μικρούς παραγωγους & εταιρίες την κατανοώ πλήρως, διαφορετικά δεν θα κατανάλωνα βιολογικά τρόφιμα...(τα καλλυντικά τα φτιάχνω μόνη μου!)Απλά ήθελα να υπογραμμίσω ότι μια μέση οικογένεια δεν μπορεί (τις περισσότερες φορές) να κάνει ποιοτικότερες επιλογές, ακόμη κι αν το θέλει, γιατί δεν το αντέχει οικονομικά (εντώ στο Ελλάντα τουλάχιστον)..

    kalliopi said...

    ναι, καταλαβαίνω τι λες.. και το ακούω και πολύ συχνά..
    αλλά η αλήθεια είναι ότι αν θέλουμε να αλλάξουμε έναν τρόπο ζωής με έναν άλλο πρέπει να κάνουμε και θυσίες.. που βέβαια στην συγκεκριμένη περίπτωση σε καλό θα μας βγουν!

    Anonymous said...

    καλημέρα, καλό μήνα!
    :-)

    Kallioph said...

    καλημέρα, καλό μήνα και σε σένα :)

    Anonymous said...

    witch of daffodils, oi perissoteres oikogeneies pia exoun apo duo autokinhta... apla o kosmos den 8elei thn *allagh*, auto einai to provlhma panta, to volema.