Κελτίς (Celtis australis L.)

Επιστημονική ονομασία: Celtis australis L.

Οικογένεια: Ulmaceae

Ελληνικό όνομα: Κελτίς

Γενικά: Φυλλοβόλο ανθεκτικό στη μεσογειακή ζώνη φυτό, με σταχτί λείο κορμό. Δένδρο που φθάνει τα 15 μέτρα ύψος και 15 μ. διάμετρο κόμης (κόμη πλατιά). Πιστεύεται ότι είναι ο λωτός των αρχαίων Ελλήνων. Ζει πολλά χρόνια.

Φύλλα: Τα φύλλα είναι γκριζοπράσινα, επιμήκη ή λογχοειδή, οδοντωτά, με διάσπαρτες άσπρες κηλίδες, χωρίς χλωροφύλλη. Η επάνω επιφάνεια διαθέτει σμηριγγώδη τριχίδια και η κάτω πυκνό χνούδι.

Κλιματικές απαιτήσεις: Είναι φυτό ανθεκτικό στις υψηλές θερινές θερμοκρασίες και στην παρατεταμένη ξηρασία. Είναι ευαίσθητο στους όψιμους παγετούς. Χρειάζεται γενικά ήπιους χειμώνες για να ευδοκιμήσει. Προτιμά περιοχές με θερμά καλοκαίρια και πολύ ήλιο.

Εδαφικές απαιτήσεις: Ευδοκιμεί σε εύφορο, γόνιμο, καλοστραγγισμένο, αργιλοπηλώδες έδαφος. Προτιμά χαλικοπαγή και αμμώδη εδάφη. Προσαρμόζεται εύκολα σε ξηρά, αβαθή και φτωχά εδάφη.

Άνθη – καρποί: Συνήθως τα άνθη είναι αρρενοθήλεα, όμως μπορεί λόγω ατροφίας να εμφανίζονται και ως μονογενή. Ανθίζει Μάρτιο – Απρίλιο. Οι καρποί είναι δρύπες που ωριμάζουν Σεπτέμβριο με Οκτώβριο. Είναι συνήθως πολύχρωμοι, εδώδιμοι με γλυκιά γεύση.

Χρησιμότητα: Το ξύλο της είναι κιτρινοκαστανό, ως γκριζωπό. Παρά τη σκληρότητά του είναι εύκαμπτο. Χρησιμοποιείται για την κατασκευή, οργάνων μουσικής, μπαστουνιών και για καλάμια ψαρέματος. Είναι πολύ ανθεκτικό σε προσβολές μυκήτων. Μόνο μερικές φορές ορισμένες αφίδες μπορεί να δημιουργήσουν μικροπροβλήματα.

Προτάσεις αναδασώσεων: Είναι είδος που προσαρμόζεται πολύ εύκολα σε διάφορα περιβάλλοντα. Αντέχει σε ψυχρά, θερμά, ξηρά, ανεμώδη και πολύ αλκαλικά εδάφη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εμπλουτισμό αναδασώσεων μεσογειακών οικοσυστημάτων. Επίσης είναι πολύ καλό για δρόμους ή για τη δημιουργία σκιάς σε πλατείες.

Αντίδραση στις πυρκαγιές: Μέτριες φωτιές νεκρώνουν τα μικρά δενδρύλλια συνήθως τελείως. Στα μεγαλύτερα δένδρα οι νεκρώσεις περιορίζονται στις άκρες των κλαδιών. Σοβαρές πυρκαγιές νεκρώνουν ακόμη και τα μεγαλύτερα δένδρα. Μετά τη φωτιά παραβλαστάνει ταχύτατα.

Πολλαπλασιασμός: Η σπορά μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη συλλογή των σπόρων. Φυτρώνει όμως καλύτερα όταν ωριμάζει σε κρύο πλαίσιο. Ο αποθηκευμένος καρπός στρωματώνεται για 2-3 μήνες και φυτρώνει Φεβρουάριο- Μάρτιο σε θερμοκήπιο. Οι ρυθμοί βλάστησης είναι συνήθως καλοί, αν και ο σπόρος χρειάζεται πάνω από 12 μήνες για να βλαστήσει. Ο σπόρος μπορεί να αποθηκευτεί για μεγάλο διάστημα, ακόμη και πάνω από 5 χρόνια. Αφού μεγαλώσουν αρκετά τα δενδρύλλια πρέπει να μεταφυτεύονται σε ατομικά δοχεία. Τα δενδρύλλια συνιστάται να αναπτύσσονται σε κρύο ξύλινο πλαίσιο τον πρώτο τους χειμώνα και να μεταφυτεύονται στα τέλη της επόμενης άνοιξης ή στις αρχές του καλοκαιριού.


Πηγή: Επιλογή Δασικών Ειδών για Αναδασώσεις σε Πυρόπληκτες Περιοχές (με εκτενή εισαγωγή στο πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα) - Δρ. Παύλος Κωνσταντινίδης, Εντεταλμένος ερευνητής ΙΔΕ/ΕΘΙΑΓΕ & Δρ. Στυλιανός Γκατζογιάννης, Τακτικός ερευνητής ΙΔΕ/ΕΘΙΑΓΕ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2001